Η τέχνη του θεολογείν: 1.2 Τεχνολογία (ευλογία - κατάρα ή κάτι άλλο) - Γ΄...: "Μέτρον Άριστον" Κλεόβουλος ο Ρόδιος Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας Αντί εισαγωγής... Το επόμενο δίωρο θα ε...
Θρησκευτικά ... αλλιώς!!!
Δευτέρα 24 Οκτωβρίου 2016
Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2016
1.2. ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ (2ο δίωρο)
Θ.Ε. 1 ΑΝΘΡΩΠΟΣ / ΠΡΟΣΩΠΟ
(αναζήτηση του Θεού, αυτογνωσία, επικοινωνία, ήθος, αγιότητα)
| 1.2. ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ (2ο δίωρο) |
- 1.Βιώνοντας:
- Νοηματοδοτώντας:
Ποίημα του Ντήτριχ Μπονχέφερ, Ποιος είμ’ εγώ;
[Ο Ντήτριχ Μπονχέφερ (1906 - 1945) ήταν Γερμανός λουθηρανός θεολόγος που εκτελέστηκε από τους Ναζί για την αντίστασή του κατά του χιτλερισμού, έμεινε όμως γνωστός και ως ''προφήτης ενός μη θρησκευτικού χριστιανισμού".]
[Ο Ντήτριχ Μπονχέφερ (1906 - 1945) ήταν Γερμανός λουθηρανός θεολόγος που εκτελέστηκε από τους Ναζί για την αντίστασή του κατά του χιτλερισμού, έμεινε όμως γνωστός και ως ''προφήτης ενός μη θρησκευτικού χριστιανισμού".]
Ποιός είμ’ εγώ; Συχνά μου λένε,
πως βγαίνω απ’ το κελί μου
ήρεμος και πρόσχαρος και βέβαιος
σαν άρχοντας απ’ το κάστρο του.
Ποιός είμ’ εγώ; Συχνά μου λένε,
πως μιλώ στους δεσμοφύλακές μου
ελεύθερα και φιλικά και ξεκάθαρα,
σαν να ‘μουν εγώ αυτός που διατάζει.
Ποιός είμ’ εγώ; Μου λένε ακόμη,
πως αντέχω τις μέρες της δυστυχίας
άφοβος και χαμογελαστός και περήφανος
σαν κάποιος συνηθισμένος να νικά.
Εγώ, στ’ αλήθεια, είμαι αυτό που οι άλλοι λένε για μένα;
Ή μήπως είμαι μόνον αυτό, που ξέρω εγώ για μένα;
Ανήσυχος, νοσταλγικός, ασθενικός σαν πουλί σε κλουβί,
ποθώντας μια ανάσα ζωής,
σαν να μ’ έπνιγαν,
πεινασμένος για χρώματα,
για λουλούδια, για φωνές πουλιών,
διψασμένος για λόγια καλοσυνάτα, για παρουσία ανθρώπινη,
τρέμοντας από οργή μπροστά στην εξουσία
και στην ελάχιστη προσβολή,
βαλαντωμένος απ’ την αναμονή μεγάλων γεγονότων,
αδύναμος και γεμάτος αγωνία για τους φίλους που βρίσκονται πολύ μακριά,
κουρασμένος και αδειανός για προσευχή, για στοχασμό, για δημιουργία,
εξαντλημένος κι έτοιμος ν’ αποχαιρετήσω τα πάντα;
Ποιός είμ’ εγώ; Αυτός ή εκείνος;
Δηλαδή, σήμερα είμαι αυτός και ένας άλλος αύριο;
Είμαι συνάμα και τα δυο;
Μπροστά στους ανθρώπους υποκριτής
και μπροστά στον ίδιο μου τον εαυτό
ένα ταπεινό, μεμψίμοιρο συντρίμμι;
Ή μήπως αυτό που μέσα μου υπάρχει ακόμη μοιάζει
με ηττημένο στρατό,
που υποχωρεί άτακτα
μπροστά σε μια νίκη ήδη κερδισμένη;
Ποιός είμ’ εγώ; Μοναχική ερώτηση που χλευάζει την ερημιά μου,
Όποιος κι αν είμαι, εσύ με ξέρεις.
Θεέ, δικός σου είμαι!
πως βγαίνω απ’ το κελί μου
ήρεμος και πρόσχαρος και βέβαιος
σαν άρχοντας απ’ το κάστρο του.
Ποιός είμ’ εγώ; Συχνά μου λένε,
πως μιλώ στους δεσμοφύλακές μου
ελεύθερα και φιλικά και ξεκάθαρα,
σαν να ‘μουν εγώ αυτός που διατάζει.
Ποιός είμ’ εγώ; Μου λένε ακόμη,
πως αντέχω τις μέρες της δυστυχίας
άφοβος και χαμογελαστός και περήφανος
σαν κάποιος συνηθισμένος να νικά.
Εγώ, στ’ αλήθεια, είμαι αυτό που οι άλλοι λένε για μένα;
Ή μήπως είμαι μόνον αυτό, που ξέρω εγώ για μένα;
Ανήσυχος, νοσταλγικός, ασθενικός σαν πουλί σε κλουβί,
ποθώντας μια ανάσα ζωής,
σαν να μ’ έπνιγαν,
πεινασμένος για χρώματα,
για λουλούδια, για φωνές πουλιών,
διψασμένος για λόγια καλοσυνάτα, για παρουσία ανθρώπινη,
τρέμοντας από οργή μπροστά στην εξουσία
και στην ελάχιστη προσβολή,
βαλαντωμένος απ’ την αναμονή μεγάλων γεγονότων,
αδύναμος και γεμάτος αγωνία για τους φίλους που βρίσκονται πολύ μακριά,
κουρασμένος και αδειανός για προσευχή, για στοχασμό, για δημιουργία,
εξαντλημένος κι έτοιμος ν’ αποχαιρετήσω τα πάντα;
Ποιός είμ’ εγώ; Αυτός ή εκείνος;
Δηλαδή, σήμερα είμαι αυτός και ένας άλλος αύριο;
Είμαι συνάμα και τα δυο;
Μπροστά στους ανθρώπους υποκριτής
και μπροστά στον ίδιο μου τον εαυτό
ένα ταπεινό, μεμψίμοιρο συντρίμμι;
Ή μήπως αυτό που μέσα μου υπάρχει ακόμη μοιάζει
με ηττημένο στρατό,
που υποχωρεί άτακτα
μπροστά σε μια νίκη ήδη κερδισμένη;
Ποιός είμ’ εγώ; Μοναχική ερώτηση που χλευάζει την ερημιά μου,
Όποιος κι αν είμαι, εσύ με ξέρεις.
Θεέ, δικός σου είμαι!
