Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2025

«Εγώ Είμαι Αυτός που είμαι» («Ἐγὼ εἰμὶ ὁ Ὤν»)

«Ο Μωυσής έβοσκε τα πρόβατα του Ιοθόρ, του πεθερού του, ιερέα της Μαδιάμ. Κάποτε […] έφτασε στο βουνό του Θεού, το Χωρήβ. Τότε του φανερώθηκε ο άγγελος του Κυρίου μέσα σε πύρινη φλόγα που έβγαινε από μια βάτο. Ο Μωυσής είδε πως ενώ η βάτος είχε πάρει φωτιά κι ήταν μέσα στις φλόγες, δεν καιγόταν να γίνει στάχτη. […] Όταν ο Κύριος είδε ότι ο Μωυσής πλησίαζε για να παρατηρήσει, του φώναξε μέσα από τη βάτο: “[…] Εγώ”, του λέει, “είμαι ο Θεός των προγόνων σου, ο Θεός του Αβραάμ, ο Θεός του Ισαάκ και ο Θεός του Ιακώβ”. […] “Είδα τη δυστυχία του λαού μου στην Αίγυπτο, και άκουσα την κραυγή τους εξαιτίας των καταπιεστών τους. Ξέρω τα βά σανά τους. Γι’ αυτό κατέβηκα να τους γλιτώσω από τους Αιγυπτίους και να τους φέρω από αυτή τη χώρα, σε μια χώρα μεγάλη και εύφορη, στη χώρα όπου ρέει γάλα και μέλι, εκεί που τώρα κατοι κούν οι Χαναναίοι, οι Χετταίοι, οι Αμορραίοι, οι Φερεζαίοι, οι Ευαίοι και οι Iεβουσαίοι. Και τώρα που η κραυγή των Ισραηλιτών έφτασε ως εμένα, και είδα πως τους καταπιέζουν οι Αιγύπτιοι, τώρα εγώ σε στέλνω στο Φαραώ, να βγάλεις το λαό μου, τους Ισραηλίτες, από την Αίγυπτο” ( Έξ. 3, 7). Ο Μωυσής είπε στον Θεό: “Ποιος είμαι εγώ, για να πάω στο Φαραώ και να βγάλω τους Ισραηλίτες από την Αίγυπτο;” “Εγώ θα είμαι μαζί σου”, του απάντησε ο Θεός. […] Αλλά ο Μωυσής είπε πάλι: “Καλά, εγώ θα πάω στους Ισραηλίτες και θα τους πω, “ο Θεός των προγόνων σας με έστειλε σ’ εσάς”. Αυτοί όμως θα με ρωτήσουν “ποιο είναι το όνομά του;” Τι θα τους πω;” Τότε ο Θεός απάντησε στο Μωυσή: “Εγώ είμαι εκείνος που είμαι”».

Τα επόμενα 200 περίπου έτη οι 75 απόγονοι του Ιακώβ πλημμύρισαν την Αίγυπτο. Ο τύραννος Φαραώ, φοβούμενος μήπως επικρατήσουν, τους υποχρέωσε στις πιο βαριές εργασίες και τέλος εφάρμοσε τη «γενοκτονία»: σκότωνε όλα τα αρσενικά βρέφη. Με θαυμαστό τρόπο ένα όμορφο βρέφος τριών μηνών, σώθηκε από το νερό του Νείλου από την κόρη του Φαραώ. Γι’ αυτό ονομάστηκε «Μωυσής» κι ανατράφηκε στο παλάτι χωρίς όμως να χάσει την ταυτότητά του. Μετά από 40 χρόνια, σκότωσε δύο που βασάνιζαν άλλους. Κατέφυγε στην έρημο για να δουλέψει ως βοσκός. Ο ελευθερωτής «άγγελος του Κυρίου», εμφανίζεται σε έναν ταπεινό θάμνο που φλέγεται αλλά δεν καίγεται. Αποκαλύπτει στον Μωυσή το παράδοξο όνομά Του (που ταυτόχρονα δεν είναι όνομα): Εγώ Είμαι εκείνος που είμαι (ή αυτός που συνυπάρχει). Ο «απροσδιόριστος» Θεός διαφυλάσσει την ελευθερία Του και ταυτόχρονα «υπάρχει» μαζί με τους σκλάβους. Ο ίδιος ο Μωυσής ομολογεί την αδυναμία του, όπως και το γεγονός ότι είναι ψευδός. Και πάλι ο Κύριος του δίνει κουράγιο και έναν συμπαραστάτη: τον αδελφό του .

 Οι δέκα πληγές του Φαραώ: Ο Θεός αποκαλύπτει το θέλημά του με τρόπο παιδαγωγικό ( Έξ. 7, 14 - 11, 10) 

 «Ο Κύριος είπε στο Μωυσή: «Ο Φαραώ παραμένει άκαμπτος και αρνείται ν’ αφήσει το λαό να φύγει. […] Είπε ακόμα ο Κύριος στο Μωυσή: «Πες στον Ααρών να πάρει το ραβδί του και ν’ απλώσει το χέρι του προς τα νερά της Αιγύπτου […], ώστε τα νερά να γίνουν αίμα σ’ όλη την Αίγυπτο. […] Ο Μωυσής με τον Ααρών έκαναν όπως ακριβώς τους είχε διατάξει ο Κύριος. Σήκωσε το ραβδί του ο Ααρών και χτύπησε τα νερά του Νείλου, μπροστά στα μάτια του Φαραώ και των αυλικών του, κι όλο το νερό του ποταμού έγινε αίμα. Τα ψάρια ψόφησαν, και βρώμησε ο Νείλος, έτσι που οι Αιγύπτιοι δεν μπορούσαν να πιούν νερό απ’ αυτόν. Ολόκληρη η χώρα της Αιγύπτου γέμισε αίμα. […]

Ο Κύριος είπε στο Μωυσή: «Ακόμη ένα πλήγμα θα φέρω στο Φα ραώ και στους Αιγυπτίους. Μετά απ’ αυτό θα σας αφήσει να φύγετε. Και μάλιστα τότε θα σας διώξει από ‘δω οριστικά» […]. Ο Μωυσής είπε στο Φαραώ: «Ο Κύριος λέει: “Εγώ θα περάσω τα μεσάνυχτα μέσα από την Αίγυπτο. Κάθε πρωτότοκος γιος στη χώρα θα πεθάνει· από τον πρωτότοκο του Φαραώ, το διάδοχο του θρόνου, ως τον πρωτότοκο της δούλης που εργάζεται στους μύλους, κι ως τα πρωτογέννητα των ζώων. Θα γίνει τόσο μεγάλος θρήνος σ’ ολόκληρη την Αίγυπτο, που όμοιός του δεν έγινε ποτέ στο παρελθόν ούτε και πρόκειται να γίνει στο μέλλον”». 

 Ο Μωυσής, 80 ετών εμφανίσθηκε μπροστά στον Φαραώ. Του ζήτησε τρεις μέρες να φύγει ο λαός στην έρημο για να λατρεύσει τον Θεό Του. Εκείνος πολλαπλασιάζει τις αγγαρείες. Πλέον ο Μωυσής με τον Ααρών δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μόνον τον Αιγύπτιο αφέντη αλλά και τους ομοεθνείς που γογγύζουν. Καθώς ο Φαραώ γινόταν όλο και πιο σκληρός, ο Κύριος επέτρεψε με τις δέκα πληγές να «ματώσουν» όλα όσα λάτρευαν οι Αιγύπτιοι. Ταυτόχρονα με τον τρόπο αυτό φανέρωνε ποιος είναι ο Δημιουργός του Κόσμου. Πρώτα επηρεάστηκε ο θεός τους Νείλος και μόνον προς το τέλος τα ζώα και τα σώματα των ανθρώπων. Κι ενώ ο Κύριος προειδοποιούσε, η ύβρις και η αλαζονεία του Φαραώ υψώνονταν.

Από τη Γη της τρυφής στην έρημο και από τη σκλαβιά στην ελευθερία: Η διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας και το Πάσχα των Εβραίων (Έξ. 12, 1-14)  «Τότε ο Κύριος είπε στο Μωυσή και στον Ααρών, στην Αίγυπτο: “Ο μήνας αυτός θα είναι για σας η αρχή του έτους. […] Να πείτε στην ισραηλιτική κοινότητα: Τη δεκάτη μέρα αυτού του μήνα, καθένας να πάρει από ένα αρνί ή κατσίκι για την οικογένειά του. […] Και να τώρα με ποιον τρόπο θα το φάτε: Θα είστε ζωσμένοι τη ζώνη σας, με τα σανδάλια στα πόδια και με το ραβδί στο χέρι. Θα το φάτε γρήγορα. Αυτή θα είναι η γιορτή του Πάσχα, για να τιμήσετε εμένα, τον Κύριο. Κι εγώ τη νύχτα εκείνη θα περάσω μέσα από την Αίγυπτο και θα θανατώσω κάθε πρωτότοκο στη χώρα: τα πρωτότοκα των ανθρώπων και τα πρωτογέννητα των ζώων. Εγώ ο Κύριος θα εκτελέσω την απόφασή μου ενάντια σ’ όλους τους θεούς της Αιγύπτου. Αλλά στα σπίτια που θα βρίσκεστε εσείς, το αίμα θα είναι το σημάδι που θα σας προστατέψει. Θα το δω και θα σας προσπεράσω. Έτσι θα γλιτώσετε από το χτύπημα του θανάτου”». Άγγελος περιδιαβαίνει τα σοκάκια της Αιγύπτου. Θρήνος και οδυρμός στα σπίτια των Αιγυπτίων. Κάποτε εκείνοι σκότωναν όλα τα αρσενικά παιδιά των σκλάβων τους. Τώρα χάνουν τα πρωτότοκα αγόρια! Πλέον ο ίδιος ο Φαραώ διατάζει τον Μωυσή και τον αδελφό του να φύγουν από τη χώρα του. Έχουν ήδη περάσει 430 χρόνια σκλαβιάς! «Σύννεφο» καθοδηγεί 600.000 Ισραηλίτες μπροστά στη θάλασσα την Ερυθρά (= την κόκκινη). Ο Θεός ετοιμάζεται για την τελική μάχη του με τον αμετανόητο βασιλιά Φαραώ. Εκείνος δεν θέλει να στερηθεί την εργασία των σκλάβων και έχει αποστείλει600 άρματα εναντίον τους. Οι Εβραίοι λιποψυχούν και γογγύζουν. Κι ο Μωυσής πράος, ήσυχος χωρίς να κουνά τα χείλη, φωνάζει στον Θεό! Προσεύχεται. Και το σύννεφο μεμιάς στέκεται ανάμεσα στους Εβραίους και τους Αιγυπτίους· φωτεινό για τους πρώτους σκοτεινό για τους δεύτερους. Το ραβδί του Μωυσή χτυπά τη θάλασσα. Νοτιάς δυνατός χωρίζει τη θάλασσα στα δύο. Μπροστά στους Εβραίους ανοίγεται ένας τεράστιος δρόμος 10 χλμ! Μόλις περνάει και ο τελευταίος, η θάλασσα με το κτύπημα της ράβδου «καταπίνει» τους υπερήφανους στρατιώτες του Φαραώ. Η περιπέτεια της ελευθερίας δεν ξεκινά με ηρωικά κατορθώματα των σκλάβων αλλά με μια σκηνή που θυμίζει τη Δημιουργία!

