Πρέπει να τελειώνουμε , όποιοι κι αν είναι οι κίνδυνοι, με τις εικόνες του Θεού τις οποίες παράγει το δουλωμένο, εξωστρεφές εγώ , το εγώ τρομοκρατημένο ρομπότ.
Στην "αποφατική" προσέγγιση του μυστηρίου - η οποία είναι αρνητική θεολογία, κατόπιν σιωπηλή αναμονή- , οι κατηγορίες μας περί εξουσίας δεν βρίσκουν εφαρμογή.
Οι Πατέρες μας στην πίστη, μελετώντας τα λόγια του Ιησού σρο ευαγγέλιο του Ιωάννη : "Εγώ και ο Πατήρ εν εσμέν", υπογράμμισαν ότι αυτό τούτο το είναι του Θεού είναι κοινωνία. Η Τριάδα είναι πρωταρχική, ο Θεός υπάρχει μόνο ως γεγονός κοινωνίας. Και προ πάντων των αιώνων, αυτή έχει την αρχή της σ' ένα Πρόσωπο, στον Πατέρα. Η άβυσσος της θεότητας προβάλλει από τους "κόλπους του Πατρός" , είναι μια άβυσσος πατρική, μια άβυσσος αγάπης, θέμα που ο Πατριάρχης μοιάζει να δανείζεται από τη θεολογία του μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη . Σε τελευταία ανάλυση , η προσωπική ελευθερία και η προσωπική αγάπη ταυτίζονται και συνιστούν το πραγματικό ον. Το ο ν προέρχεται από το ελεύθερο Πρόσωπο , από το Πρόσωπο που αγαπά ελεύθερα, που βεβαιώνει την ταυτότητά του μέσω της σχέσης του με άλλα πρόσωπα, με το εν ιλαρότητι θυσιαστικό δώρο του προς άλλα πρόσωπα. Το πραγματικό ον, το απόλυτο ον προέρχεται από τον Πατέρα που αγαπά τον Υιό και κάνει το Πνεύμα Του να αναπαύεται στον Υιό. Πατρικότητα αγαπώσα, ελευθερώνουσα, εντελώς διαφορετική από εκείνη την αλλοτριωτική και καταπιεστική πατρικότητα που γι' αυτή μιλάει συνέχεια και καταγγέλλει συνέχεια η αναρχική ελευθερία.
Η δημιουργία προσωπικών όντων σημαίνει τη δημιουργία ελευθεριών , κατ ' εικόνα της ελευθερίας του Θεού. "Ελεύθερος την γνώμην απ' αρχής ο άνθρωπος " έγραφε ο άγιος Ειρηναίος Λυώνος "και γαρ ελεύθερος την γνώμην ο Θεός , ου καθ' ομοίωσιν γέγονεν"
Αν ο Θεός , Πατήρ-Υιός-Πνεύμα, είναι ελευθερία της αγάπης, δεν μπορεί να είναι ως προς εμάς, παρά αγάπη της ελευθερίας. Η δημιουργία ενός όντος προσωπικού - δηλαδή ελεύθερου- αποτελεί το αριστούργημα , την κορυφή της θεϊκής δύναμης, αλλά εμπεριέχει ταυτόχρονα ένα είδος εκούσιου περιορισμού αυτής της δύναμης, για να δώσει στο δημιούργημα το χώρο της ελευθερίας του. 'Οταν ο Θεός αναδεικνύει "έξω" από τον εαυτό Του την ύπαρξη ενός άλλου πραγματικά άλλου, η παντοδυναμία Του, βρίσκει το πλήρωμά της στο γεγονός ότι σταυρώνεται από σεβασμό προς μια ελευθερία, ένα γεμάτο πάθος και δίχως όρου σεβασμό. Η ελεύθερη δημιουργία ελευθεριών συνεπάγεται τον κίνδυνο του Σταυρού, ο Θεός κάνει τον εαυτό Του ευάλωτο απέναντι στο πλάσμα Του, γίνεται το "Αρνίον", λέει η Αποκάλυψη, το "εσφαγμένον από καταβολής κόσμου".
Ο Θεός είναι τόσο ελεύθερος , ώστε μπορεί να υπερβαίνει την ίδια του την υπερβατικότητα για να εμπλακεί μαζί με τους ανθρώπους σε ένα πραγματικό δράμα αγάπης. Ο Θεός είναι τόσο ελεύθερος , ώστε μπορεί να αγαπάει με το σεβασμό, τη διάκριση, την ταπεινοσύνη , τελικά με την ταπείνωση εκείνου που περιμένει την ελεύθερη απάντηση του αγαπημένου και δεν μπορεί να την εξαναγκάσει, χωρίς με αυτό ακριβώς να καταστρέψει το χαρακτήρα της ως ελεύθερης απάντησης . Ο Θεός είναι τόσο ελεύθερος , ώστε επιτρέπει στον άνθρωπο να φέρνει σε δύσκολη θέση την παντοδυναμία Του. Οι πιο μεγάλοι πνευματικοί ονόμασαν αυτή την ελευθερία του Θεού "μανικό έρωτα". Που βρίσκει την έσχατη κορύφωσή του στο Σταυρό. Ο σαρκωμένος και σταυρωμένος Θεός παίρνει πάνω Του όλη τη δουλεία μας, παίρνει πάνω Του το θάνατο - σε όλο το πνευματικό του βάθος: το θάνατο ως άδη, ως απουσία του Θεού, απουσία αγάπης, "οψώνια της αμαρτίας" , μισθό του χωρισμού, του μίσους, του φόνου και της αυτοκτονίας. Όλα τότε ανατρέπονται, η απελπισία που εμφιλοχωρούσε ανάμεσα στο Θεό και στον ενανθρωπήσαντα Θεό, ανάμεσα στο Θεό και στον άνθρωπο, καταλύεται μέσα στην ενότητα του Πατέρα και του Υιού. Στο εξής η ζωή, το φως, το Πνεύμα, η αληθινή ελευθερία πηγάζουν για μας, όχι από ένα Θεό εξωτερικό, κάπως υπερβολικά πλήρη και υπερβολικά βαρύ, που θα μας συνέτριβε, αλλά πό ένα Θεό σταυρωμένο, "αδεισμένο" (είναι χωρίς άλλο η καλύτερη έκφραση για να θυμίσουμε την "κένωση") , από ένα Θεό σκαμ΄΄ενο από αγάπη, για να βρει μέσα σ' Αυτόν ο άνθρωπος το χώρο της ελευθερίας του, της από δω και πέρα δημιουργικής ελευθερίας του.
Απέναντι στη θανάσιμη παρέκκλιση της αναρχικής ελευθερίας , ο Χριστός είναι η αλήθεια, όχι ο Θεός ενάντια στον άνθρωπο ούτε ο άνθρωπος ενάντια στο Θεό, αλλά η πληρότητα εκείνου που οι ορθόδοξοι θρησκευτικοί φιλόσοφοι αποκαλούν "θεανθρωπότητα" : μέσα στην οποία η εσωτερικότητα του ανθρώπου καταλήγει να γίνει διαφάνεια, μέσα στην οποία η ελευθερία βρίσκει το περιεχόμενό της , που είναι η αγάπη. Εν Χριστώ, λέει το Ευαγγέλιο, γνωρίζουμε την αλήθεια και η αλήθεια μας ελευθερώνει. Επειδή η θεανθρωπότητα είναι ο χώρος του Πνεύματος, υπόσταση της ελευιερίας. Το Πνεύμα τείναι να μειώσει όσο γίνεται περισσότερο την εξωτερικότητα, που είναι η ουσία του καταναγκασμού, ο νόμος αυτού εδώ του πεπτωκότος κόσμου. Αποκαλύπτει "τη δόξα του Θεού που είναι κρυμμένη μέσα στα όντα και στα πράγματα", μεταμορφώνοντας το αντιεκείμενο σε υποκείμενο, το πράγμα σε παρουσία και , διευκρινίζει ο Πατριάρχης, το αυτός σε εσύ . Το θάμβος μπροστά στο ζωοποιό Σταυρό , μπροστά στο μανικό έρωτα του Θεού μας ανοίγει μια δημιουργική έμπνευση, μια ζωή, μια φωτιά. Επειδή το Πνεύμα είναι η εσωτερικότητα κάθε υπαρκτού , η Ζωή της ζωής, το πνευματικό άρωμα κάθε όντος και κάθε πράγματος, το ενδεχόμενο να γίνει πρόσωπο ακόμη και το πιο σκοτεινό και αχρείο άτομο.
