Κάιν και Άβελ: γιατί ο άνθρωπος ασκεί βία στον «αδελφό» του; (Γέν. 4,2 – 15 – Αποσπάσματα)
«Ο Αδάμ συνευρέθηκε με την Εύα τη γυναίκα του, κι εκείνη έμεινε έγκυος και γέννησε τον Κάιν […]. Έπειτα γέννησε τον αδερφό του τον Άβελ. Ο Άβελ έγινε βοσκός προβάτων και ο Κάιν γεωργός. Ύστερα από καιρό, ο Κάιν πρόσφερε στον Κύριο θυσία από τους καρπούς της γης. Ο Άβελ πρόσφερε κι αυτός από τα πρωτότοκα πρόβατα του κοπαδιού του […]. Ο Κύριος είδε με ευμένεια τον Άβελ και τη θυσία του. Στον Κάιν όμως και στη δική του θυσία δεν έδειξε ευμένεια. Τότε εξοργίστηκε ο Κάιν και σκυθρώπιασε. Κι ο Κύριος του είπε: «Γιατί οργίστηκες και σκυθρώπιασες; Αν πράξεις το σωστό, θα ξαναβρείς το κέφι σου. Αν όχι, η αμαρτία δεν παύει να παραμονεύει σαν θηρίο στην πόρτα». Τότε ο Κάιν είπε στον Άβελ, τον αδερφό του: «Πάμε στα χωράφια». Κι εκεί στα χωράφια, όρμησε ο Κάιν εναντίον του Άβελ και τον σκότωσε». Η ιστορία του Κάιν και του Άβελ φανερώνει ότι η εχθρότητα και ανταγωνισμός, που κυριαρχούν πολλές φορές στις ανθρώπινες σχέσεις, οδηγούν σε τραγωδίες. Με βάση τις εμπειρίες που βίωναν στο περιβάλλον τους οι συγγραφείς των βιβλίων της Παλαιάς Δια θήκης προβάλλουν τις ολέθριες συνέπειες της αδελφοκτονίας που οφείλεται στην πτώση του ανθρώπου.
Η δολοφονία του Άβελ είναι ο πρώτος θάνατος, καθώς τουλάχιστον σωματικά ο Αδάμ και η Εύα δεν πέθαναν μόλις έφαγαν τον καρπό. Καθένα από τα δύο παιδιά ατομικά και όχι μαζί λαχταρούσε πώς και πώς να αποδείξει ότι δεν είναι παιδί ενός κατώτερου Θεού. Ωστόσο, ο Θεός δεν έδειξε ευμένεια στη θυσία του Κάιν. Γνωρίζουμε ότι στην Αγία Γραφή, η προσφορά στον Κύριο θέλει καρδιά γεμάτη αγάπη. Κι όμως ο Θεός, που έδωσε στον Κάιν το προνόμιο να είναι πρωτότοκος, στέκεται δίπλα του ώστε να μην τον κυριεύσει η αμαρτία. Κι όταν γίνεται το έγκλημα, και πάλι τον ρωτά όπως τον Αδάμ, ώστε να ομολογήσει την πράξη. Κι όμως ο Κάιν ειρωνικά απαντά: «Μήπως είμαι φύλακας του αδελφού μου;» Ο Θεός, ενώ διαπιστώνει ότι ο Κάιν θα είναι αιώνιος φυγάς, και πάλι του βάζει σημάδι, ώστε να μη γίνει ο ίδιος αντικείμενο βίας. Τελικά «ιστορία» δεν δημιουργεί μόνο η γενιά του Κάιν που κτίζει «πόλεις» αλλά γεννάται και ένα τρίτο παιδί, ο Σηθ: η γενιά του αγαπούσε τον Θεό..
