Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2025

Ο προφήτης Ιωνάς

Ο Προφήτης = Το «στόμα» του Κυρίου που αφυπνίζει 

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι ο προφήτης είναι ένας μάντης που ανακοίνωνε τι πρόκειται να συμβεί στο μέλλον. Αυτή όμως η αντίληψη δεν αφορά τους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης που η αποστολή τους δεν ήταν να προλέγουν, αλλά κατεξοχήν να ερμηνεύουν την πραγματικότητα στην οποία δρούσαν. Αυτό σημαίνει ότι έργο τους ήταν να μεταφέρουν το θέλημα του Θεού στους συγχρόνους τους και να συμβουλεύουν. Ταυτόχρονα πρέπει να τονιστεί ότι ο λόγος τους τελικά ήταν αισιόδοξος, αφού ήταν ο λόγος του Θεού. Μιλάνε για την εποχή του Μεσσία και μεταφέρουν το χαρμόσυνο μήνυμα του ερχομού του ανάμεσα στους ανθρώπους για να τους λυτρώσει. Το προφητικό κήρυγμα απευθύνονταν σε όλους. Ο λόγος τους άρχιζε πάντα με τις εκφράσεις «Τάδε λέγει Κύριος» και «Λόγος Κυρίου», φανερώνοντας έτσι ότι δεν κηρύττουν δικές τους ιδέες, αλλά το θέλημα του Κυρίου. Όταν λοιπόν διαπίστωναν την παρακοή στο λόγο του Θεού και την αδικία προς τα ορφανά, τις χήρες και τους προσήλυτους τα καυτηρίαζαν. Ζητούν να επικρατήσει η δικαιοσύνη, ελέγχουν τους ισχυρούς για τη διαφθορά, την πολυτελή ζωή τους και την απομάκρυνση από το Κύριο. Όταν βλέπουν ότι και ο λαός είχε ξεφύγει δε δίσταζαν να τονίσουν την αναγκαιότητα της επιστροφής στην αληθινή πίστη. Για αυτό προκαλούσαν αντιπάθειες. Οι βασιλιάδες μάλιστα για να τους αντιμετωπίσουν χρησιμοποίησαν τους ψευδοπροφήτες, που δεν έλεγαν την αλήθεια αλλά αυτά που τους διέταζαν οι άρχοντες. Οι προφήτες προέρχονταν από όλες τις κοινωνικές ομάδες. Χωρίς να είναι προετοιμασμένοι για το έργο τους, ξαφνικά ο Θεός τους καλούσε να αναλάβουν τη μεγάλη αποστολή τους. Αυτή η κλήση τους από το Θεό ήταν τόσο έντονη που ο προφήτης δεν τη ξεχνούσε ποτέ. Χαρακτηριστική είναι η αφήγηση της κλήσης του προφήτη Ησαΐα: «1 Το έτος του θανάτου του βασιλιά Οζία, είδα τον Κύριο να κάθεται πάνω σε θρόνο μεγαλόπρεπο και υπερυψωμένο. Οι άκρες του μανδύα του γέμιζαν τον ναό.  2 Μπροστά του στέκονταν Σεραφίμ, που καθένα τους είχε έξι φτερούγες: δύο για να σκεπάζουν το πρόσωπό τους, δύο για να σκεπάζουν το σώμα τους και τις άλλες δυο για να πετάνε. 3 Και φώναζαν το ένα στο άλλο: “Άγιος, άγιος, άγιος είναι ο Κύριος του σύμπαντος· όλη η γη είναι απ’ τη δόξα του γεμάτη”. 4 Σείστηκαν οι παραστάτες της θύρας από τη δυνατή φωνή τους, και γέμισε από καπνό ο ναός. 5 Τότε είπα: “Αλίμονό μου, χάθηκα! Γιατί είμαι άνθρωπος με χείλη ακάθαρτα και κατοικώ ανάμεσα σ’ ένα λαό με χείλη ακάθαρτα, και τώρα είδα με τα μάτια μου τον βασιλιά, τον Κύριο του σύμπαντος!”. 6 Πέταξε τότε κι ήρθε κοντά μου ένα από τα Σεραφίμ, κρατώντας ένα κάρβουνο αναμμένο, που το είχε πάρει με λαβίδα απ’ το θυσιαστήριο. 7 Μ’ αυτό άγγιξε το στόμα μου και είπε: “Κοίτα, αυτό άγγιξε τα χείλη σου κι η ανομία σου εξαλείφθηκε· η αμαρτία σου έχει συγχωρηθεί ”.8 Έπειτα άκουσα τον Θεό να λέει: “Ποιον να στείλω; ποιος θέλει να γίνει ο αγγελιοφόρος μας;” Κι  εγώ είπα: “Ορίστε, στείλε εμένα!”» (Ησ. 6,1-8). Το κήρυγμα των προφητών, αλλά και σκηνές από το έργο τους υπάρχει στα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης που έχουν το όνομά τους (Αμώς, Ωσηέ, Μιχαίας, Ησαΐας, Ιερεμίας κ.α.). Σε αυτά ο αναγνώστης μπορεί να ακούσει τον πύρινο λόγο τους, που είναι ο λόγος του Θεού.