  Το Πάσχα στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη: ομοιότητες και διαφορές  

Το φαγητό του εβραϊκού Πάσχα σήμερα Η λέξη «Πάσχα» (Πεσάχ) σημαίνει το πέρασμα, τη διάβαση, όπως και προστατεύω (Ησ. 31, 5). Κάθε άνοιξη οι βοσκοί έσφαζαν-θυσίαζαν ένα χρονιάρικο αρνί για να προστατευθεί το κοπάδι τους από τη δαιμονική κακοτυχία και να «δουν» το άγνωστο μέλλον. Στην Παλαιά Διαθήκη το Πάσχα συνδέθηκε με το πέρασμα του εξολοθρευτή αγγέλου από τα σπίτια και το θάνατο των πρωτοτόκων εκείνη τη «μεγάλη» νύχτα της Εξόδου. Οι Ισραηλίτες έπρεπε να σφάξουν και όρθιοι να καταναλώσουν οικογενειακά ένα αρσενικό χρονιάρικο αρνί. Αυτό έπρεπε να είναι χωρίς μώμο (ψεγάδι) και με το αίμα του «σφράγισαν» τα κατώφλια των καλυβών τους ώστε να διασωθούν τα παιδιά τους. Αυτή τη γιορτή του Πάσχα γιόρταζαν και γιορτάζουν λαμπρά οι Ισραηλίτες στις 14 Νισάν (Μαρτίου - Απριλίου). Θυμούνται εκτός από τη λευτεριά τους, τη Δημιουργία του κόσμου και αναμένουν με λαχτάρα έναν νέο Μωυσή ελευθερωτή. Ο Κύριος, στο τελευταίο Πάσχα της επίγειας ζωής του, στο «Μυστικό Δείπνο» που γιόρτασε με τους μαθητές του στο Ανώγι πρόσφερε τον Εαυτό Του αντί του πασχάλιου αμνού για να σωθεί ο κόσμος από τις αμαρτίες.

1. Γράψτε τα συναισθήματα που παρουσιάζεται να έχει ο Μωυσής εμπρός στη φλεγόμενη βάτο, στην εικόνα που παρουσιάζεται παρακάτω. Ποια ήταν η εντολή του Κυρίου, μόλις πλησίασε το χώρο

2.

Όπως αφηγείται η Παλαιά Διαθήκη, ο Φαραώ μετάνιωσε που άφησε να φύγουν οι Ισραηλίτες, μετά τις πληγές. «Τότε ο Φαραώ έζεψε τις άμαξές του και πήρε μαζί του τους πολεμιστές του» ( Έξ 14,6). Η πολεμική άμαξα σκαλισμένη σε ασβεστόλιθο, που βρέθηκε στο Ναό του Σηθ στην Άβυδο, μας θυμίζει τη σκηνή. Μετά από αυτά που διάβασες στο κείμενο του Ιωάννη Μούρτζιου ποια είναι η γνώμη σας για αυτή την αναφορά της Παλαιάς Διαθήκης; Γιατί καταγράφει την άστοχη ενέργεια του Φαραώ; 

3. Στις εικόνες παρουσιάζονται στιγμιότυπα από το τραπέζι του εβραϊκού Πάσχα, το βιβλίο πασχαλινών προσευχών, φαγητά και ποτά. Μπορείς να ξεχωρίσεις κάποια από αυτά; Γράψε δίπλα τους τι είναι.

Πηγή: Σωτήριος Δεσπότης, Νικόλαος Παύλου, Αθανάσιος Στογιαννίδης, Α´ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ,  Θέματα από την Αγία Γραφή, σελ: 57-60


 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...