Η κιβωτός του Νώε: Κατακλυσμός και ελπίδα (Γέν. 6-9 – αποσπάσματα)
«Όταν ο Κύριος είδε πόσο είχε αυξηθεί η κακία των ανθρώπων στη γη και ότι όλες τους οι σκέψεις ήταν πάντα μόνο πονηρές, μετάνιωσε που είχε δημιουργήσει τον άνθρωπο στη γη και λυπήθηκε κατάκαρδα. Τότε είπε: «Θα εξαφανίσω από την επιφάνεια της γης τους ανθρώπους που δημιούργησα». […] Ο Θεός, όταν είδε τη γη πως είχε διαφθαρεί, γιατί όλοι είχαν πάρει στραβό δρόμο, είπε στο Νώε: «Για μένα έφτασε το τέλος των ανθρώπων. […] Θα τους εξαφανίσω, λοιπόν, μαζί με τη γη. Εσύ όμως κάνε μια κιβωτό από ξύλα ρητινοφόρου δέντρου […]. Κι εγώ θα φέρω κατακλυσμό νερών για να καταστρέψω κάθε σάρκινο ον […] θα μπεις στην κιβωτό εσύ και μαζί σου οι γιοι σου, η γυναίκα σου και οι γυναίκες των γιων σου. Επίσης μαζί σου στην κιβωτό θα μπουν από ένα ζευγάρι απ’ όλα τα ζώα, όλα τα όντα, για να επιζήσουν μαζί σου – ένα αρσενικό κι ένα θηλυκό […]. Για σαράντα μερόνυχτα έβρεχε στη γη. […] Ό,τι ανέπνεε και βρισκόταν πάνω στη στεριά πέθανε. […] Όλα εξαφανίστηκαν και δεν απέμεινε παρά ο Νώε και ό,τι ήταν μαζί του μέσα στην κιβωτό. Τα νερά έμειναν στη γη για εκατόν πενήντα ημέρες». Η αμαρτία πληθύνθηκε στον κόσμο. Κι ο Κύριος «μετάνιωσε» που έκανε τον άνθρωπο. Θέλησε να καθαρίσει το «πρόσωπο της γης» από τη «μου τζούρα» της ασυδοσίας. Ανακοινώνει το σχέδιό του στο «δίκαιο» Νώε που ακολουθούσε τις εντολές του. Έπρεπε να κτίσει ένα παράξενο τριώροφο καράβι για να μη χαθούν τα ζώα. 120 ολόκληρα χρόνια ο Θεός ανέβαλε την τιμωρία και ο Νώε έκτιζε την κιβωτό (μια μινιατούρα της ίδιας της Δημιουργίας και του Ναού), και ο κόσμος ειρωνευόταν. Ώσπου Νοέμβριο μήνα οι καταρράκτες του ουρανού άνοιξαν από το ίδιο χέρι που έκλεισε την κιβωτό. Και πλέον ήταν αργά για κάποιους. Μετά από 150 μέρες (μισό χρόνο) παραμονής στο σκοτεινό καράβι και την «αίσθηση» ότι μάλλον ξεχάστηκαν όλοι από τον Κύριο, το περιβάλλον καθάρισε και τελικά ένα περιστέρι έφερε το κλαδί της ελιάς. Ήταν πρωτοχρονιά όταν πάτησε και πάλι το πόδι του ο Νώε στη γη και το πρώτο που έκανε είναι μια θυσία, ένα «ευχαριστώ» στον Θεό. Από τότε για να μην τρέμει ο άνθρωπος με την παραμικρή βροχούλα, «ανατέλλει» το ουράνιο τόξο, σύμβολο της αγάπης του Κυρίου.
Μετά τον κατακλυσμό ο Θεός διαβεβαιώνει τον Νώε, και μέσω αυτού όλη την ανθρωπό τητα ότι δεν πρόκειται ποτέ να ξανασυμβεί παρόμοια καταστροφή. Με αυτό τον τρόπο αναδεικνύεται η ευθύνη του ανθρώπου για το φυσικό περιβάλλον, αφού πλέον είναι στο χέρι του να το διαχειρίζεται με ορθό τρόπο, για να μην υπάρχουν ακραία φαινόμενα που θα υποβαθμίσουν την ποιότητα της ζωής στον πλανήτη μας.