Αυτή η απελευθερωτική παρουσία του Πνεύματος, δωρεά του Αναστάντος, παραχωρείται μόνο στην πίστη μας. Αλλά η πίστη ως εμπιστοσύνη, προσωπική προσκόλληση σε μια παρουσία καλυμμένη (για να μην επιβάλλεται) και ταυτόχρονα αποκαλυμμένη (για να ζητήσει την αγάπη) , η πίστη, στην παράδοση της ορθόδοξης Ανατολής, ταυτίζεται με την ελευθερία. Όταν ο Θεός σαρκώνεται, δεν το κάνει μέσα στα άγια των αγίων, στην καρδιά του Ιερού, αλλά μέσα σ΄ένα σταύλο, στο περιθώριο. Στην έρημο αρνείται τους πειρασμούς της μαγείας, της περιουσίας και της εξουσίας , που θα προσήλκυαν σ΄Αυτόν τους ανθρώπους σαν μαγεμένους δούλους. Με τα μάτια δεμ'ενα, ραπιζόμενος- "Προφήτα, προφήτευσον!"- , σιωπά. Αρνείται να κατέβει από το σταρό Του : "καταβάτω νυν από του σταυρού και πιστεύσομεν επ' αυτώ"! Ανασταίνεται εν τω κρυπτώ και δεν εμφανίζεται ούτε μπροστά στο Συνέδριο, ούτε μπροστά στη Γερουσία της Ρώμης, αλλά μόνο σ' εκείνους που του δίνουν την εμπιστοσύνη τους, σ' εκείνους που η καρδιά τους είναι "καιόμενη" μέσα τους, όπως οι οδοιπόροι στους Εμμαούς,σ' εκείνους που κλαίνε και που τα μάτια τους ανοίγουν ξαφνικά όταν Εκείνος τους καλεί με το όνομά τους, όπως η Μαρία η Μαγδαληνη. Μόνο μέσα στη βασιλική ελευθερία της πίστης ανακαλύπτουμε πως ο Σταυρωμένος είναι στο εξής ο Αναστημένος που μας ανασταίνει. Μόνο μέσα στη βασιλική ελευθερία της πίστης ανακαλύπτουμε πως ο κόσμος, αυτός ο τάφος, είναι στην πραγματικότητα ένας τάφος κενός, γεμάτος φως καθώς η Βασιλεία έρχεται στα κρυφά ανάμεσά μας μέσα στην ειρηνική ομορφιά της λειτουργίας και της εικόνας, σ' αυτές τις στιγμές ειρήνης, φωτός, χαράς, πνευματικής ανακούφισης,όπου τίποτα πια δεν είναι εξωτερικό ούτε εχθρικό , όταν υπάρχουν μόνο πρόσωπα, όταν η γη είναι ένα ιερό μυστήριο.
Ένας μετα-ιδεολογικός χριστιανισμός οφείλει να το βεβαιώσει έντονα: ο Θεός είναι η ελευθερία του ανθρώπου. Αν ο Θεός δεν υπήρχε, ο άνθρωπος δεν θα ήταν παρά ένα σήμαντο κομμάτι της κοινωνίας και του σύμπαντος και η μοίρα , το πεπρωμένο της ελληνικής τραγωδίας , ο αδυσώπητος νόμος της αποτυχίας και της καταστροφής θα βασίλευεανέλπιδα πάνω μας. Αν ο Θεός υπήρχε, αλλά σαν ουράνιος τύραννος που θα μας είχε στην κυριαρχική του διάθεση, ο άνθρωπος δε θα ήταν παρά ένας σκλάβος χωρίς άλλη διέξοδο από την έγερση του Εωσφόρου ή του Προμηθέα. Αλλά ο Θεός που μας αποκαλύπτεται στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού είναι η σταυρωμένη και ελευθερώτρια αγάπη. Ο Ντοστογιέφσκι έδειξε, στο "Μύθο του Μεγάλου Ιεροεξεταστή", ότι ο Χριστός μας καλεί στην ελευθερία της πίστης. Ο Ιεροεξεταστής - αυτη η μορφή τόσο του ολοκληρωτισμού όσο και του δικού μας ηδονιστικού μηδενισμού-, πιστεύοντας ότι θα προσβάλλει τον Ιησού, τον εξυμνεί στην πραγματικότητα ως τον ιδρυτή της αληθινής ελευθερίας : "Αντί να υπακούει στο σκληρό αρχαίο νόμο, ο άνθρωπος έπρεπε στο εξής, με ελεύθερη καρδιά, να αποφασίζει ποιο είναι το καλό και ποιο το κακό, έχοντας μοναδικό του οδηγό τη μορφή σου".
Και αυτή η μορφή - που είναι στην πραγματικότητα το πρότυπο του ανθρώπου- ξυπνάει μέσα του την ορμή της ελευθερωμένης ελευθερίας."Η καρδιά (του Χριστού) φλέγεται από αγάπη.Τα μάτια Του αναδίνουν [...] τη Δύναμη η οποία ακτινοβολεί και ξυπνάει την αγάπη στις καρδιές". Γιατί Αυτός "διψάει για ελεύθερη αγάπη και όχι για δουλικά ξεσπάσματα ενός τρομοκρατημένου σκλάβου". Στη Γεσθημανή και στο Γολγοθά, εγκαινιάζει στο πρόσωπό Του, στην ανθρωπότητά Του που είναι η δική μας, προσφέρει λοιπόν σε όλους την πραγματική κλίση του ανθρώπου, την κλίση "του παιδός της θυσίας και της ελευθερίας". Ναι, είμαστε επιτέλους ελεύθεροι επειδή αποκαλύπτεται πως είμαστε ουσιαστικά αγαπημένοι, και για πάντα, με μια αγάπη πιο δυνατή από το θάνατο, επειδή με τη σειρά μας μπορούμε ν' αγαπούμε, και για πάντα. Έτσι, με το θάρρος της ελευθερίας, γινόμαστε υπομονετικά εργάτες της κοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων και της μεταμόρφωσης του σύμπαντος.
Ολιβιέ Κλεμάν, Η αλήθεια ελευθερώσει υμάς, εκδ. Ακρίτας, 1997, σσ. 154-159
Στην "αποφατική" προσέγγιση του μυστηρίου - η οποία είναι αρνητική θεολογία, κατόπιν σιωπηλή αναμονή- , οι κατηγορίες μας περί εξουσίας δεν βρίσκουν εφαρμογή.
Οι Πατέρες μας στην πίστη, μελετώντας τα λόγια του Ιησού σρο ευαγγέλιο του Ιωάννη : "Εγώ και ο Πατήρ εν εσμέν", υπογράμμισαν ότι αυτό τούτο το είναι του Θεού είναι κοινωνία. Η Τριάδα είναι πρωταρχική, ο Θεός υπάρχει μόνο ως γεγονός κοινωνίας. Και προ πάντων των αιώνων, αυτή έχει την αρχή της σ' ένα Πρόσωπο, στον Πατέρα. Η άβυσσος της θεότητας προβάλλει από τους "κόλπους του Πατρός" , είναι μια άβυσσος πατρική, μια άβυσσος αγάπης, θέμα που ο Πατριάρχης μοιάζει να δανείζεται από τη θεολογία του μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη . Σε τελευταία ανάλυση , η προσωπική ελευθερία και η προσωπική αγάπη ταυτίζονται και συνιστούν το πραγματικό ον. Το ο ν προέρχεται από το ελεύθερο Πρόσωπο , από το Πρόσωπο που αγαπά ελεύθερα, που βεβαιώνει την ταυτότητά του μέσω της σχέσης του με άλλα πρόσωπα, με το εν ιλαρότητι θυσιαστικό δώρο του προς άλλα πρόσωπα. Το πραγματικό ον, το απόλυτο ον προέρχεται από τον Πατέρα που αγαπά τον Υιό και κάνει το Πνεύμα Του να αναπαύεται στον Υιό. Πατρικότητα αγαπώσα, ελευθερώνουσα, εντελώς διαφορετική από εκείνη την αλλοτριωτική και καταπιεστική πατρικότητα που γι' αυτή μιλάει συνέχεια και καταγγέλλει συνέχεια η αναρχική ελευθερία.
Η δημιουργία προσωπικών όντων σημαίνει τη δημιουργία ελευθεριών , κατ ' εικόνα της ελευθερίας του Θεού. "Ελεύθερος την γνώμην απ' αρχής ο άνθρωπος " έγραφε ο άγιος Ειρηναίος Λυώνος "και γαρ ελεύθερος την γνώμην ο Θεός , ου καθ' ομοίωσιν γέγονεν"
Αν ο Θεός , Πατήρ-Υιός-Πνεύμα, είναι ελευθερία της αγάπης, δεν μπορεί να είναι ως προς εμάς, παρά αγάπη της ελευθερίας. Η δημιουργία ενός όντος προσωπικού - δηλαδή ελεύθερου- αποτελεί το αριστούργημα , την κορυφή της θεϊκής δύναμης, αλλά εμπεριέχει ταυτόχρονα ένα είδος εκούσιου περιορισμού αυτής της δύναμης, για να δώσει στο δημιούργημα το χώρο της ελευθερίας του. 'Οταν ο Θεός αναδεικνύει "έξω" από τον εαυτό Του την ύπαρξη ενός άλλου πραγματικά άλλου, η παντοδυναμία Του, βρίσκει το πλήρωμά της στο γεγονός ότι σταυρώνεται από σεβασμό προς μια ελευθερία, ένα γεμάτο πάθος και δίχως όρου σεβασμό. Η ελεύθερη δημιουργία ελευθεριών συνεπάγεται τον κίνδυνο του Σταυρού, ο Θεός κάνει τον εαυτό Του ευάλωτο απέναντι στο πλάσμα Του, γίνεται το "Αρνίον", λέει η Αποκάλυψη, το "εσφαγμένον από καταβολής κόσμου".
Ο Θεός είναι τόσο ελεύθερος , ώστε μπορεί να υπερβαίνει την ίδια του την υπερβατικότητα για να εμπλακεί μαζί με τους ανθρώπους σε ένα πραγματικό δράμα αγάπης. Ο Θεός είναι τόσο ελεύθερος , ώστε μπορεί να αγαπάει με το σεβασμό, τη διάκριση, την ταπεινοσύνη , τελικά με την ταπείνωση εκείνου που περιμένει την ελεύθερη απάντηση του αγαπημένου και δεν μπορεί να την εξαναγκάσει, χωρίς με αυτό ακριβώς να καταστρέψει το χαρακτήρα της ως ελεύθερης απάντησης . Ο Θεός είναι τόσο ελεύθερος , ώστε επιτρέπει στον άνθρωπο να φέρνει σε δύσκολη θέση την παντοδυναμία Του. Οι πιο μεγάλοι πνευματικοί ονόμασαν αυτή την ελευθερία του Θεού "μανικό έρωτα". Που βρίσκει την έσχατη κορύφωσή του στο Σταυρό. Ο σαρκωμένος και σταυρωμένος Θεός παίρνει πάνω Του όλη τη δουλεία μας, παίρνει πάνω Του το θάνατο - σε όλο το πνευματικό του βάθος: το θάνατο ως άδη, ως απουσία του Θεού, απουσία αγάπης, "οψώνια της αμαρτίας" , μισθό του χωρισμού, του μίσους, του φόνου και της αυτοκτονίας. Όλα τότε ανατρέπονται, η απελπισία που εμφιλοχωρούσε ανάμεσα στο Θεό και στον ενανθρωπήσαντα Θεό, ανάμεσα στο Θεό και στον άνθρωπο, καταλύεται μέσα στην ενότητα του Πατέρα και του Υιού. Στο εξής η ζωή, το φως, το Πνεύμα, η αληθινή ελευθερία πηγάζουν για μας, όχι από ένα Θεό εξωτερικό, κάπως υπερβολικά πλήρη και υπερβολικά βαρύ, που θα μας συνέτριβε, αλλά πό ένα Θεό σταυρωμένο, "αδεισμένο" (είναι χωρίς άλλο η καλύτερη έκφραση για να θυμίσουμε την "κένωση") , από ένα Θεό σκαμ΄΄ενο από αγάπη, για να βρει μέσα σ' Αυτόν ο άνθρωπος το χώρο της ελευθερίας του, της από δω και πέρα δημιουργικής ελευθερίας του.
Απέναντι στη θανάσιμη παρέκκλιση της αναρχικής ελευθερίας , ο Χριστός είναι η αλήθεια, όχι ο Θεός ενάντια στον άνθρωπο ούτε ο άνθρωπος ενάντια στο Θεό, αλλά η πληρότητα εκείνου που οι ορθόδοξοι θρησκευτικοί φιλόσοφοι αποκαλούν "θεανθρωπότητα" : μέσα στην οποία η εσωτερικότητα του ανθρώπου καταλήγει να γίνει διαφάνεια, μέσα στην οποία η ελευθερία βρίσκει το περιεχόμενό της , που είναι η αγάπη. Εν Χριστώ, λέει το Ευαγγέλιο, γνωρίζουμε την αλήθεια και η αλήθεια μας ελευθερώνει. Επειδή η θεανθρωπότητα είναι ο χώρος του Πνεύματος, υπόσταση της ελευιερίας. Το Πνεύμα τείναι να μειώσει όσο γίνεται περισσότερο την εξωτερικότητα, που είναι η ουσία του καταναγκασμού, ο νόμος αυτού εδώ του πεπτωκότος κόσμου. Αποκαλύπτει "τη δόξα του Θεού που είναι κρυμμένη μέσα στα όντα και στα πράγματα", μεταμορφώνοντας το αντιεκείμενο σε υποκείμενο, το πράγμα σε παρουσία και , διευκρινίζει ο Πατριάρχης, το αυτός σε εσύ . Το θάμβος μπροστά στο ζωοποιό Σταυρό , μπροστά στο μανικό έρωτα του Θεού μας ανοίγει μια δημιουργική έμπνευση, μια ζωή, μια φωτιά. Επειδή το Πνεύμα είναι η εσωτερικότητα κάθε υπαρκτού , η Ζωή της ζωής, το πνευματικό άρωμα κάθε όντος και κάθε πράγματος, το ενδεχόμενο να γίνει πρόσωπο ακόμη και το πιο σκοτεινό και αχρείο άτομο.
Αυτή η απελευθερωτική παρουσία του Πνεύματος, δωρεά του Αναστάντος, παραχωρείται μόνο στην πίστη μας. Αλλά η πίστη ως εμπιστοσύνη, προσωπική προσκόλληση σε μια παρουσία καλυμμένη (για να μην επιβάλλεται) και ταυτόχρονα αποκαλυμμένη (για να ζητήσει την αγάπη) , η πίστη, στην παράδοση της ορθόδοξης Ανατολής, ταυτίζεται με την ελευθερία. Όταν ο Θεός σαρκώνεται, δεν το κάνει μέσα στα άγια των αγίων, στην καρδιά του Ιερού, αλλά μέσα σ΄ένα σταύλο, στο περιθώριο. Στην έρημο αρνείται τους πειρασμούς της μαγείας, της περιουσίας και της εξουσίας , που θα προσήλκυαν σ΄Αυτόν τους ανθρώπους σαν μαγεμένους δούλους. Με τα μάτια δεμ'ενα, ραπιζόμενος- "Προφήτα, προφήτευσον!"- , σιωπά. Αρνείται να κατέβει από το σταρό Του : "καταβάτω νυν από του σταυρού και πιστεύσομεν επ' αυτώ"! Ανασταίνεται εν τω κρυπτώ και δεν εμφανίζεται ούτε μπροστά στο Συνέδριο, ούτε μπροστά στη Γερουσία της Ρώμης, αλλά μόνο σ' εκείνους που του δίνουν την εμπιστοσύνη τους, σ' εκείνους που η καρδιά τους είναι "καιόμενη" μέσα τους, όπως οι οδοιπόροι στους Εμμαούς,σ' εκείνους που κλαίνε και που τα μάτια τους ανοίγουν ξαφνικά όταν Εκείνος τους καλεί με το όνομά τους, όπως η Μαρία η Μαγδαληνη. Μόνο μέσα στη βασιλική ελευθερία της πίστης ανακαλύπτουμε πως ο Σταυρωμένος είναι στο εξής ο Αναστημένος που μας ανασταίνει. Μόνο μέσα στη βασιλική ελευθερία της πίστης ανακαλύπτουμε πως ο κόσμος, αυτός ο τάφος, είναι στην πραγματικότητα ένας τάφος κενός, γεμάτος φως καθώς η Βασιλεία έρχεται στα κρυφά ανάμεσά μας μέσα στην ειρηνική ομορφιά της λειτουργίας και της εικόνας, σ' αυτές τις στιγμές ειρήνης, φωτός, χαράς, πνευματικής ανακούφισης,όπου τίποτα πια δεν είναι εξωτερικό ούτε εχθρικό , όταν υπάρχουν μόνο πρόσωπα, όταν η γη είναι ένα ιερό μυστήριο.
Ένας μετα-ιδεολογικός χριστιανισμός οφείλει να το βεβαιώσει έντονα: ο Θεός είναι η ελευθερία του ανθρώπου. Αν ο Θεός δεν υπήρχε, ο άνθρωπος δεν θα ήταν παρά ένα σήμαντο κομμάτι της κοινωνίας και του σύμπαντος και η μοίρα , το πεπρωμένο της ελληνικής τραγωδίας , ο αδυσώπητος νόμος της αποτυχίας και της καταστροφής θα βασίλευεανέλπιδα πάνω μας. Αν ο Θεός υπήρχε, αλλά σαν ουράνιος τύραννος που θα μας είχε στην κυριαρχική του διάθεση, ο άνθρωπος δε θα ήταν παρά ένας σκλάβος χωρίς άλλη διέξοδο από την έγερση του Εωσφόρου ή του Προμηθέα. Αλλά ο Θεός που μας αποκαλύπτεται στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού είναι η σταυρωμένη και ελευθερώτρια αγάπη. Ο Ντοστογιέφσκι έδειξε, στο "Μύθο του Μεγάλου Ιεροεξεταστή", ότι ο Χριστός μας καλεί στην ελευθερία της πίστης. Ο Ιεροεξεταστής - αυτη η μορφή τόσο του ολοκληρωτισμού όσο και του δικού μας ηδονιστικού μηδενισμού-, πιστεύοντας ότι θα προσβάλλει τον Ιησού, τον εξυμνεί στην πραγματικότητα ως τον ιδρυτή της αληθινής ελευθερίας : "Αντί να υπακούει στο σκληρό αρχαίο νόμο, ο άνθρωπος έπρεπε στο εξής, με ελεύθερη καρδιά, να αποφασίζει ποιο είναι το καλό και ποιο το κακό, έχοντας μοναδικό του οδηγό τη μορφή σου".
Και αυτή η μορφή - που είναι στην πραγματικότητα το πρότυπο του ανθρώπου- ξυπνάει μέσα του την ορμή της ελευθερωμένης ελευθερίας."Η καρδιά (του Χριστού) φλέγεται από αγάπη.Τα μάτια Του αναδίνουν [...] τη Δύναμη η οποία ακτινοβολεί και ξυπνάει την αγάπη στις καρδιές". Γιατί Αυτός "διψάει για ελεύθερη αγάπη και όχι για δουλικά ξεσπάσματα ενός τρομοκρατημένου σκλάβου". Στη Γεσθημανή και στο Γολγοθά, εγκαινιάζει στο πρόσωπό Του, στην ανθρωπότητά Του που είναι η δική μας, προσφέρει λοιπόν σε όλους την πραγματική κλίση του ανθρώπου, την κλίση "του παιδός της θυσίας και της ελευθερίας". Ναι, είμαστε επιτέλους ελεύθεροι επειδή αποκαλύπτεται πως είμαστε ουσιαστικά αγαπημένοι, και για πάντα, με μια αγάπη πιο δυνατή από το θάνατο, επειδή με τη σειρά μας μπορούμε ν' αγαπούμε, και για πάντα. Έτσι, με το θάρρος της ελευθερίας, γινόμαστε υπομονετικά εργάτες της κοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων και της μεταμόρφωσης του σύμπαντος.
Ολιβιέ Κλεμάν, Η αλήθεια ελευθερώσει υμάς, εκδ. Ακρίτας, 1997, σσ. 154-159
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.