  Ο προφήτης Ιωνάς

  Στα προφητικά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης ανήκει το βιβλίο του Ιωνά, που αναφέρεται σε περιπέτειες του Ιωνά, γιου του Αμαθί. Σύμφωνα με την αφήγηση ο Θεός τον στέλνει στη Νινευή για να αναγγείλει την τιμωρία των κατοίκων της. Ο Ιωνάς όμως δεν υπακούει στη θεϊκή εντολή!  «3 Ο Ιωνάς ετοιμάστηκε να φύγει, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση, δηλαδή προς τη Θαρσείς, επειδή ήθελε να ξεφύγει από τον Κύριο. Κατέβηκε, λοιπόν, στην Ιόππη και βρήκε ένα πλοίο που πήγαινε στη Θαρσείς. Πλήρωσε το ναύλο του και επιβιβάστηκε μαζί με το πλήρωμα για να πάει πέρα ’κει, μακριά από τον Κ ριο. 4 Αλλά ο Κύριος σήκωσε ανεμοστρόβιλο στη θάλασσα, τόσο δυνατό, που το πλοίο κινδύνευε να διαλυθεί. 5 Οι ναύτες τρόμαξαν και φώναζαν ζητώντας βοήθεια ο καθένας απ’ τον θεό του. Και για να ελαφρώσουν το πλοίο έριχναν το φορτίο του στη θάλασσα. Νωρίτερα ο Ιωνάς είχε κατεβεί στο αμπάρι του πλοίου, είχε ξαπλώσει και κοιμόταν βαθιά. 6 Ο πλοίαρχος τον πλησίασε και του είπε: ”Τι κάνεις εσύ εκεί; κοιμάσαι; Σήκω και παρακάλεσε το θεό σου να μας βοηθήσει· ίσως μας λυπηθεί και σωθούμε”. 7 Οι ναύτες είπαν μεταξύ τους: ”Ελάτε να ρίξουμε κλήρο, για να δούμε ποιος είναι η αιτία που μας βρήκε ετούτο το κακό”. Έριξαν, λοιπόν, κλήρο κι ο κλήρος έπεσε στον Ιωνά» (Ιων. 1, 3-7). Στη συνέχεια ο Ιωνάς ρίχτηκε στη θάλασσα. Εκεί…. «1 …ο Κύριος πρόσταξε ένα μεγάλο ψάρι και κατάπιε τον Ιωνά. Κι έμεινε ο Ιωνάς μες στην κοιλιά του ψαριού τρία μερόνυχτα. 2 Από ’κει προσευχήθηκε στον Κύριο τον Θεό του 3 μ’ αυτά τα λόγια: ”Μέσα στη θλίψη μου σ’ εσένα Κύριε, φώναξα κι εσύ μου αποκρίθηκες. Απ’ την κοιλιά του άδη φώναξα για βοήθεια, κι άκουσες τη φωνή μου. 4 Στα βάθη μ’ έριξες, μες στην καρδιά της θάλασσας, τα ρεύματα με περικύκλωσαν. Όλα τα κύματά σου κι οι φουρτούνες σου περάσαν από πάνω μου. 5 Σκεφτόμουν: “μ’ έδιωξε απ’ τη φροντίδα του. Πώς θ’ αντικρύσω πάλι τον άγιο του Ναό; 10 Εγώ όμως θα σου ψέλνω προσευχές, θυσίες θα σου προσφέρω. Θα εκπληρώσω ό,τι σου ’ταξα, γιατί ο σωτήρας μου είσαι Κύριε εσύ”. 11 Τότε ο Κύριος πρόσταξε το ψάρι να ξεράσει τον Ιωνά στη στεριά» (Ιων. 2, 1-5. 10-11).

 Το αποκαλυπτικό κήρυγμα του Ιωνά στη Νινευί Ο Κύριος στέλνει για δεύτερη φορά τον Ιωνά στη Νινευή. Ο προφήτης υπακούει και πηγαίνει στην πόλη. Οι κάτοικοι υπακούουν στο κήρυγμα και μετανιώνουν. Νηστεύουν και φορούν πένθιμα ρούχα. Τότε ο Θεός τους συγχωρεί. Ο Ιωνάς όμως στενοχωρήθηκε για αυτή την εξέλιξη! «4 Κι ο Κύριος του αποκρίθηκε: ”Είναι σωστό να θυμώνεις, Ιωνά;”» (Ιων. 4, 4). 