. Ο πύργος της Βαβέλ (Γέν. 11,1 - 9 – αποσπάσματα)
«Αρχικά οι κάτοικοι της γης μιλούσαν όλοι μία γλώσσα και χρησιμοποιούσαν τις ίδιες λέξεις. Καθώς μετακινούνταν από την ανατολή, βρήκαν μια πεδιάδα στη χώρα της Σεναάρ κι εγκαταστάθηκαν εκεί. Τότε είπαν μεταξύ τους: “Ελάτε να κατασκευάσουμε πλίθρες και να τις ψήσουμε στη φωτιά”. Έτσι για τις οικοδομές άρχισαν να χρησιμοποιούν πλίθρες αντί για πέτρες και πίσσα αντί για λάσπη. Μετά είπαν: “Ελάτε να χτίσουμε μια πόλη, κι έναν πύργο που η κορφή του να φτάνει στους ουρανούς. Έτσι θα γίνουμε ονομαστοί και δε θα διασκορπιστούμε πάνω στη γη”. Κατέβηκε, λοιπόν, ο Κύριος να δει την πόλη και τον πύργο. Και είπε ο Κύριος: “Τώρα όλοι αυτοί αποτελούν ένα λαό με κοινή γλώσσα […]. Από ‘δω και πέρα τίποτε απ’ όσα θα σκέφτονται να κάνουν δε θα τους είναι αδύνατο. Εμπρός, ας κατέβουμε κι ας επιφέρουμε εκεί σύγχυση στη γλώσσα τους, ώστε να μην καταλαβαίνει ο ένας τη γλώσσα του άλλου”». Οι άνθρωποι για να αφήσουν «όνομα» - φήμη αιώνια, συσπειρώνονται όχι για να καλλιεργήσουν τη γη. Επιστρατεύουν όλη την τεχνολογία για να κτίσουν έναν πύργο και να γεφυρώσουν το χάσμα με τον ουρανό. Δεν ομονοούν ενάντια στον Θεό αλλά χωρίς Εκείνον. Ο Κύριος δεν τιμωρεί με εκδίκηση. Δεν στέλνει κεραυνό και φωτιά ούτε σεισμό να θανατώσει τους υβριστές κάτω από τα ερείπια. Όπως σκύβει ένας πατέρας για να δει τον πύργο που κτίζει ο γιος του στην άμμο, έτσι κάνει και Εκείνος. Δίνει διαφορετικές γλώσσες και οι άνθρωποι σκορπάνε στο πρόσωπο της γης για να μην ενωθούν και πάλι για κάτι που ουσιαστικά θα τους καταστρέψει. Η ιστορία του πύργου της Βαβέλ βοηθάει τον σημερινό άνθρωπο να καταλάβει τις δυνατότητές του. Παρά την τεχνολογική πρόοδο που έχει σημειώσει, πρέπει να καταλάβει τα όριά της και να φροντίζει να τη χρησιμοποιεί για την ωφέλεια της ανθρωπότητας και όχι για την καταστροφή της.
Από τη σύγχυση που προκάλεσε ο πύργος της Βαβέλ στην ενότητα που χαρίζει το Άγιο Πνεύμα την Πεντηκοστή («Ὅτε καταβὰς τὰς γλώσσας συνέχεε, διεμέριζεν ἔθνη ὁ Ὕψιστος· ὅτε τοῦ πυρὸς τὰς γλώσσας διένειμεν, εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσε»)
Καθώς διαβάζουμε τη βιβλική διήγηση για τον πύργο της Βαβέλ είναι εύλογο να διερωτηθούμε, για ποιον λόγο τελικά δεν έχει καμία επιτυχία η προσπάθεια των ανθρώπων να φτιάξουν έναν μεγάλο πύργο; Το να αναζητήσουν την ενότητα μεταξύ τους είναι άραγε κάτι το μεμπτό, δηλ. κάτι που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως αμαρτία; Για να απαντήσουμε στην απορία μας αυτή, δεν έχουμε παρά να ρίξουμε μια ματιά στο απολυτίκιο του σπουδαίου γεγονότος της Εκκλησίας, το οποίο γιορτάζεται 50 ημέρες μετά την Ανάσταση του Χριστού. Η εορτή αυτή ονομάζεται «Πεντηκοστή» και στο απολυτίκιό της διαβάζουμε ότι η κατασκευή του πύργου της Βαβέλ είχε ως αποτέλεσμα, η ανθρωπότητα να χωριστεί σε διαφορετικά επιμέρους έθνη, και καθένα από αυτά να μιλά μία διαφορετική γλώσσα, δηλ. η ανθρωπότητα διαιρέθηκε και διασκορπίστηκε. Την ημέρα της Πεντηκοστής όμως, όπως μας λέει το κοντάκιο αυτό, έγινε ακριβώς το αντίθετο: ο Θεός κάλεσε όλους τους ανθρώπους σε μία ζωή ενότητας, αγάπης και ειρήνης. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το πρόβλημα δεν βρίσκεται στην επιθυμία του ανθρώπου για ενότητα, αλλά στον τρόπο με τον οποίον προσπαθεί να την πραγματοποιήσει. Στον πύργο της Βαβέλ κοπιάζει ο άνθρωπος να βρει την ενότητα αυτή, αφήνοντας τον Θεό μακριά του. Και γι’ αυτό αποτυγχάνει, όπως ακριβώς και οι Πρωτόπλαστοι. Την ημέρα της Πεντηκοστής η ενότητα γίνεται μία ορατή πραγματικότητα, διότι δεν ξεκινά με ανθρώπινες προσπάθειες, αλλά με την παρουσία του χορηγού της ζωής, του ίδιου του Θεού και στη γλώσσα εκάστου λαού.
Πηγή:Σωτήριος Δεσπότης, Νικόλαος Παύλου, Αθανάσιος Στογιαννίδης,Α´ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ,Θέματα από την Αγία Γραφή, σελ: 31-38







Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας