Στο όρος Σινά, την πλέον σημαντική στάση του λαού στην πορεία του από τη σκλαβιά της Αιγύπτου για την ελευθερία, γίνεται η Διαθήκη, δηλαδή η Συμφωνία ανάμεσα στον Θεό και στον λαό. Βασικό χαρακτηριστικό της είναι η ελεύθερη αποδοχή της από μέρους του λαού. Ο Θεός δεσμεύεται να προστατεύει και να αγαπά τον άνθρωπο και ζητά από αυτόν να αγαπάει με όλες τις δυνάμεις του τον Θεό και τον συνάνθρωπό του. Η Διαθήκη περιλαμβάνει νόμους και κανόνες. Επίκεντρό της είναι οι Δέκα Εντολές, οι οποίες, με συνοπτικό τρόπο, αναδεικνύουν βασικές πτυχές της σχέσης με τον Θεό και τον συνάνθρωπο. «Ο Θεός μίλησε στο λαό και είπε αυτούς τους λόγους:
1. Εγώ είμαι ο Κύριος ο Θεός σου, που σε έβγαλα από την Αίγυπτο, τον τόπο της δουλείας. Δεν θα υπάρχουν για σένα άλλοι θεοί εκτός από μένα.
2. Δεν θα κατασκευάσεις για σένα είδωλα και κανενός είδους ομοίωμα που να αντιπροσωπεύει οτιδήποτε βρίσκεται ψηλά στον ουρανό ή εδώ κάτω στη γη ή μέσα στα νερά, κάτω απ’ τη γη. Δεν θα τα προσκυνάς ούτε θα τα λατρεύεις, γιατί εγώ ο Κύριος, ο Θεός σου είμαι Θεός που απαιτώ αποκλειστικότητα.
3. Δεν θα προφέρεις για ασήμαντους λόγους το όνομα του Κυρίου, του Θεού σου..
4. Να αφιερώνεις την ημέρα του Σαββάτου στον Κύριο και Θεό σου. Έξι μέρες θα εργάζεσαι…. Αλλά η έβδομη μέρα είναι μέρα ανάπαυσης, αφιερωμένη σ’ εμένα, τον Κύριο τον Θεό σου.
5. Να τιμάς τον πατέρα σου και τη μητέρα σου
6. Δεν θα φονεύσεις.
7. Να αφιερώνεσαι στον άντρα σου ή στη γυναίκα σου
8. Δεν θα κλέψεις.
9. Δεν θα καταθέσεις ψεύτικη μαρτυρία ενάντια στο συνάνθρωπό σου.
10. Δεν θα επιθυμήσεις τίποτε απ’ ό,τι ανήκει στο συνάνθρωπό σου: ούτε το σπίτι του ούτε τη γυναίκα του, το παιδί του ή τα ζώα του» ( Έξ. 20,1-17)
Εντολές και διατάξεις για τη ζωή: Εγγύηση για να παραμείνει ζωντανή η σχέση με τον Θεό
Είναι γνωστό ότι ο Δεκάλογος αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης σειράς εντολών και διατάξεων που έδωσε ο Θεός στο λαό και, σύμφωνα με την παράδοση, κατέγραψε ο Μωυσής (Μωσαϊκός νόμος). Αυτές ρυθμίζουν τις κοινωνικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και τη λατρευτική ζωή των Ισραηλιτών. Χαρακτηριστικές είναι οι παρακάτω:
Για τις γιορτές, που αποτελούν βασικό μέρος της λατρευτικής ζωής, αναφέρονται τα εξής:
«Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον» (Μτ. 5, 17):
Ο Νόμος ως Οδηγός στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη Ο Νόμος είναι δωρεά του Θεού στους ανθρώπους, αφού αποτελούσε οδηγό που έδινε κατευθύνσεις για το πώς έπρεπε να ζουν, ώστε να έχουν καλές σχέσεις με τον Θεό και τους συνανθρώπους και να ζουν αρμονικά. Ο ίδιος ο Χριστός τόνισε την αξία του αναφέροντας
«17 Μη νομίσετε πως ήρθα για να καταργήσω το νόμο ή τους προφήτες. Δεν ήρθα για να τα καταργήσω, αλλά για να τα πραγματοποιήσω. 18 Σας βεβαιώνω πως όσο υπάρχει ο κόσμος, έως τη συντέ λειά του, δε θα πάψει να ισχύει ούτε ένα γιώτα ή μία οξεία από το νόμο». (Μτ. 5, 17-18). «Η τήρηση των εντολών βρίσκει την ολοκλήρωσή της στην προσευχή υπέρ όλου του κόσμου» : η αγάπη των πάντων ως η κατεξοχήν εντολή στο Σώμα της Εκκλησίας Η αληθινή προσευχή είναι δώρο του Αγίου Πνεύματος, το οποίο συνεχώς ενεργεί στην Εκκλησία. Ειδικά η προσευχή υπέρ όλου του κόσμου πρέπει να αποτελεί συνεχή φροντίδα του πιστού. Οπότε ο Μωσαϊκός νόμος έχει σημασία για τους χριστιανούς αν τοποθετηθεί μέσα στο πλαίσιο της αγάπης για όλους. Όταν η Χάρη του Αγίου Πνεύματος γίνεται η δύναμη που ενεργεί στον άνθρωπο, τότε εκπληρώνεται η εντολή της αγάπης που επικεντρώνεται στη φροντίδα για το συνάνθρωπο και για όλο τον κόσμο.