DietrichBonhoeffer, επιμ. Al. Melloni, ed. Qiqazon, Comunità di Bose 1999).
Από το περιοδικό ΣΥΝΑΞΗ (τ. 106, Απρ. – Ιουν. 2008).
Απόδοση: Παναγιώτης Αρ. Υφαντής
Ερωτήσεις επεξεργασίας (ανά δύο):
- Για ποιο πράγμα αναρωτιέται ο ποιητής;
- Ποιο είναι το δίλημμά του ποιητή;
- Γνωρίζει την ταυτότητά του ο ποιητής;
- Για ποιο πράγμα είναι τελικά βέβαιος ο ποιητής;
- Αναλύοντας:
1. Πραξ 9,1-19: Η μεταστροφή του Σαύλου (Πρ 22,6-16· 26,12-18)
1Στο μεταξύ ο Σαύλος συνέχιζε να έχει απειλητικές και φονικές
διαθέσεις για τους μαθητές του Κυρίου· πήγε μάλιστα στον αρχιερέα 2και
του ζήτησε συστατικές επιστολές για τις συναγωγές στη Δαμασκό. Ήθελε να
φέρει δεμένους στην Ιερουσαλήμ όποιους θα ’βρισκε εκεί να ακολουθούν την
οδό του Κυρίου, άντρες και γυναίκες. 3Καθώς πήγαινε και
πλησίαζε στην Δαμασκό, ξαφνικά τον φώτισε μια αστραπή από τον ουρανό.
4Αυτός έπεσε στη γη κι άκουσε μια φωνή να του λέει: «Σαούλ, Σαούλ, γιατί
με καταδιώκεις;» 5«Ποιος είσαι, Κύριε;» ρώτησε. Κι ο Κύριος του
απάντησε: «Εγώ είμαι ο Ιησούς, που εσύ τον καταδιώκεις. 6Σήκω όμως και μπες στην πόλη· εκεί θα σου πούνε τι πρέπει να κάνεις». 7Οι άντρες που συνόδευαν το Σαύλο έμειναν μ’ ανοιχτό το στόμα, γιατί άκουγαν τη φωνή, δεν έβλεπαν όμως κανένα. 8Αυτός σηκώθηκε πάνω κι ενώ τα μάτια του ήταν ανοιχτά, δεν έβλεπε τίποτε. Οι συνοδοί του τότε τον έπιασαν από το χέρι και τον οδήγησαν στη Δαμασκό. 9Τρεις μέρες ήταν τυφλός. Στο διάστημα αυτό ούτε έφαγε ούτε ήπιε.10Εκεί στη Δαμασκό ζούσε ένας μαθητής που τον έλεγαν Ανανία. Σ’ αυτόν φανερώθηκε σε όραμα ο Κύριος και του είπε: «Ανανία!» Εκείνος απάντησε: «Ορίστε, Κύριε!» 11«Σήκω», του λέει ο Κύριος, «και πήγαινε στην οδό που λέγεται Ευθεία. Εκεί, στο σπίτι του Ιούδα, ζήτησε κάποιον από την Ταρσό που λέγεται Σαύλος. Αυτή τη στιγμή προσεύχεται, 12και είδε σε όραμα κάποιον που λέγεται Ανανίας να μπαίνει και ν’ ακουμπάει πάνω του το χέρι του για να ξαναβρεί το φως του».
13 Ο Ανανίας απάντησε: «Κύριε, έχω ακούσει από πολλούς πόσα δεινά έχει προκαλέσει αυτός ο άνθρωπος στους πιστούς σου στην Ιερουσαλήμ. 14Κι εδώ που ήρθε, έχει εξουσιοδότηση από τους αρχιερείς να συλλάβει όλους όσοι ομολογούν το όνομά σου». 15«Πήγαινε», του λέει ο Κύριος, «γιατί αυτόν εγώ τον διάλεξα για να τον χρησιμοποιήσω ως όργανο που θα με κάνει γνωστό στα έθνη και στους άρχοντές τους, και στον ισραηλιτικό λαό. 16Κι εγώ θα του δείξω πόσα θα πρέπει να πάθει για χάρη του ονόματός μου».
17Τότε ο Ανανίας έφυγε και πήγε σ’ εκείνο το σπίτι. Ακούμπησε τα χέρια του πάνω στο Σαούλ και του είπε: «Σαούλ, αδερφέ, ο Κύριος, ο Ιησούς, αυτός που σου φανερώθηκε στο δρόμο καθώς ερχόσουν, με έστειλε για να ξαναβρείς το φως σου και να γεμίσεις με Άγιο Πνεύμα». 18Αμέσως τότε έπεσαν από τα μάτια του κάτι σαν λέπια και ξαναβρήκε το φως του. Σηκώθηκε, βαφτίστηκε, 19και κατόπιν έφαγε και συνήλθε».
2. Απόστολος Παύλος: Ο άνθρωπος της Καινής Κτίσεως
«Εξαίφνης, μέσα στο φως του μεσημεριού,
μια έκρηξη ουράνιας φωτοχυσίας τυφλώνει κοντά στη Δαμασκό τον διώκτη του
Χριστού και τον μετατρέπει στον κορυφαίο απόστολο Παύλο…
Έτσι, αυτός που αποτελούσε απειλή για τους μαθητές του Κυρίου (Πραξ.
9,1) αναδεικνύεται ο ένθερμος «κήρυκας και απόστολος» (Β΄ Τιμ. 1,11) του
Ευαγγελίου. Ασπάζεται με όλη του την ύπαρξη τη νέα αποστολή. Γι’ αυτό,
πιστεύει και ζει ότι από την κοιλιά της μητέρας του ήταν προορισμένος
γι’ αυτό το έργο «στην υπακοή του Χριστού» (Β΄ Κορ 10,5).Συνειδητοποιεί ότι ο Θεός «πρώτος μας αγάπησε» (Α΄ Ιω. 4,19). Και εμείς είμαστε όχι αυτοί που γνωρίζουν τον Θεό, αλλά αυτοί που γνωρίζονται από τον Θεό… (Και αλλάζει ριζικά). Γιατί ο Παύλος … δεν ανήκει στον εαυτό του, αλλά στον Χριστό. Δεν ζει αυτός, αλλά μέσα του ζει ο Χριστός. Ο ίδιος έχει πεθάνει. Βρίσκεται αλλού η αγάπη και η ύπαρξή του.
Όταν λοιπόν πάει να μιλήσει γι’ αυτόν τον αληθινό εαυτό του, δεν μιλά ούτε για τον Σαύλο, που ήταν κάποτε, ούτε για τον Παύλο που ξέρει ο κόσμος. Αλλά μιλά, σε τρίτο πρόσωπο, για κάποιον άλλον, άγνωστο, που είναι ο κρυμμένος εαυτός του».
