Θρησκευτικά ... αλλιώς!!!: «Η δημιουργία του Αδάμ» - Καπέλα Σιξτίνα

Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2013

«Η δημιουργία του Αδάμ» - Καπέλα Σιξτίνα - Μικελάντζελο

Πηγή - Περισσότερα: ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΠΕΛΑ ΣΙΞΤΙΝΑ - ΜΙΚΕΛΑΝΤΖΕΛΟ:
http://texni-zoi.blogspot.gr/2013/04/blog-post.html

"Τελικά, το έργο του Μιχαήλ Αγγέλου στην οροφή της Καπέλα Σιξτίνα συνδυάζει πολλούς κόσμους!! Την τέχνη, την πίστη, τον χριστιανισμό, τον νεοπλατωνισμό, αλλά και την επιστήμη!!! Πώς θα μπορούσε αυτός ο πλούτος να μη προκαλεί τον θαυμασμό μας;!!!!"
Μαρία Ζωγράφου Ουζούνογλου

"Η δημιουργία του Αδάμ"

...Πάμε τώρα στο κεντρικό τρίπτυχο και στην διασημότερη σκηνή από όλες που είναι

«Η δημιουργία του Αδάμ» : Κεντρικές μορφές ο Θεός και ο Αδάμ. Ο Αδάμ ξαπλωμένος, μόλις που έχει δημιουργηθεί, μοιάζει σαν μια αδρανή μορφή, χωρίς καμιά δυνατότητα δύναμης στην κίνηση του. Η στάση του μοιάζει κάπως σαν τον μεθυσμένο Νώε που είδαμε παραπάνω.

Επίσης παρατηρούμε πως αν και πρωτόπλαστος και όχι γεννημένος από μάνα- άνθρωπο, ο Αδάμ έχει ομφαλό στη κοιλιά του!! Κάποια εξήγηση θα έχει. Ο Θεός από την άλλη, είναι μεγάλης ηλικίας αλλά πολύ δυνατός που όμως στηρίζεται στις μορφές των αγγέλων. Είναι πολύ σπάνιο εκείνη την εποχή να απεικονίζουν τον Θεό τόσο ηλικιωμένο. Το πιο πιθανό είναι ο Μιχαήλ Άγγελος να έχει επηρεαστεί από τις αρχαίες παραστάσεις των ελληνικών Θεών, όπως για παράδειγμα του Δία και του Ποσειδώνα. Το χέρι του Θεού συναντά εκείνο του Ανθρώπου μέσα από μια υπέροχη χειρονομία όπου του δίνει ζωή και ενέργεια χωρίς καν να χρειαστεί να τον ακουμπήσει. Αυτή η σκηνή είναι η μοναδική που δείχνει τη σχέση αγάπης μεταξύ Θεού και Ανθρώπου. Μοιάζει μέσα από την κίνηση και το βλέμμα και των δυο να αναζητά ο ένας την ύπαρξη του άλλου.

Ο Μικελάντζελο τους απεικονίζει να έχουν το ίδιο μέγεθος. Δεν κάνει έναν Αδάμ μικρότερο του Θεού.Τα χαρακτηριστικά του Αδάμ δεν είναι μόνον αρσενικά. Έχει και θηλυκά: Η στάση του κορμιού του, η γλυκύτητα στο πρόσωπο του, το τρυφερό του δέρμα αλλά και τα πολύ μικρά γεννητικά του όργανα. Όλα υποδηλώνουν έναν άνθρωπο ανδρόγυνο! Δηλ το αρσενικό στοιχείο με το θηλυκό σε αρμονία έχουν αποτέλεσμα τον τέλειο άνθρωπο. Όπως έτσι παρουσίασε και τον Θεό ο Μιχαήλ Άγγελος όταν διαχώριζε το φως από το σκοτάδι. Με δύο φύσεις. Άρα κατ εικόνα και ομοίωση Θεού αποδίδεται ο τέλειος άνθρωπος κατά τον καλλιτέχνη για άλλη μια φορά. Έτσι, στην ουσία η Εύα υπάρχει ήδη μέσα στον Αδάμ.

Ο Θεός με το άλλο του χέρι αγγίζει ένα παιδί στην καρωτίδα του. Εδώ, βλέπουμε την έντονη αντίδραση του παιδιού. Αυτή μπορεί και να υποδηλώνει ότι σε αυτό βρίσκεται η ψυχή του Αδάμ. Κάτι που ενισχύει αυτή τη σκέψη είναι πως και το παιδί έχει την ίδια στάση με τον Αδάμ. Δίπλα στον Θεό, βλέπουμε μια γυναίκα η οποία κοιτά τον Αδάμ. Μπορεί να είναι η ψυχή της Εύας (όπως πριν με το παιδί) ή σύμφωνα με την νεοπλατωνική θεωρία να είναι η σοφία. Αυτή η σκέψη- θέση βασίζεται και πάλι στην Ιουδαϊκή παράδοση και πιο συγκεκριμένα στην παράδοση της Καμπάλα όπου, ο Θεός δημιουργεί τον Άνθρωπο με σοφία. Είτε έτσι είτε αλλιώς, ένα είναι σίγουρο. Η θέση που την τοποθετεί ο Μικελάντζελο είναι μεγίστης σημασίας. Αυτή η γυναίκα είναι δίπλα στον Θεό που με έναν τρόπο την αγκαλιάζει. Όπως σημαντική είναι και η θέση και σύνδεση της με το παιδί δίπλα που θα μπορούσε να ήταν ο Χριστός. Σε αυτή την περίπτωση, η ύπαρξη του μας θυμίζει την αποστολή του που είναι η σωτηρία των ανθρώπων. Άρα και η γυναίκα δίπλα του θα μπορούσε εκτός από την ψυχή της Εύας να είναι και η Παναγία, η νέα Εύα.
Άρα, τι θέλει να μας δείξει ο Μιχαήλ Άγγελος σε αυτή τη σκηνή; Πολλά. Πρώτα από όλα, την τεράστια αγάπη του Θεού για το δημιούργημα του: Τον Άνθρωπο. Έπειτα την διάνοια του που από τη πρώτη κιόλας στιγμή που δημιουργεί τον άνθρωπο, ξέρει ότι αυτός θα φύγει από την αγκαλιά του και θα υποφέρει. Έτσι, του δημιουργεί παράλληλα ένα τρόπο, ένα σχέδιο σωτηρίας του. Άρα, ο Θεός εδώ φανερώνεται από τον Μιχαήλ Άγγελο σαν Πανάγαθος και Πάνσοφος!!
Και τώρα το ακόμα πιο ενδιαφέρον!!! Πώς μας δείχνει αυτή τη διάνοια του Θεού ο Μικελάντζελο ; Το κάνει, δίνοντας στον μανδύα του Θεού το σχήμα του εγκεφάλου!!! Ας δούμε τις εικόνες παρακάτω για να καταλάβουμε πολύ καλύτερα τα μυστικά της εικόνας!

Ξέρουμε πως είχε παρακολουθήσει ανατομία. Αναφερθήκαμε στην βιογραφία του σχετικά. Και αυτή του τη γνώση την χρησιμοποιεί εδώ συμβολικά!! Αυτό, το ανακάλυψε ένας γιατρός, o Φρανκ Meshberger (δημοσίευσε το άρθρο στο Journal of the American Medical Association, μόλις το 1990!