Ο κόσμος του κακού και ο περιθωριακός Χριστός

Ανακάλυψα στο ίντερνετ ένα κατηχητικό βοήθημα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών το οποίο έχει επιμεληθεί ο Πρωτ. Θεμιστοκλής Μουρτζανός με θέμα : 

Σύγχρονα τραγούδια: αφορμή συζήτησης με τους νέους μας
(συνέχεια)

 

Θέμα 20: Ο κόσμος του κακού και ο περιθωριακός Χριστός

Στοχοθεσία: Α. Η εποχή μας απορρίπτει τους ανθρώπους με  κριτική σκέψη και τους εξισώνει με τους ανθρώπους του περιθωρίου. Ακόμη, αρνείται να δει την ουσία του κακού που χαρακτηρίζει τη ζωή μας

Β. Συναντούμε τον Χριστό σε κάθε ανθρώπινο πρόσωπο, ακόμα και το πιο περιθωριακό. Η Εκκλησία αρνείται τον ρατσισμό και την ξενοφοβία, όπως και την κοινωνική περιθωριοποίηση 

Εξέγερση

(Μουσική, στίχοι και τραγούδι Χ. και Π. Κατσιμίχας, από τον δίσκο Η Μοναξιά του Σχοινοβάτη)

Με τα μαντήλια και τους λοστούς

Μελανιασμένες βραχνές φωνές

Στις κρύες ταράτσες ανάβουν οι φωτιές

Καίνε τα στρώματα

Καίνε τις φυλακές. Μάνα…

Μέσα στον άδειο τον πανικό

Η πόλη κλειδωμένη ακούει κρυφά

Τον εαυτό της, τον άλλο της εαυτό

Το ματωμένο, το σκοτεινό,

Τον άλλο της εαυτό

Ερμηνευτικά σχόλια

Με τα μαντήλια: Είναι ένα συγκλονιστικό τραγούδι, το οποίο μας μιλά για την βία και την εγκληματικότητα, για τις φυλακές ως τόπους όπου υποτίθεται ότι θεραπεύεται το κακό και την κοινωνική αδιαφορία για το κακό

Και τους λοστούς: Αποτυπώνεται η εικόνα των γνωστών –αγνώστων, των νέων κυρίως, που δεν βρίσκουν άλλη διέξοδο στην καταπιεσμένη ζωή τους από την εξέγερση και την επανάσταση. Αιτίες αυτού του τρόπου της βίας μπορεί να είναι πολλές (η επίδειξη δύναμης σε μια κοινωνία που δεν ενδιαφέρεται για το νεανικό λόγο, αντίδραση για την αντίδραση, καθώς δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο αίτημα, η θέληση για μια ελευθερία χωρίς όρους και όρια, η προβληματική ανατροφή και η συντριβή των αξιών στη νεανική ζωή, που τους κάνει να ζούνε χωρίς σεβασμό, όπως επίσης και η αναζήτηση του εύκολου κέρδους που οδηγεί στη βία και την εγκληματικότητα

Στις κρύες ταράτσες ανάβουν οι φωτιές… καίνε τις φυλακές: ακόμα και οι φυλακές δεν βοηθούν τους ανθρώπους να σωφρονισθούν πραγματικά, γιατί κανείς ουσιαστικά δεν ενδιαφέρεται για το σωφρονισμό. Οι άνθρωποι ζούνε βέβαια σε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης απ’  ό,τι στο παρελθόν, ωστόσο τα προγράμματα επανένταξης και η ηθική καλλιέργεια απουσιάζουν. Κυριαρχεί η εργασία ως τρόπος εξόφλησης του κοινωνικού χρέους, κι αυτή όχι για όλους. Ο άνθρωπος επομένως, μάλλον χειρότερος βγαίνει και όχι καλύτερος

Μέσα στον άδειο τον πανικό: Η πόλη και η κοινωνία έχει καθαρίσει με τους κακούργους της και κοιμάται ήσυχη. Μόνο όταν εξεγείρονται όσοι πάνε ενάντια στο σύστημα (φυλακισμένοι, μαθητές, έφηβοι, αναρχικοί, χούλιγκανς, κλέφτες, πρεζόνια) τότε βιώνει τον πανικό, γιατί ακριβώς συνειδητοποιεί ότι δεν έχει ξεμπερδέψει μ’ αυτούς που περιθωριοποίησε και την ενοχλεί ότι αυτοί ξεπήδησαν από τα σπλάχνα της

κλειδωμένη: Κυριαρχεί ο φόβος και ο πανικός

Άλλο, ματωμένο, σκοτεινό εαυτό: Είναι η πραγματική εικόνα της κοινωνίας, η οποία δεν είναι τόσο αγγελικά πλασμένη, όσο θέλει να φαίνεται. Η ίδια η κοινωνία άλλωστε προκαλεί τη βία (τηλεόραση, παιχνίδια και ηλεκτρονικά και άλλα, ενθάρρυνση της αδικίας παντού)

Συμπεράσματα – Ερωτήσεις

1. Η αδικία είναι κάτι δεδομένο στη ζωή μας. Η Εκκλησία μας πιστεύει ότι επιτρέπει ο Θεός να την υφιστάμεθα, για να ταπεινωνόμαστε, αλλά και να παιδαγωγούμαστε. Φάρμακα είναι η συνειδητοποίηση του πού έγκειται η αδικία, ποιο είναι το δικό μας μερίδιο ευθύνης, ο διάλογος ως τρόπος αντίστασης, η αναζήτηση της αλήθειας και η πνευματική αντίσταση δια της υπομονής και της προσευχής

2. Στα κοινωνικά προβλήματα (αδικία, κακία, υποδούλωση) χρειάζεται να αντιστεκόμαστε, χωρίς όμως να υπερβαίνουμε τα όρια. Υπάρχει η παθητική αντίσταση των Ινδών του Γκάντι (καθιστική διαμαρτυρία, διαδήλωση με ευπρέπεια), αλλά και  η λεκτική διαμαρτυρία, χωρίς όμως να χάνουμε το σεβασμό απέναντι στους θεσμούς.

3.  Ο Έλληνας δεν είναι ρατσιστής. Ωστόσο, όταν τα ΜΜΕ προβάλλουν διαρκώς αρνητικές περιπτώσεις ξένων που δρουν εγκληματικά, οι οποίοι όμως δεν είναι κανόνας, μεγεθύνουν την αρνητική συμπεριφορά και κάνουν τους ανθρώπους να φοβούνται. Η παράδοσή μας είναι χαρακτηρισμένη από τη φιλοξενία και το ανοιχτό σπίτι. Η εποχή μας οδηγεί στο κλειστό σπίτι και την κλειστή καρδιά.

4. Όλοι οι άνθρωποι είναι εικόνες Θεού, που σημαίνει ότι έχουν την ίδια αξία ενώπιον του Θεού. Άρα, το «είδες τον αδελφό σου, είδες Κύριον τον Θεόν σου», σημαίνει ότι έχουμε ευθύνη να φερόμαστε στους άλλους σα να επρόκειτο να δούμε το Χριστό. Ανοιχτή καρδιά, επικοινωνία, χωρίς να σημαίνει ότι θα δείχνουμε απόλυτη εμπιστοσύνη και να είμαστε αφελείς έναντι των άλλων. Μπορούμε  όμως να τους προσφέρουμε ό,τι δεν βλάπτει. Γι’ αυτό και η Εκκλησία επισκέπτεται τον φυλακισμένο, τον άρρωστο, περιθάλπει τον ξένο και ταϊζει τον φτωχό

5. Ο χριστιανός δεν εμφορείται από ρατσιστικές αντιλήψεις. Δεν υποτιμά τη γυναίκα, τον πρόσφυγα, τον ξένο, τον αλλοεθνή, αλλά χαίρεται που βλέπει ανθρώπους – παιδιά του Θεού. Ο χριστιανός δεν απορρίπτει τους περιωθριακούς, γιατί ξέρει πως το κακό είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας και πολεμά όλους τους ανθρώπους. Το κακό θεραπεύεται  με την μετάνοια και την αγάπη.

6. Γιατί οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει στην ιδέα του εγκλήματος σήμερα και δεν τους ενδιαφέρει το κακό;

7. Πώς κρίνετε το ρατσισμό και τον κοινωνικό αποκλεισμό των φυλακισμένων και των τοξικομανών;

8. Θα ήταν εύκολο να δεχτείτε στη δουλειά σας έναν πρώην κρατούμενο; Θα κάνατε παρέα μ’  ένα τέτοιο πρόσωπο;

Βοηθητικό κείμενο

Ο Απόστολος Παύλος θεωρεί ως χρυσό κανόνα των ανθρώπινων σχέσεων το «Ανεχόμενοι αλλήλων εν αγάπη»

 Πηγή