Γοντικάκης Β., αρχιμ. (2002). Φως Χριστού φαίνει πάσι.
Ιερά Μονή Ιβήρων, σ. 27-31.
- 4.Εφαρμόζοντας:
«Μα όταν κανείς γνωρίζει καλά έναν άλλον, είναι σα να γνωρίζει τον εαυτό του»
(Σαίξπηρ, Άμλετ, V. II. 138-140)
«Είδες τον αδελφό σου, είδες τον Θεό σου»
(αββάς Απολλώς, Γεροντικόν)
Ρόη Ακανθοπούλου
Ανταλλαγή και συζήτηση εντυπώσεων.
Αναδημοσίευση: http://www.kairosnet.gr/teaching/a-lyceum/560-fyllo-ergasias-gia-ti-d-e-2-1-aftognosia-tis-a-lykeiou-parartima-kentrikis-makedonias
Η Χριστιανοσύνη στον σύγχρονο κόσμο. 3ο δίωρο : Ιεραποστολή
ΤΙΤΛΟΣ: Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣΥΝΗ ΣΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΟΣΜΟ (3Ο ΔΙΩΡΟ) – ΤΑΞΗ Γ΄
1) ΔσρΑ: Ξεκινώντας
τη νέα διδακτική ενότητα. Η Εκκλησία πορεύεται και απευθύνεται σ΄ όλα
τα έθνη ακολουθώντας την εντολή του Χριστού «πορευθέντες μαθητεύσατε
πάντα τα έθνη… βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού
και του Αγίου Πνεύματος».
| ΑΓΟΡΙΑ | ΚΟΡΙΤΣΙΑ |
| Βάλτε σε κύκλο λέξεις που συνδέονται με τους όρους « ιεραποστολή» και «ιεραπόστολος». | Βάλτε σε κύκλο λέξεις που συνδέονται με τους όρους «μαρτυρία» και «διακονία». |
| ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ (Α΄ ΚΟΡΙΝΘ. 4, 9-13) | ΕΡΩΤΗΣΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ |
| 9 Γιατί νομίζω ότι ο Θεός εμάς τους αποστόλους μάς έδειξε τελευταίους σαν μελλοθάνατους, γιατί θέατρο γίναμε στον κόσμο, και σε αγγέλους και σε ανθρώπους. 10 Εμείς μωροί για το Χριστό, εσείς όμως φρόνιμοι στο Χριστό. εμείς αδύναμοι, εσείς όμως ισχυροί. εσείς ένδοξοι, εμείς όμως ατίμητοι. 11 Μέχρι την ώρα αυτήν και πεινούμε και διψούμε και είμαστε γυμνοί και μας χαστουκίζουν και δε ζούμε σε σταθερό μέρος 12 και κοπιάζουμε εργαζόμενοι με τα ίδια μας τα χέρια. Όταν μας βρίζουν, ευλογούμε. όταν μας καταδιώκουν, το ανεχόμαστε. 13 όταν μας δυσφημούν, παρακαλούμε ευγενικά. σαν σκουπίδια του κόσμου γίναμε, όλων αποσφούγγισμα ως τώρα. 14 Δε σας γράφω αυτά για να σας ντροπιάζω, αλλά σαν τέκνα μου αγαπητά σας νουθετώ. 15 Γιατί και αν μύριους παιδαγωγούς έχετε στο Χριστό, όμως δεν έχετε πολλούς πατέρες. Γιατί στο Χριστό Ιησού μέσω του ευαγγελίου εγώ σας γέννησα. 16 Σας παρακαλώ, λοιπόν, μιμητές μου γίνεστε. |
♣ Τι μαρτυρεί ο
Απ. Παύλος για το ιεραποστολικό έργο του; Ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετώπισε;
♣ Τεχνική αντικειμένων και χτίζοντας τον ρόλο ενός σύγχρονου ιεραποστόλου..
|
3) ΔσρΑ: Η ανάληψη ενός ιεραποστολικού έργου απαιτεί υπευθυνότητα, σοβαρότητα, θυσίες, αντοχές και θυσιαστική εν Χριστώ μαρτυρία.
| ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΤΙΡΑΝΩΝ & ΠΑΣΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ κ. Αναστάσιου | ΤΕΧΝΙΚΕΣ |
|
«Προσευχήθηκα
όταν άκουσα την τηλεφωνική πρόταση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο
Κωνσταντινουπόλεως, για την ανάληψη αυτής της θέσεως στην Εκκλησία της
Αλβανίας (που είχε τόσα προβλήματα), διότι βρισκόμουν στο εξωτερικό για
ιεραποστολικό έργο, και απήντησα μετά μια μέρα σταθμίζοντας όλες τις
προεκτάσεις».
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ: Είχε προηγηθεί από το καθεστώς Χότζα (1967-1990) η απαγόρευση κάθε θρησκευτικής δραστηριότητας, συνέπεια της οποίας ήταν να ξεριζωθεί πλήρως η Ορθόδοξη Εκκλησία. Όταν έφθασε ο αρχιεπίσκοπος κ. Αναστάσιος αντίκρισε μια χαώδης κατάσταση την οποία κανείς δε μπορεί να φανταστεί. Οι εκκλησίες είχαν γίνει στάβλοι και αποθήκες και υπήρχαν ελάχιστοι υπερήλικες κληρικοί. Ο Αναστάσιος είναι ποιμένας της Αλβανικής Εκκλησίας από το 16/7/1991.
|
♣ Τεχνική alterego: Να αναλάβω μια τέτοια αποστολή ή όχι;
♣ Εναλλακτικά:
Τεχνική μανδύα ή τεχνική ανακριτικής καρέκλας.
|
4) ΔσρΑ: Η
ιεραποστολή ως διακονία και μαρτυρία σε ορισμένες περιπτώσεις εκτράπηκε
και μεταβλήθηκε σε προπαγάνδα και αλλοίωση της ταυτότητας των τοπικών
κοινοτήτων.
|
Α΄ ΟΜΑΔΑ (ΑΓΟΡΙΑ)
ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
|
Β΄ ΟΜΑΔΑ (ΚΟΡΙΤΣΙΑ)→ ΤΕΧΝΙΚΗ: ΡΟΛΟΣ ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ – ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΣ (ΜΕΣΑ) – ΙΘΑΓΕΝΕΙΣ ή ΜΑΓΟΙ (ΕΞΩ) |
|
«Αν
μιλήσεις σε κάποιον Ευρωπαίο για τον Θεό της αγάπης, θα μορφάσει και θα
χαμογελάσει. Θα χαμογελάσει για την αφέλεια των σκέψεών σου. Δωσ' του
όμως ένα γυαλιστερό, στρογγυλό κομμάτι μέταλλο ή ένα μεγάλο βαρύ χαρτί,
και θα δεις αμέσως τα μάτια του να γυαλίζουν και τα σάλια του να
τρέχουν. Ο Παπαλάνγκι (σ.σ. ο Ευρωπαίος) είναι ένας άνθρωπος με εντελώς δική του λογική.
Κάνει πολλά που δεν έχουν νόημα και τον αρρωσταίνουν κι όμως τα εξυμνεί και τραγουδά τραγούδια γι’ αυτά του τα κατορθώματα. …Ένας άλλος λόγος που κάνει τον Παπαλάνγκι να ξεχωρίζει, είναι ότι λέγοντας πολλά λόγια, προσπαθεί να μας πείσει ότι είμαστε φτωχοί και άθλιοι, και ότι χρειαζόμαστε πολλή βοήθεια, γιατί δεν έχουμε πράγματα. Πολεμούν ο ένας τον άλλον, όχι για την Τιμή τους, ούτε για να μετρήσουν την πραγματική τους δύναμη, αλλά μόνο και μόνο για τα πράγματα. Το μεγαλύτερο από τα ψέματα του Παπαλάνγκι είναι αυτό: τα πράγματα του Μεγάλου Πνεύματος είναι άχρηστα, ενώ τα δικά του είναι πολύ χρήσιμα, είναι πιο χρήσιμα».
Λόγια
του φυλάρχου Τουιάβιι από το νησί Τιαβέα του Ειρηνικού, όπως τα
κατέγραψε ο Erich Scheurmann, ένας Γερμανός λογοτέχνης ο οποίος
επισκέφτηκε κατά τη δεκαετία του 1920 τους Σαμόα, τότε μια γερμανική
αποικία.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Ο Παπαλάνγκι , Έριχ Σόερμαν , Εκδόσεις «Ύψιλον».
|
«Η
ιεραποστολή δεν είναι για λίγους μήνες και όποιος θέλει να είναι
ιεραπόστολος πρέπει ν’ αφήσει τα κόκαλά του στο αφρικανικό χώμα. Οι
αδελφοί Αφρικανοί είναι άνθρωποι με εσωτερικότητα· οι Ευρωπαίοι συνήθως
τους υποτιμούν, αλλά σφάλλουν πολύ. Η ψυχή των Αφρικανών κλίνει στον
μυστικισμό και γι’ αυτό η Ορθοδοξία έχει τί να τους ειπεί και προτείνει,
αλλά μόνο η αυθεντική Ορθοδοξία, εκείνη η μοναχική, αγιορείτικη. Διότι
μεταξύ των αδελφών της Αφρικής μεγάλη δύναμη έχει η μαγεία, πραγματική
δαιμονοκρατία. Οι μάγοι τους είναι πολύ ισχυροί και έχουν μεγάλη
επιρροή, αλλά τελικά ο σατανάς και αυτούς τους εξολοθρεύει. Γι’ αυτό
συχνά και εκείνοι προσφεύγουν στον Χριστό, τον νικητή όλων των μαγικών,
δαιμονικών δεσμών και βασκανιών. Στην Αφρική είδα πόσο αληθινό είναι το
Ευαγγέλιο του Χριστού».
(Ιερομόναχος Κοσμάς Γρηγοριάτης 1942 – 27/1/1989). Σε μια δεκαετία βάπτισε 15.000 Αφρικανούς)
|
5) ΔσρΑ:Η ορθόδοξη ιεραποστολή είναι μια πράξη αγάπης για τον συνάνθρωπο, συμβολή στη σωτηρία του και
όχι μέσο πολιτικού ή οικονομικού ιμπεριαλισμού ή αποικιοκρατίας.| ΕΙΚΟΝΑ | ΤΕΧΝΙΚΕΣ |
 |
Τεχνική ArtfulThinking: Τι βλέπω; Τι αναρωτιέμαι; Τι σκέφτομαι; Ποια σχέση έχει η εικόνα με τη διδακτική ενότητα; |
7) Εκφράζοντας το σήμερα: Σε ποιο τομέα θα επέλεγες ως εθελοντής να αναλάβεις «ιεραποστολικό» έργο;
(π.χ. διάδοση ευαγγελικού λόγου, εκπαίδευση αναλφάβητων παιδιών, φροντίδα υποσιτισμένων ανθρώπων κ.ά)
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΘΕΟΛΟΓΟΣ 2ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΥΚΑΡΠΙΑΣ
Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν τον Θεό;» Ι. Η δύναμη της εικόνας (Β Γυμνασίου)
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ
Θ.Ε. Β.1 «Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν τον Θεό;»
[1ο δίωρο: ................. ... / ... / 2016]
Θ.Ε. Β.1 «Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν τον Θεό;»
Ι. Η δύναμη της εικόνας
Α. Τηλεόραση, Η/Υ, εικονική πραγματικότητα, φωτογραφία, κινηματογράφος
α. Εισαγωγικά - Ιδεοθύελλα: εικόνα, είδωλο, εικονομάχοι, εικονολάτρες, virtualreality
β. «Ποια είναι η σχέση μου με τον Η/Υ και το διαδίκτυο;» - TWPS [Σκέψου, Γράψε, Συζήτησε, Μοιράσου]
1. Ατομικός στοχασμός (Σκέψου) - Καταγραφή (Γράψε)
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. Συζήτηση ανά ζεύγη (Συζήτησε με τον/ην συμμαθητή/τριά σου)
......................................................................................................................
......................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. Συνεισφορά ιδεών στην ολομέλεια της τάξης (Μοιράσου με τους/τις συμμαθητές/τριές σου)
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
γ. «She’s Got Your Eyes» - Artful thinking, Διδάσκοντας μέσωτηςτέχνης. Μοτίβo έντεχνου συλλογισμού «Η αρχή και η μέση» Ένα μοτίβο για την παρατήρηση και τη φαντασία.
Διαλέξτε μια από τις παρακάτω ερωτήσεις και γράψε μια ιστορία:
- Αν το συγκεκριμένο έργο τέχνης είναι η αρχή μιας ιστορίας, τι μπορεί να ακολουθήσει;
- Αν το συγκεκριμένο έργο τέχνης είναι το μέσον μιας ιστορίας, τι θα μπορούσε να έχει συμβεί προηγουμένως; Τι θα ήταν επόμενο να συμβεί;
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
Β. Εικόνες ή είδωλα; Η ειδωλολατρία στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου
α. «Πόσο ειδωλολάτρες είμαστε;» - Επίλυση προβλήματος
β. «Σαν
να μην έζησα ποτέ», Στίχοι: Κώστας Τριπολίτης, Μουσική: Μίκης
Θεοδωράκης, Ερμηνεία: Μαργαρίτα Ζορμπαλά - Artful thinking, Διδάσκοντας
μέσω της τέχνης. Μοτίβo έντεχνου συλλογισμού «ακούγοντας 2 x 5»
- Ακούστε ήσυχα ένα μουσικό κομμάτι, αφήνοντας τον εαυτό σας να περιπλανηθεί στους ήχους και να απορροφηθεί από τη μελωδία και τους στίχους όσο το δυνατόν πιο πολύ.