 Η μακροθυμία του Θεού για όλους τους ανθρώπους και τα ζώα «5 Ο Ιωνάς είχε βγει από την πόλη κι είχε πάει ανατολικά της Νινευή. Εκεί ήθελε να φτιάξει ένα στέγαστρο από κλαριά και να καθίσει κάτω απ’ τον ίσκιο του, ώσπου να δει τι θ’ απογίνει η πόλη. 6 Αλλά ο Κύριος, ο Θεός, πρόσταξε να φυτρώσει ένα φυτό και το έκανε να ψηλώσει πάνω από τον Ιωνά και να του κάνει σκιά στο κεφάλι του για να νιώθει πιο άνετα. Ο Ιωνάς χάρηκε πάρα πολύ γι’ αυτό το φυτό. 7 Νωρίς όμως την άλλη μέρα το πρωί ο Θεός πρόσταξε ένα σκουλήκι ν’ αρχίσει να τρώει τις ρίζες του φυτού, κι έτσι το φυτό ξεράθηκε. 8 9 Όταν βγήκε ο ήλιος, ο Θεός πρόσταξε να φυσήξει ένας καυτός ανατολικός άνεμος· ο ήλιος έκαιγε το κεφάλι του Ιωνά κι ένιωθε τρομερά εξαντλημένος. Ήθελε να πεθάνει· “προτιμώ να πεθάνω”, έλεγε, “παρά να ζω”. Ο Θεός όμως τον ρώτησε: “Είναι σωστό, Ιωνά, να θυμώνεις εξαιτίας αυτού του φυτού;” Κι εκείνος απάντησε: “Και βέβαια έχω δίκιο να είμαι θυμωμένος· καλύτερα να πεθάνω!” ‚0 Τότε ο Κύριος του είπε: “Πρόσεξε Ιωνά: Εσύ ούτε κοπίασες γι’ αυτό το φυτό ούτε το ’κανες να μεγαλώσει. Μόνο του μεγάλωσε μέσα σε μια νύχτα και την άλλη μέρα ξεράθηκε. Κι όμως λυπήθηκες γι’ αυτό! ‚‚ Εγώ δεν έπρεπε να λυπηθώ για τη Νινευή, τη μεγάλη πόλη; Σ’ αυτήν υπάρχουν περισσότεροι από εκατόν είκοσι χιλιάδες άνθρωποι, που δεν ξέρουν να ξεχωρίσουν το αριστερό τους χέρι από το δεξί. Επίσης εκεί υπάρχουν και πολλά ζώα”» (Ιων. 4, 5-‚‚). Τα λόγια του Θεού αναδεικνύουν ότι ο Θεός ενδιαφέρεται για όλα τα πλάσματα της δημιουργίας. Ο συγγραφέας του βιβλίου του Ιωνά παρουσιάζοντας το λόγο Του δίνει απάντηση και στους Ισραηλίτες της εποχής του που πίστευαν ότι ο Θεός ανήκει αποκλειστικά στο δικό τους έθνους και οι υπόλοιποι άνθρωποι δε δικαιούνται τη χάρη Του. 

Ιωνάς και Ιησούς Χριστός Η τριήμερη παραμονή του Ιωνά στην κοιλιά του ψαριού για τα Ευαγγέλια προεικονίζει την τριήμερη ταφή και την Ανάσταση του Χριστού. Μάλιστα τη σχετική αναφορά την κάνει ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός, που έτσι συμπληρώνει το βιβλίο του Ιωνά: «38 Τότε μερικοί γραμματείς και Φαρισαίοι του είπαν: “Διδάσκαλε, θέλουμε ν’ αποδείξεις μ’ ένα θαυματουργικό σημάδι την αποστολή σου”. 39 Αυτός τους αποκρίθηκε: “Μια γενιά πονηρή και άπιστη ζητάει να δει θαυματουργικό σημάδι! Άλλο σημάδι όμως δε θα της δοθεί, παρά μόνον εκείνο του προφήτη Ιωνά. 40 Όπως δηλαδή ο προφήτης Ιωνάς ήταν τρεις μέρες και τρεις νύχτες στην κοιλιά του κήτους, έτσι θα είναι κι ο Υιός του Ανθρώπου μέσα στη γη τρεις μέρες και τρεις νύχτες…….”» (Μτ. 12, 38-40).


 

 

 

 

 

 

 

 

 

Δραστηριότητες:

Η ιστορία του Ιωνά διδάσκει ότι ο Θεός φροντίζει και ενδιαφέρεται για όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από καταγωγή, χρώμα, γλώσσα κοκ. Συζητήστε στην τάξη με ποιον τρόπο κάνει πράξη αυτή την αλήθεια η Εκκλησία μας. 
Πηγή:Σωτήριος Δεσπότης, Νικόλαος Παύλου, Αθανάσιος Στογιαννίδης, Θέματα από την Αγία Γραφή, Α´ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ, σελ:96-103

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...