Η ψηφιδωτή απεικόνιση της γέννησης του Χριστού στη Μονή της Χώρας

Η ψηφιδωτή απεικόνιση της γέννησης του Χριστού στη Μονή της Χώρας (μετέπειτα Καριγιέ Τζαμί) στην Κωνσταντινούπολη χρονολογείται το 1315-1320. Αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα βυζαντινής ψηφιδωτής τέχνης και ακολουθεί τις συμβάσεις της βυζαντινής αγιογραφίας. Κύριο στοιχείο του είναι η αρμονική σύζευξη του υπερφυσικού με το φυσικό και της ουράνιας δόξας με την επίγεια ταπεινότητα.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ

Η παρατήρηση της εικόνας σε συνδυασμό με άλλες βυζαντινής τεχνοτροπίας και μη για το ίδιο θέμα θα μπορούσε να οδηγήσει τους μαθητές στη διατύπωση των βασικών αρχών που ακολουθούν οι ορθόδοξοι αγιογράφοι σε τέτοιου είδους απεικονίσεις και τις διαφορές τους από τους Δυτικούς. Έτσι θα μπορούν να απαντήσουν αν δικαιολογείται η θέση ότι στη βυζαντινή τέχνη το υπερφυσικό με το φυσικό και η δόξα των ουρανών με την επίγεια φτωχή ταπεινότητα δένονται αρμονικά. Το να δοθεί για μελέτη το κείμενο του Φώτη Κόντογλου που αναλύει μεταξύ άλλων το συγκεκριμένο ψηφιδωτό θα ήταν χρήσιμο. Δεδομένου ότι η φωτογραφία είναι του 1913 και ασπρόμαυρη οι μαθητές θα μπορούσαν εν είδει εικαστικού παιχνιδιού να μαντέψουν ποια χρώματα χρησιμοποίησε ο άγνωστος καλλιτέχνης για τις μορφές. Η επαλήθευση έρχεται με την παρουσίαση πρόσφατης έγχρωμης φωτογραφίας που μας παρέχει το διαδίκτυο.