- Κάντε μια λίστα με 5 λέξεις ή φράσεις γύρω από οποιαδήποτε όψη ή πτυχή της μουσικής ή των στίχων που ακούσατε.
- Επαναλάβετε τα βήματα 1 και 2: Να ακούσετε και πάλι, προσπαθώντας να προσθέσετε άλλες 5 λέξεις ή φράσεις στη λίστα σας.
ΙΙ. Η απεικόνιση του Θεού στον Χριστιανισμό
Α. Ο κίνδυνος των ειδώλων.
Παλαιά Διαθήκη: το χρυσό μοσχάρι (Εξ 32, 1-24 - Ψλ 135, 15-18)
α. «Οι Εβραίοι λατρεύουν το χρυσό μοσχάρι», MarcChagall- ArtfulThinking:
«Βλέπω, σκέφτομαι, αναρωτιέμαι». Ένα μοτίβο για την εξερεύνηση έργων
τέχνης και άλλων πραγμάτων με ενδιαφέρον. Υπάρχουν τρία βασικά ερωτήματα
για αυτό το μοτίβο:
1. Τι βλέπεις;
2. Τι σκέφτεσαι γι’ αυτό που βλέπεις;
3. Τι είναι αυτό που σε κάνει να αναρωτιέσαι;
1. Τι βλέπεις;
............................................................................................................
..........................................................................................................
2. Τι σκέφτεσαι γι’ αυτό που βλέπεις;
..................................................................................................
...............................................................................................
......................................................................................................
3. Τι είναι αυτό που σε κάνει να αναρωτιέσαι;
...................................................................................................
...................................................................................................
...............................................................................................
β. Εξ 32, 1-24. Διάβασε το παρακάτω κείμενο και προσπάθησε να το συνδέσεις με τον πίνακα.
«1Όταν
οι Ισραηλίτες είδαν ότι ο Μωυσής αργούσε να κατεβεί από το βουνό,
μαζεύτηκαν γύρω από τον Ααρών και του έλεγαν: «Σήκω, φτιάξε μας θεούς,
που να προπορεύονται στο δρόμο μας, γιατί αυτός ο Μωυσής, ο άνθρωπος που
μας έβγαλε από την Αίγυπτο, δεν ξέρουμε τι έγινε». 2Ο Ααρών
τούς είπε: «Βγάλτε τα χρυσά σκουλαρίκια που έχουν στ’ αυτιά τους οι
γυναίκες σας, οι γιοι σας και οι κόρες σας και φέρτε τα σ’ εμένα». 3Έβγαλαν τότε όλοι τα χρυσά τους σκουλαρίκια και τα έφεραν στον Ααρών. 4Εκείνος
τα πήρε και τα έλειωσε, τα έχυσε σ’ ένα καλούπι και έκανε απ’ αυτά ένα
άγαλμα μοσχαριού. Φώναξε τότε ο λαός: «Αυτοί είναι οι θεοί σου, Ισραήλ,
που σ’ έβγαλαν από την Αίγυπτο!» 5Όταν τα είδε αυτά ο Ααρών,
έφτιαξε ένα θυσιαστήριο μπροστά στο είδωλο και έβγαλε διακήρυξη: «Αύριο
θα γίνει γιορτή για τον Κύριο». 6Ξύπνησαν, λοιπόν, το πρωί
και πρόσφεραν ολοκαυτώματα και θυσίες κοινωνίας· όλοι κάθισαν να φάνε
και να πιουν, κι έπειτα σηκώθηκαν και διασκέδαζαν. 7Τότε είπε ο Κύριος στο Μωυσή: «Πήγαινε, κατέβα, γιατί ο λαός που έβγαλες από την Αίγυπτο έπεσε σε μεγάλη αμαρτία. 8Έφυγαν
γρήγορα από το δρόμο που τους έδειξα. Έφτιαξαν ένα χυτό μοσχάρι και το
προσκύνησαν· θυσίασαν σ’ αυτό και είπαν: “Αυτοί είναι οι θεοί σου,
Ισραήλ, που σ’ έβγαλαν από την Αίγυπτο!”»
15Ο
Μωυσής γύρισε κι άρχισε να κατεβαίνει από το βουνό, κρατώντας στα χέρια
του τις δύο πλάκες του νόμου, γραμμένες κι από τις δυο πλευρές τους. 16Οι πλάκες ήταν έργο του Θεού καθώς και η γραφή, που ήταν χαραγμένη σ’ αυτές. 17Ο Ιησούς άκουσε τη βοή του λαού και είπε στο Μωυσή: «Πολεμική βοή ακούω στο στρατόπεδο». 18Εκείνος απάντησε: «Αυτό δεν είναι ούτε ιαχές νικητών ούτε κραυγές νικημένων. Εγώ ακούω φωνές γιορτής». 19Όταν
πλησίασαν στο στρατόπεδο, είδε ο Μωυσής το μοσχάρι και τους χορούς.
Τότε φούντωσε ο θυμός του και πέταξε τις πλάκες από τα χέρια του και τις
έσπασε στους πρόποδες του βουνού.20Πήρε το μοσχάρι που είχαν
φτιάξει οι Ισραηλίτες και το έκαψε στη φωτιά και το κατακομμάτιασε
ώσπου να γίνει σκόνη· τη σκόνη αυτή την έριξε στο νερό και τους έδωσε να
την πιουν. 21Και είπε στον Ααρών: «Τι σου έκανε αυτός ο λαός και τους παρέσυρες σε μια τόσο μεγάλη αμαρτία;» 22Ο Ααρών απάντησε: «Μη θυμώνεις, κύριέ μου. Ξέρεις ότι ο λαός αυτός είναι κακός.23Αυτοί
μου είπαν, “κάνε μας θεούς να προπορεύονται στο δρόμο μας, γιατί αυτός ο
Μωυσής, ο άνθρωπος που μας έβγαλε από την Αίγυπτο, δεν ξέρουμε τι
απέγινε”. 24Κι εγώ τους είπα, “όποιος έχει χρυσαφικά ας τα
βγάλει από πάνω του”. Μου τα ’δωσαν, τα έριξα στη φωτιά και βγήκε αυτό
το μοσχάρι».
γ.Πολυέλεος «Δούλοι
Κύριον», Ψαλμός 135, ήχος Α' Πέτρου Μπερεκέτου. Ψάλλουν οι πατέρες της
Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας, του Αγίου Όρους. - Artful thinking -
Διδάσκοντας μέσω της τέχνης. Μοτίβo έντεχνου συλλογισμού «ακούγοντας 2 x
5». Πρόσεξε ιδιαίτερα τους στίχους 15 - 18 [1ο αρχείο: μετά το 3:20, 2ο αρχείο: μετά το 3:50]
| πρωτότυπο | μετάφραση |
|
13 Κύριε, τὸὄνομά σουεἰςτὸναἰῶνακαὶ τὸ μνημόσυνόνσουεἰςγενεὰνκαὶ γενεάν.
14ὅτικρινεῖ Κύριοςτὸνλαὸναὐτοῦ καὶἐπὶ τοῖςδούλοιςαὐτοῦ παρακληθήσεται.
15 τὰ εἴδωλατῶν ἐθνῶνἀργύριονκαὶ χρυσίον, ἔργαχειρῶν ἀνθρώπων·
16 στόμα ἔχουσικαὶ οὐ λαλήσουσιν, ὀφθαλμοὺς ἔχουσικαὶ οὐκ ὄψονται,
17ὦταἔχουσι καὶ οὐκ ἐνωτισθήσονται, οὐδὲ γάρ ἐστιπνεῦμα ἐντῷ στόματιαὐτῶν.
18ὅμοιοιαὐτοῖςγένοιντοοἱ ποιοῦντεςαὐτὰ καὶ πάντες οἱπεποιθότες ἐπ᾿ αὐτοῖς.
19 οἶκος ᾿Ισραήλ, εὐλογήσατετὸνΚύριον·οἶκος ᾿Ααρών, εὐλογήσατετὸνΚύριον.
20 οἶκοςΛευΐ, εὐλογήσατετὸνΚύριον·οἱ φοβούμενοιτὸνΚύριον, εὐλογήσατετὸνΚύριον,
21 εὐλογητὸςΚύριος ἐκΣιών, ὁ κατοικῶν ῾Ιερουσαλήμ.
|
13Κύριε, τ’ όνομά σου αιώνιο! Η ανάμνησή σου, Κύριε, από γενιά σ’ άλλη γενιά.
14Αλήθεια, ο Κύριος το λαό του θα δικαιώσει, τους αφοσιωμένους του σπλαχνίζεται.
15Τα είδωλα των εθνικών ασήμι και χρυσάφι, ανθρώπινα κατασκευάσματα.
16Στόμα έχουν αλλά δε μιλούν, μάτια έχουν μα δε βλέπουν.
17Έχουν αυτιά μα δεν ακούν κι ούτε έχουνε πνοή στο στόμα τους.
18Αυτοί που τα κατασκευάζουνε κι όσοι σε κείνα ελπίζουν, όμοιοι μ’ αυτά να γίνουνε.
19Τον Κύριο ευλογήστε, Ισραηλίτες! Ιερείς, απόγονοι του Ααρών,τον Κύριο ευλογήστε!
20Κι εσείς, λευίτες, τον Κύριο ευλογήστε! Όσοι τον Κύριο σέβεστε, τον Κύριο ευλογήστε!
21Απ’ τη Σιών ας ευλογούν τον Κύριο που κατοικεί στην Ιερουσαλήμ!
|
ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
α. Αναζητήστε σε λεξικά τη σημασία και την ετυμολογία της λέξης «είδωλο».
β. Αναζητήστε και συγκεντρώστε πληροφορίες και υλικό για τον Νάρκισσο και την ιστορία του.
«Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν τον Θεό;» ΙΙ.Η απεικόνιση του Θεού στον Χριστιανισμό (Β Γυμνασίου)
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ
Θ.Ε. Β.1 «Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν τον Θεό;»
[2ο δίωρο: ................. ... / ... / 2016]
Θ.Ε. Β.1 «Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν τον Θεό;»
ΙΙ. Η απεικόνιση του Θεού στον Χριστιανισμό
Α. Ο κίνδυνος των ειδώλων στην Καινή Διαθήκη
α. Α΄ Ιω 5, 21
- Διάβασε το παρακάτω κείμενο και προσπάθησε να εξηγήσεις γιατί ο
Ιησούς Χριστός είναι το κριτήριο για τη διάκριση του αληθινού θεού από
τα είδωλα.
| πρωτότυπο | μετάφραση |
| 20 οἴδαμεν δὲ ὅτι ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦἥκει καὶ δέδωκεν ἡμῖν διάνοιαν ἵνα γινώσκωμεν τὸν ἀληθινόν· καίἐσμεν ἐν τῷ ἀληθινῷ, ἐν τῷ υἱῷ αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστῷ. οὗτός ἐστιν ὁ ἀληθινὸς Θεὸς καὶ ζωὴ αἰώνιος. 21 Τεκνία, φυλάξατε ἑαυτοὺς ἀπὸ τῶν εἰδώλων· ἀμήν. | 20 Ξέρουμε πως ο Υιός του Θεού ήρθε και μας έδωσε την πνευματική δύναμη για να γνωρίσουμε τον αληθινό Θεό. Είμαστε ενωμένοι με τον αληθινό Θεό μέσω του Υιού του, του Ιησού Χριστού. Αυτός είναι ο αληθινός Θεός, αυτός είναι η αιώνια ζωή. 21 Παιδιά μου, φυλαχτείτε από τους ψεύτικους θεούς. Αμήν. |
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
Β. Οι πρώτες εικόνες της Εκκλησίας
α. Η αχειροποίητη εικόνα του Χριστού στον βασιλιά της Έδεσσας Άβγαρο
«Ο
βασιλιάς της Έδεσσας, Άβγαρος, ήταν λεπρός. Άκουσε για τα θαύματα του
Χριστού και έστειλε προς Αυτόν τον αρχειοφύλακά του, Ανανία, με
επιστολές στις οποίες παρακαλούσε τον Χριστό να πάει στην Έδεσσα να τον
θεραπεύσει. Ο Ανανίας ήταν ζωγράφος, γι’ αυτό ο Άβγαρος τον επιφόρτισε
να φτιάξει το πορτραίτο του Σωτήρα σε περίπτωση που ο Χριστός αρνιόταν
να πάει. Ο Ανανίας βρήκε τον Χριστό περιστοιχισμένο από ένα μεγάλο
πλήθος και δεν μπορούσε να τον πλησιάσει. Γι’ αυτό ανέβηκε σ’ ένα βράχο
από όπου μπορούσε να τον βλέπει καλύτερα. Προσπάθησε να φτιάξει ένα
πορτραίτο του Σωτήρα, αλλά δεν μπορούσε «εξ αιτίας της απερίγραπτης
δόξας του προσώπου Του, το οποίο άλλαζε συνεχώς μορφή». Βλέποντας ο
Χριστός ότι ο Ανανίας ήθελε να φτιάξει το πορτραίτο Του, ζήτησε νερό,
νίφτηκε, σκούπισε το πρόσωπο Του σ’ ένα κομμάτι λινό ύφασμα, και τα
χαρακτηριστικά του έμειναν αποτυπωμένα σ’ αυτό το λινό ύφασμα. Είναι γι’
αυτό που η εικόνα αυτή είναι επίσης γνωστή με το όνομα
«Μανδήλιον».
[Μηναίο Αυγούστου]
β.Οι
πρώτες εικόνες της Παναγίας από τον ευαγγελιστή Λουκά. Δομήνικου
Θεοτοκόπουλου- Artful thinking, Μοτίβo έντεχνου συλλογισμού «Βλέπω,
σκέφτομαι, αναρωτιέμαι». Υπάρχουν τρία βασικά ερωτήματα για αυτό το
μοτίβο:
1. Τι βλέπεις;
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
2. Τι σκέφτεσαι γι’ αυτό που βλέπεις;
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
3. Τι είναι αυτό που σε κάνει να αναρωτιέσαι;
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
γ. Πρωτοχριστιανικά εικονίδια και χαράξεις - Παρουσίαση. Καταγράψτε τα σύμβολα που βλέπετε και την ερμηνεία / σημασία τους:
 |
σύμβολα | ερμηνεία / σημασία |
 |
||
 |
||
 |
||
 |
Γ.Εικονομαχία: Οι πιστοί ερίζουν για τις εικόνες: Εικονόφιλοι και εικονομάχοι
α. Μια ιστορία από την Αίγυπτο του 3ου μ.Χ. αιώνα για τον μοναχό Σαραπίωνα
Ο μοναχός Σαραπίων έπεσε στην κακοδοξία των «ἀνθρωπομορφιτῶν», οι οποίοι εθεωρούντο από τον κύκλο του Ωριγένη «ἁπλοϊκοί, τραχεῖς καὶ ἀγροῖκοι μοναχοί». Η “κακοδοξία” των ανθρωπομορφιτών συνίστατο στο ότι «συνήθιζαν κατὰ τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς νὰ θέτουν μπροστὰ [στο νου] τους μιὰ ἀνθρωπομορφικὴ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ». «Γιὰ νὰ συγκεντρώσουν, δηλαδὴ, τὴν προσοχὴ τους στὴν προσευχὴ καὶ νὰ γνωρίζουν “ποιὸν λατρεύουν”, χρησιμοποιούσαν μιὰ νοερὴ εἰκόνα τοῦ κατὰ σάρκα Χριστοῦ», πράγμα ποὺ κατὰ τὸν Ὠριγένη «ἦταν ἕνα ἀτελὲς προστάδιο, ποὺ ἔπρεπε νὰ ξεπεραστεῖ, γιὰ νὰ ὁδηγηθεῖ ὁ νοῦς, καθαρὸς ἀπὸ “εἰκόνες”, στὴν “πνευματικὴ θεωρία” τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ.» Ο Ωριγένης αρνούνταν να δεχθεί ότι η «κατ’ εἰκόνα Θεοῦ» δημιουργία του ανθρώπου αφορά και το σώμα. Έτσι περιόριζε την εἰκόνα του Θεού μόνο στην ψυχή του ανθρώπου. Πράγμα που σήμαινε, ότι κάθε «εἰκόνα»του σαρκωμένου Χριστού πρέπει να παραμεριστεί σε αυτήν την πορεία της πνευματικής ανάβασης.
Σε αυτήν την τάση φαίνεται πως αντέδρασαν οι ανθρωπομορφίτες. Αυτό που
κατ’ ουσίαν συνέβαινε στην αιγυπτιακή έρημο, ήταν «μία “κίνηση ἀντίστασης” τῶν “ἁπλοϊκῶν” ἀνθρωπομορφιτῶν μοναχῶν, μία σύγκρουση μεταξὺ τῆς “λαϊκῆς πίστεως” καὶ τῆς “ἀκαδημαϊκῆς θεολογίας”. Αὐτὴ ἡ ἔνταση και διαμάχη στὴν ἔρημο δὲν ἦταν ἁπλῶς μία σύγκρουση μεταξὺ τῶν “ἀγραμμάτων” καὶ τῶν “μορφωμένων”. Ἦταν ἡ σύγκρουση μεταξὺ δύο θεολογικῶν παραδόσεων καὶ μία σύγκρουση πνευματικῶν ἀντιλήψεων: τοῦ εὐαγγελικοῦ ρεαλισμοῦ καὶ τοῦ ὠριγενιστικοῦ συμβολισμοῦ.»
Ο μοναχός Σαραπίων με τα πολλά, επείσθη να εγκαταλείψει τις “κακόδοξες” συνήθειές του στη λατρεία «καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ποὺ συνήθιζε νὰ θέτει μπροστά του κατὰ τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς, ἀπομακρύνθηκε ἀπὸ τὴν καρδιά του. Ἀπελπισμένος τότε ὁ Σαραπίων, ἔπεσε μὲ τὸ πρόσωπο κατὰ γῆς κι ἔκλαιγε μὲ λυγμοὺς στενάζοντας: «Μοῦ πῆραν τὸνΘεό μου! καὶ τώρα δὲν ἔχω ἀπὸ ποιὸν νὰ κρατηθῶ·ποιὸν νὰ λατρεύω, σὲ ποιὸν νὰ προσεύχομαι, δὲν ξέρω...»
[Περὶ προσευχῆς, του Ιωάννη Κασσιανού,10η διάλεξη]
β. Η βασίλισσα Θεοδώρα και τα νινία της[1]
«Ἕνας περιθωριακὸς κι ἀνάπηρος [γελωτοποιός], ονόματι Δένδερις, εἰσχώρησε στὸν κοιτώνα τῆς Αὐγούστας καὶ τὴν βρῆκε νὰ κρατεῖ στὴν ἀγκαλιά της τὶς ἱερὲς εἰκόνες. Ὅταν τὶς εἶδε ὁ τρελός, ἐρώτησε τί πράγματα εἶναι αὐτά, καὶ ἀρκετὰ πλησιάζοντας κατάλαβε. Καὶ ἡ βασίλισσα ἀπάντησε, μιλώντας ἔτσι στὰ χωριάτικα: τὰ καλά μου τὰ νινία εἶναι αὐτά, ποὺ πολὺ τὰ ἀγαπῶ!»
[Χρονογραφία, Ἰωάννη Σκυλίτση]
γ.
| Εικονόφιλοι | εικονομάχοι |
 «Στα
παλιά τα χρόνια ο Θεός, ο ασώματος και απερίγραπτος, δεν
αναπαριστανόταν καθόλου. Τώρα όμως που εμφανίστηκε με σάρκα ο Θεός και
έζησε ανάμεσα στους ανθρώπους, ζωγραφίζω την εικόνα του Θεού που μπορεί
να γίνει ορατή (τον Ιησού). Δε λατρεύω την ύλη (από μόνη της), αλλά το
Δημιουργό της ύλης. Αυτόν που για χάρη μου έγινε ύλη και καταδέχτηκε να
κατοικήσει στην ύλη, που μέσω της ύλης κατεργάστηκε τη σωτηρία μου. Δε
θα πάψω να σέβομαι την ύλη (την αγιασμένη με τη σάρκωση του Κυρίου) που
έγινε αιτία της σωτηρίας μου.»
(Ιωάννη Δαμασκηνού, «Προς τους διαβάλλοντας τας αγίας εικόνας» 1, 16 PG 94, 1245A).
|
«Οι
εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι
ειδωλολάτρες [...]. Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των
ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα [...]. Πληροφόρησέ με ποιος
μας κληροδότησε αυτή την παράδοση, δηλαδή να σεβόμαστε και να
προσκυνούμε κατασκευάσματα χεριών, ενώ ο Θεός απαγορεύει την προσκύνηση,
και εγώ θα συμφωνήσω ότι αυτό είναι νόμος του Θεού.»
(Από επιστολή του Λέοντος Γ' στον πάπα Γρηγόριο Β', Travaux et memoires 3, 1968, 279)
|
δ. Κυριακή της Ορθοδοξίας: Η γιορτή της αναστήλωσης των εικόνων
Στη
Σύνοδο του 843, στην Κωνσταντινούπολη, καθιερώθηκε η Κυριακή της
Ορθοδοξίας ως επίσημη εορτή για την αναστήλωση των εικόνων. Από τότε,
την πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής στο τέλος της Θείας
Λειτουργίας διαβάζεται η απόφαση της Ζ' Οικουμενικής Συνόδου
(«Συνοδικό»). Προσκυνούνται και περιφέρονται οι εικόνες στο ναό,
δοξάζεται ο Τριαδικός Θεός και εκφράζεται η ενότητα των ορθόδοξων
χριστιανών.
ε. Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος (Συνοδικόν)
«Πιστεύουμε,
όπως είδαν στα οράματά τους οι προφήτες, όπως δίδαξαν οι απόστολοι,
όπως παρέλαβε την πίστη η Εκκλησία και οι διδάσκαλοί της τη διατύπωσαν,
όπως συμφώνησαν οι Εκκλησίες της οικουμένης, όπως έλαμψε η θεία χάρη,
όπως έχει αποδειχτεί η αλήθεια και φύγει το ψέμα, όπως η σοφία με
παρρησία ομολόγησε και ο Χριστός βράβευσε· έτσι σκεφτόμαστε, και μιλάμε,
έτσι κηρύσσουμε το Χριστό, τον αληθινό Θεό μας και τα έργα των αγίων
του τιμώντας τους με λόγια, με συγγραφές, με σκέψεις, με πνευματικές
θυσίες. με ναούς, με εικονίσματα. Το Χριστό προσκυνούμε και σεβόμαστε,
επειδή είναι Θεός και Δεσπότης, τους αγίους τιμούμε, επειδή είναι
πραγματικοί υπηρέτες του κοινού Δεσπότη απονέμοντάς τους σχετική
προσκύνηση (όχι λατρεία).»
Απόσπασμα από το Συνοδικό της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου
στ. «Τὴνἄχραντονεἰκόνασου», Aπολυτίκιο της Κυριακής της Ορθοδοξίας - Διδάσκοντας μέσω της τέχνης. Μοτίβo έντεχνου συλλογισμού «ακούγοντας 2 x 5».
| πρωτότυπο | μετάφραση |
|
ΤὴνἄχραντονΕἰκόνασου προσκυνοῦμενἈγαθέ,αἰτούμενοισυγχώρησιν τῶνπταισμάτωνἡμῶν, ΧριστὲὁΘεός·
βουλήσειγὰρηὐδόκησας
σαρκὶἀνελθεῖνἐντῷΣταυρῷ,
ἵναῥύσῃ οὓςἔπλασαςἐκτῆςδουλείαςτοῦἐχθροῦ· ὅθενεὐχαρίστωςβοῶμένσοι·
Χαρᾶςἐπλήρωσαςτὰπάντα, ὁΣωτὴρἡμῶν, παραγενόμενοςεἰςτὸσῶσαιτὸνΚόσμον. |
Την αμόλυντη εικόνα σου προσκυνούμε, αγαθέ,
ζητώντας να μας συγχωρήσεις για τα πταίσματά μας,
Χριστέ και Θεέ· γιατί με τη θέλησή σου καταδέχτηκες να ανεβείς στο
Σταυρό, για να λυτρώσεις από τη δουλεία του εχθρού (διαβόλου) αυτούς που
έπλασες· γι’ αυτό ευχαρίστως σου φωνάζουμε: γέμισες τα πάντα χαρά εσύ,
που είσαι ο Σωτήρας μας, αφού γι’ αυτό ήρθες, για να σώσεις τον κόσμο.
|
| 5 | 5 |
|
Ποιο είναι το βασικό αίσθημα των πιστών που κυριαρχεί στο τροπάριο;
......................................................................................................................
......................................................................................................................
|
|
ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
α.
Διάβασε ξανά όλα τα κείμενα της ενότητας «Γ. Εικονομαχία: Οι πιστοί
ερίζουν για τις εικόνες: Εικονόφιλοι και εικονομάχοι» και προσπάθησε να
γράψεις τα βασικά επιχειρήματα των εικονόφιλων και των εικονομάχων.
β.
Ποια νομίζεις πως ήταν η μεγαλύτερη και πιο θετική συνέπεια από την
επικράτηση των εικόνων τόσο για την χριστιανική εκκλησία όσο και για τον
πολιτισμό;
[1]
Είναι αυτή που τον Μάρτιο του 843 θα συγκαλέσει σύνοδο στην
Κωνσταντινούπολη με θέμα την αναστήλωση των ιερών εικόνων, αφού
προηγουμένως εκθρόνισε τον εικονομάχο πατριάρχη Ιωάννη Ζ’ Γραμματικό
(837-843) και εγκατέστησε στον πατριαρχικό θρόνο τον Μεθόδιο (843-847).
Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο ιστορικογράφος Κωνσταντίνος Μαννασής
(Χρονική Σύνοψις, στ. 4909), η Θεοδώρα «τὴν ἄκανθαν ἀνέσπασεν τῆς εἰκονομαχίας», επαναφέροντας έτσι την ειρήνη στους κόλπους της Εκκλησίας.
Εγγραφή σε:
Σχόλια (Atom)