Η Θεία Λειτουργία ως κατεξοχήν έκφραση της θυσιαστικής αγάπης στο Σώμα της Εκκλησίας
Η τήρηση του Νόμου σήμαινε για το λαό ότι δέχονταν τις ευεργεσίες του Θεού και την επικοινωνία μαζί του. Τον ίδιο ρόλο έχει και η συμμετοχή στη Θεία Λειτουργία. Ο άνθρωπος αναγνωρίζει το μεγαλείο του Θεού και εκδηλώνει την αγάπη και την ευγνωμοσύνη του για Αυτόν. Αυτή η αγάπη αφορά και το συνάνθρωπο. Έτσι όλοι οι Χριστιανοί κοινωνούμε από το κοινό ποτήριο της Θείας Ευχαριστίας, αποδεικνύοντας έτσι ότι αποτελούμε το Σώμα Χριστού, που το κάθε μέλος του οφείλει να διακρίνεται για τη θυσιαστική αγάπη του για τους άλλους
Παρατηρήστε την εικόνα «Ο Μωυσής παίρνει τις Δέκα Εντολές»
• Πώς παρουσιάζεται ο Μωυσής στην εικόνα;
• Πώς αντιδράει ο λαός στην παράδοση από τον Θεό των Δέκα Εντολών στο Μωυσή;
• Πώς παρουσιάζεται το φυσικό περιβάλλον του Σινά;
Διατάξεις από το Νόμο του Θεού: Το Ιωβηλαίο Έτος.
Το όρος των Εντολών του Θεού στην τέχνη
Ο παρακάτω πίνακας του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (Ελ Γκρέκο) που τιτλοφορείται «Άποψη της Μονής και του όρους Σινά» βρίσκεται στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης. Σε αυτόν απεικονίζονται οι τρεις υψηλότερες κορυφές του Όρους Σινά, το μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης και ομάδες οδοιπόρων. Αφού χωριστείτε σε ομάδες, κάθε ομάδα να αναλάβει να απαντήσει σε ένα από τα παρακάτω ερωτήματα:
• Τι συναισθήματα θα κατέκλυζαν τους προσκυνητές όταν αντίκριζαν το όρος Σινά;
• Τι γνωρίζετε για το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης του Σινά;
• Ποια στοιχεία του πίνακα τον παρουσιάζουν ως τόπο στον οποίο ο Θεός έδωσε τις Εντολές Του στο Μωυσή;
• Αν ήσουν οδοιπόρος στο όρος Σινά πώς θα ήταν για σένα η «ζωή με τον Θεό» (για παράδειγμα, πώς θα συμμετείχες στη Θεία Λειτουργία στο Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης του Σινά);
Γράψτε τις λέξεις που λείπουν (επιλέγοντας από τις προτεινόμενες) στο παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο της Εξόδου, και θα γνωρίσετε έναν ακόμη σπουδαίο θεσμό της Παλαιάς Διαθήκης: το Σαββατικό Έτος.
« Έξι χρόνια θα . . . . . . . . . . . . τη γη σου και θα κάνεις συγκομιδή των προϊόντων της. Τον . . . . . . . . . . . . . . . . . . . χρόνο θα την αφήνεις να αναπαύεται. Όσα παράγει δεν θα τα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . αλλά θα τα αφήνεις ελεύθερα για να . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . οι φτωχοί του λαού σου, και απ’ ό,τι περισσέψει, τα άγρια . . . . . . . . . . . . Το ίδιο θα γίνεται και με το αμπέλι σου και με τον . . . . . . . . . . . . . . . . . . . » ( Έξ. 23, 10-11).
Προτεινόμενες λέξεις: λιοντάρια, θερίζεις, όγδοο, αφήνεις, έβδομο, ελαιώνα σου, τρέφονται, σιτοβολώνα σου, φάνε, σπέρνεις, ζώα, δέκατο, μαζεύεις, αφήνεις
Στο όστρακο που εικονίζεται (2ος αι. π.Χ.) είναι γραμμένες στην εβραϊκή γλώσσα οι πρώτες λέξεις της «Μεγάλης Εντολής» που είναι
«Άκου λαέ του Ισραήλ: Ο Κύριος είναι ο Θεός μας – μόνον ο Κύριος. Ν’ αγαπάς, λοιπόν, τον Κύριο, τον Θεό σου, μ’ όλη την καρδιά σου, μ’ όλη την ψυχή σου και μ’ όλη τη δύναμή σου» (Δτ. 6,4-5).
Υπογράμμισε από τις λέξεις ποιες θεωρείς ως πιο σημαντικές
και στη συνέχεια συζητήστε στην τάξη σας γιατί αυτή η εντολή είναι βασική για τον πιστό άνθρωπο.
Πηγή: Σωτήριος Δεσπότης, Νικόλαος Παύλου, Αθανάσιος Στογιαννίδης, Θέματα από την Αγία Γραφή, Α´ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ, σελ: 72-79
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας