Η σημασία της σχέσης
Ο άνθρωπος μετέχει σε πολλές και διάφορες σχέσεις (με συγγενείς, φίλους, γείτονες, συμπολίτες, συναδέλφους κλπ.). Είναι, δηλαδή μέλος διαφόρων κοινοτήτων (οικογένειας, σχολείου, έθνους,
ιδεολογίας, επαγγέλματος κλπ.). Πολλοί πιστεύουν ότι κάθε άτομο είναι αυτόνομο, και ότι με τη δημιουργία σχέσεων οι άλλοι απλώς «προστίθενται» στην ύπαρξή του. Κατά την αντίληψη αυτή, όμως, το άτομο ωφελείται μεν από την συνύπαρξη με τους άλλους, αλλά ουσιαστικά είναι αυθύπαρκτο και μόνο.
Η οπτική της Εκκλησίας προχωρά ριζικά πέρα από αυτές τις αντιλήψεις. Γι’αυτήν, ο κάθε άνθρωπος δεν είναι πλήρης και ολοκληρωμένος από μόνος του. Μπορεί να γίνει πλήρης και ολοκληρωμένος, μόνο εφόσον υπάρχουν και άλλοι στη ζωή μου. Αν δεν υπάρχουν, τότε δεν γίνομαι ένας «μοναχικός, αλλά πλήρης». Είμαι «όχι-πλήρης». Η πληρότητα και η ολοκλήρωση, όμως, δεν έρχεται μέσα από κάθε είδους σχέση. Σχέση είναι και η υποτέλεια του δούλου στον αφέντη, καθώς και η εγωιστική συναλλαγή δυο ατόμων. Αυτές είναι σχέσεις οι οποίες σβήνουν ή τσακίζουν το ανθρώπινο πρόσωπο. Για την Εκκλησία οι σχέσεις οι οποίες ολοκληρώνουν τον άνθρωπο είναι οι σχέσεις που θεμελιώνονται στην πραγματική αγάπη, ελεύθερα.
Στις σχέσεις αυτές ο κάθε άνθρωπος εμπλουτίζεται, λαμβάνοντας από τον άλλον δωρεές τις οποίες ο ίδιος δεν διαθέτει από μόνος του. Ο μόνος τρόπος με τον οποίον υπάρχει ο Χριστιανισμός, είναι η κοινότητα· δηλαδή η Εκκλησία. Ο Λατίνος Χριστιανός συγγραφέας του 2ου αιώνα Τερτυλλιανός είχε πει χαρακτηριστικά ότι «ένας Χριστιανός είναι κανένας Χριστιανός» (unus christianus, nullus christianus).
Κοινότητα: ένα στοίχημα
Το ότι ο άνθρωπος καλείται να λειτουργήσει ως μέλος κοινότητας, δεν σημαίνει ότι κατά έναν μαγικό τρόπο κάθε κοινότητα είναι υγιής. Υπάρχουν και κοινότητες που συνθλίβουν την προσωπικότητα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ο άνθρωπος χρειάζεται να αντισταθεί. Άρα, πρώτα απ’ όλα είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι μέσα σε κάθε σχέση και μέσα σε κάθε κοινότητα, ο άνθρωπος δεν πρέπει να χάνει την ελευθερία και την υπευθυνότητά του.
Η Αγία Γραφή και όλη η ζωή της Εκκλησίας τονίζουν τη σημασία της μεταστροφής. Η δυνατότητα του ανθρώπου για μεταστροφή είναι η πολύτιμη δυνατότητά του να αποφασίζει ο ίδιος τι θα εμπιστευθεί ως αλήθεια· πού θα χαρίσει την καρδιά του. Η δυνατότητα μεταστροφής είναι ειδοποιός διαφορά του ανθρώπου έναντι των άλλων όντων. Με αυτήν, ο άνθρωπος γίνεται ένα ον πολύ διαφορετικό από ένα αντικείμενο ή από ένα ζώο, το οποίο δεν διαμορφώνει πνευματικό προσανατολισμό, αλλά παραμένει για πάντα αυτό που έτυχε να γεννηθεί. Προκειμένου ο άνθρωπος να αποφασίσει ελεύθερα για τον
πνευματικό προσανατολισμό του (δηλαδή ποια πίστη θα επιλέξει), μπορεί να χρειαστεί ακόμα και να συγκρουστεί με την κοινότητα μέσα στην οποία γεννήθηκε (κοινότητα πολιτισμική, εθνική, θρη-
σκευτική) και της οποίας μέχρι τότε είναι μέλος. Σε τέτοια περίπτωση, αν παραμείνει σε αυτήν, θα πνιγεί πνευματικά. Χαρακτηριστικές είναι μερικές περιπτώσεις χριστιανών μαρτύρων. Αγίες όπως η Βαρβάρα και η Μαρκέλλα επέλεξαν τη χριστιανική πίστη, απέρριψαν την πατρογονική θρησκεία και ήρθαν σε σύγκρουση με τους πατέρες τους, από τους οποίους και βρήκαν τον θάνατο.
Η βάση αυτής της στάσης ζωής βρίσκεται στον Αβραάμ, τον γενάρχη όλων των πιστών . Η σχέση του Αβραάμ με τον Θεό εγκαινιάστηκε όταν ο Αβραάμ ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση του Θεού, να αφήσει την μέχρι τότε κοινότητά του: «Ο Κύριος είπε στον Άβραμ: Φύγε από τη χώρα σου, από τους συγγενείς σου κι από το σπίτι του πατέρα σου, και πήγαινε σε μια χώρα που εγώ θα σου δείξω. Θα κάνω από σένα ένα μεγάλο έθνος».
Ιεράρχηση κοινοτήτων
Ο πιστός είναι ταυτόχρονα μέλος διαφόρων κοινοτήτων· π.χ. της Εκκλησίας, του έθνους του, της οικογένειάς του κλπ. Καθεμία από αυτές έχει σημασία και σπουδαιότητα, και δεν πρέπει να μηδενίζονται, διότι μέσα σε αυτές αποκτά κάθε άνθρωπος την υπόστασή του. Η προσωπικότητά του αναπτύσσεται μέσα σε κοινωνία, σε κοινή γλώσσα και αξίες, σε τόπους που έχουν ταυτότητα και συγκεκριμένο τρόπο ζωής. Αλλά το κρίσιμο θέμα είναι, ποια από αυτές τις κοινότητες έχει προτεραιότητα· ποια, δηλαδή, δίνει το βασικό νόημα στην ανθρώπινη ύπαρξη.
Για τον Χριστιανό η βασική του ταυτότητα είναι αυτή του μέλους της Εκκλησίας. Η σχέση με τον Θεό και με την εκκλησιαστική κοινότητα δίνει νόημα και προοπτική στη ζωή. Αν τυχόν ο Χριστιανός θεωρήσει ως θεμελιώδη μιαν άλλη κοινότητα (προσοχή: δεν μιλάμε για το πόσο σημαντική είναι καθεμία, αλλά ποια είναι η θεμελιώδης), τότε πέφτει σε ένα είδος ειδωλολατρίας, αφού εκτοπίζει τον Θεό από τη θέση του θεμελίου, και στη θέση του βάζει κάτι άλλο.
Τέτοια είναι η περίπτωση του εθνοφυλετισμού. Εθνοφυλετισμός είναι η απολυτοποίηση του έθνους και της φυλής, και η ανάδειξή τους στο ύψιστο κριτήριο. Εδώ, θεμελιώδες θεωρείται το αίμα των προγόνων. Η Εκκλησία όμως διδάσκει το αντίθετο από τον εθνοφυλετισμό: ότι για τον Χριστιανό θεμελιώδες είναι το αίμα ενός ξένου, του Χριστού. Το 1872 σύνοδος στην Κωνσταντινούπολη καταδίκασε τον εθνοφυλετισμό ως αλλοίωση της εκκλησιαστικής συνείδησης:
«Ἀποκηρύττομεν κατακρίνοντες καὶ καταδικάζοντες τὸν φυλετισμόν, τουτέστι τὰς φυλετικὰς διακρίσεις καὶ τὰς ἐθνικὰς ἔρεις καὶ ζήλους καὶ διχοστασίας ἐν τῇ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, ὡς ἀντικείμενον τῇ διδασκαλίᾳ τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τοῖς ἱεροῖς κανόσι τῶν μακαρίων Πατέρων ἡμῶν».
Στρεβλώσεις της εκκλησιαστικής κοινότητας
Τι γίνεται όμως αν η ίδια η εκκλησιαστική κοινότητα στρεβλώνεται; Τι γίνεται, δηλαδή, αν αποδεχτεί μια θρησκευτικότητα αντίθετη προς το Ευαγγέλιο, αν διακηρύττει τη μισαλλοδοξία και δεν σέβεται την ελευθερία του κάθε προσώπου; Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε απλώς με διάφορες αμαρτίες (όλοι οι άνθρωποι είναι αδύναμοι, και όλοι κάθε τόσο πέφτουν). Έχουμε να κάνουμε με μεγάλη αλλοίωση, με πεισματική αναίρεση του Ευαγγελίου.
Σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται να εκφραστεί η διαφωνία μεταξύ του πιστού που νοιάζεται για το Ευαγγέλιο, και της αλλοτριωμένης κοινότητας. Αλλά χρειάζεται μεγάλη διάκριση. Αυτή η έκφραση
διαφωνίας δεν μπορεί να έχει κίνητρο τον φανατισμό, τον εγωισμό ή την αλαζονεία έναντι των άλλων. Δεν μπορεί να αποσκοπεί στο να διασύρει ανθρώπους. Ούτε μπορεί να καλλιεργεί σχίσμα στην κοινότητα.
Αντίθετα, κίνητρό της χρειάζεται να είναι η επιθυμία για αναστοχασμό της κοινότητας και για ανταπόκρισή της σε αυτά που ζητάει το Ευαγγέλιο. Ο Χριστός προτρέπει τον κάθε πιστό να εκφράζεται: «Εἰπέ τῇ Ἐκκλησίᾳ». «Πες το στη συνάθροιση της εκκλησίας» .Μία ιδιότυπη περίπτωση τέτοιας διαφωνίας αποτελούν οι δια Χριστόν Σαλοί, δηλαδή οι «τρελοί για χάρη του Χριστού». Έτσι ονομάζονται κάποιοι «παράδοξοι» άγιοι, οι οποίοι έκαναν πράξεις προκλητικές και παράλογες, προκειμένου να συγκλονίσουν τους Χριστιανούς της εποχής τους, οι οποίοι θρήσκευαν τυπικά και όχι
ουσιαστικά. Συχνά οι δια Χριστόν Σαλοί έδιναν επίτηδες την εντύπωση ότι δεν σέβονται τη θεία λατρεία ή ότι είναι ανήθικοι, αλλά αυτό το έκαναν ώστε οι θρησκευόμενοι να αναλογιστούν ποια είναι η αληθινή λατρεία και ποια η αληθινή ανηθικότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι συχνά οι άλλοι πιστοί περιθωριοποιούσαν τους Σαλούς και τους αντιμετώπιζαν ακόμα και βίαια.
Το συγκλονιστικό στοιχείο των δια Χριστόν Σαλών ήταν ότι τη διόρθωση της κοινότητας δεν την επεδίωκαν με τον τρόπο του Φαρισαίου (που ένιωθε τον εαυτό του ως τον μόνο καθαρό) ή του φανατικού. Και ακριβώς γι’ αυτό καταρράκωναν τη δική τους εικόνα, ώστε να μην προβάλλονται ή δοξάζονται οι ίδιοι για την τόλμη τους. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι, ακριβώς επειδή ελλοχεύει ο πειρασμός της αλαζονείας των «καθαρών» έναντι των «αμαρτωλών», η Εκκλησία καταδίκασε τις περιπτώσεις προσποιητής σαλότητας .
Μία άλλη περίπτωση: Στις 9 Μαρτίου 1965 ο Ορθόδοξος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ιάκωβος συμπαραστάθηκε στον αγωνιστή για τα δικαιώματα των μαύρων, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, και συμμετείχε, μαζί του, σε πορεία διαμαρτυρίας στην πόλη Σέλμα των ΗΠΑ. Αντιμετώπισε όχι μόνο την έχθρα των Αμερικανών ρατσιστών του αμερικανικού Νότου, αλλά και του ίδιου του τού ποιμνίου. Έγραφε ο ίδιος: «Στη διάρκεια αυτής της περιόδου πολλοί με αντιμετώπισαν ως έναν άμυαλο φιλελεύθερο. Άλλοι (ανάμεσά τους μέλη της δικής μου Εκκλησίας) με στιγμάτισαν ως προδότη, καθώς πίστευαν πως είχα προδώσει τους ανθρώπους του αμερικανικού Νότου. Εγώ, όμως, συνέχισα τις διαδη-
λώσεις και τον πολιτικό ακτιβισμό, γιατί πίστευα τότε (και εξακολουθώ να πιστεύω) πως ένας Χριστιανός οφείλει να κάνει ό,τι η συνείδησή του του επιβάλλει. Αν νιώσω ότι ο Θεός με ωθεί προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση και εγώ δεν ανταποκριθώ, τότε γίνομαι “κύμβαλον αλαλάζον”, όπως αναφέρει ο απόστολος Παύλος στην Προς Κορινθίους Α’ Επιστολή του» .
Νέες κοινότητες
Ο Νάρκισσος, στην αρχαία ελληνική μυθολογία, ήταν ένας ωραίος νέος ο οποίος ερωτεύτηκε το καθρέφτισμά του στο νερό ενός ποταμού, και τελικά πνίγηκε σ’ αυτό. Ναρκισσισμός, λοιπόν,
ονομάζεται η εγωπάθεια, το να καθιστά κάποιος είδωλο και κέντρο της ζωής του τον ίδιο του τον εαυτό. Το έχει επισημάνει θρηνητικά και ο Μέγας Κανών, που ψάλλεται στις εκκλησιαστικές κοινότητες κατά τη Σαρακοστή πριν το Πάσχα. «Αὐτοείδωλον ἐγενόμην» («μετέτρεψα τον εαυτό μου σε είδωλο»).
Πόσο αυτοκαταστροφικό είναι αυτό, το αντιλαμβανόμαστε. Ο άνθρωπος παύει να πλουτίζει από τους άλλους, συρρικνώνεται στον εαυτό του και γίνεται μία φτωχή ύπαρξη. Το ακόμη πιο δύσκολο, όμως, είναι να αντιληφθούμε εκείνον τον ναρκισσισμό, ο οποίος εξωτερικά μοιάζει με κοινωνικότητα. Αυτό συχνά γίνεται με την άμετρη χρήση των ηλεκτρονικών κοινοτήτων, οι οποίες δημιουργούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Instagram κλπ.). Συχνά δεν χρησιμοποιούνται ως τρόποι επικοινωνίας (αυτό είναι πολύ ωραίο και σημαντικό), αλλά ως χώροι όπου αδιάκοπα ο χρήστης καθιστά θέμα τον ίδιο του τον εαυτό (με φωτογραφίες του σε κάθε στιγμή, και με μπέρδεμα των δημόσιων και των ιδιωτικών στιγμών). Έτσι δημιουργείται σύγχυση, διότι αυτή η δραστηριότητα φαίνεται πολύ κοινοτική (αφού απευθύνεται σε πολλούς «φίλους» ή «ακόλουθους»), αλλά στην πραγματικότητα είναι ναρκισσισμός. Οι «φίλοι» και οι «ακόλουθοι» νοούνται απλώς ως θεατές, ή ως ένα είδος «ντεκόρ» του χρήστη! Και με το αδιάκοπο «σερφάρισμα» δημιουργούνται φευγαλέες επαφές και ψευδαίσθηση σχέσεων. Σ’ αυτήν την περίπτωση, συγκροτούνται κοινότητες ακοινώνητες!
Βήματα μάθησης και έκφρασης
Βήμα Πρώτο
Η οικογένεια είναι η πρώτη κοινότητα στην οποία ο άνθρωπος αναπτύσσει προσωπικές
σχέσεις, σχέσεις αγάπης. Όταν αυτό συμβαίνει μπορεί να νιώθει ο άνθρωπος πλήρης χωρίς αυτές τις σχέσεις; ποιες θυσίες είναι αναγκαίες από τα μέλη για να είναι αυτές οι σχέσεις πραγματικά αγαπη-
τικές; αν κάτι δεν λειτουργεί σωστά, δεν θα αντιδράσει το μέλος της κοινότητας; ποιες διαφορές έχει η οικογένεια από μία κοινότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Βήμα Δεύτερο
Ας σκεφτούμε ποια σκέψη έκανε ο Αβραάμ και ποια συναισθήματα τον διακατείχαν, όταν άκουσε τα παρακάτω λόγια που τον καλούν να εγκαταλείψει τη χώρα και τους συγγενείς του:
«Ο Κύριος είπε στον Άβραμ: Φύγε από τη χώρα σου, από τους συγγενείς σου κι από το σπίτι του πατέ-
ρα σου, και πήγαινε σε μια χώρα που εγώ θα σου δείξω. Θα κάνω από σένα ένα μεγάλο έθνος».
Τι πρώτευε για τον Αβραάμ; Η χώρα, οι συγγενείς, ο τόπος του;
Τι θα γινόταν αν αποφάσιζε να μην κάνει το βήμα που του ζήτησε ο Θεός;
Ας σκεφτούμε τι σημαίνει σήμερα για τον χριστιανό ότι η βασική του ταυτότητα είναι αυτή του μέλους της Εκκλησίας. Είναι πράγματι η εκκλησιαστική κοινότητα αυτή που δίνει νόημα και προοπτική στη ζωή του χριστιανού σήμερα;
Τι θα απαντούσε ένας σύγχρονος Έλληνας έχοντας υπόψη του και το απόσπασμα της
απόφασης ( Όρου) του 1872 του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που καταδικάζει τον εθνοφυ-
λετισμό στην Εκκλησία:
«Ἀποκηρύττομεν κατακρίνοντες καὶ καταδικάζοντες τὸν φυλετισμόν, τουτέστι τὰς φυλετικὰς διακρί-
σεις καὶ τὰς ἐθνικὰς ἔρεις καὶ ζήλους καὶ διχοστασίας ἐν τῇ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, ὡς ἀντικείμενον τῇ
διδασκαλίᾳ τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τοῖς ἱεροῖς κανόσι τῶν μακαρίων Πατέρων ἡμῶν, οἳ καὶ τὴν ἁγίαν Ἐκκλησίαν ὑπερείδουσι καὶ ὅλην τὴν χριστιανικὴν πολιτείαν διακοσμοῦντες, πρὸς θείαν ὁδηγοῦσιν εὐσέβειαν. Τοὺς παραδεχομένους τὸν τοιοῦτον φυλετισμὸν καὶ ἐπ’ αὐτῷ τολμῶντας παραπηγνύναι καινοφανεῖς φυλετικὰς παρασυναγωγὰς κηρύττομεν, συνῳδὰ τοῖς ἱεροῖς κανόσιν, ἀλλοτρίους τῆς μιᾶς, ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, καὶ αὐτὸ δὴ τοῦτο σχισματικούς».
Βήμα Τρίτο
Και όταν διαπιστώνονται στρεβλώσεις στην κοινότητα τι κάνει ο πιστός;
Ας επιχειρήσουμε να βρούμε την απάντηση με τρεις μελέτες περίπτωσης:
Α. Τι κάνει ο άγιος Συμεών όταν διαπίστωσε ότι οι χριστιανοί οι οποίοι θρήσκευαν τυπικά
και όχι ουσιαστικά, πώς αντέδρασαν οι σύγχρονοί του, και τι σκεφτόμαστε εμείς σήμερα για
αυτόν και τις πράξεις του;
Από τον βίο του αγίου Συμεών, του δια Χριστόν Σαλού (6 ος αιώνας στην Έμεσα της Συρίας):
«Βρήκε ένα ψόφιο σκυλί σ’ ένα σωρό σκουπίδια έξω από την πόλη, έλυσε τη σχοινένια ζώνη του, έδεσε με τη μια της άκρη το ένα πόδι του σκυλιού, και το έσερνε πίσω του καθώς έτρεχε. Έτσι πέρασε την πύλη της πόλης. Υπήρχε ένα σχολείο εκεί κοντά, κι όταν τα παιδιά τον είδαν, άρχιζαν να φωνάζουν, “Δείτε, ένας τρελοκαλόγερος!”, και να τρέχουν πίσω του και να τον χτυπούν. Την άλλη μέρα, που ήταν Κυριακή, πήρε λίγα καρύδια, πήγε στην εκκλησία στην αρχή της Λειτουργίας, και εκεί έσπαζε τα καρύδια και έσβηνε τα καντήλια.
Όταν προσπάθησαν να τον βγάλουν έξω, σκαρφάλωσε στον άμβωνα και από κει σημάδευε τις γυναίκες με τα καρύδια. Με πολλή δυσκολία τον έβγαλαν έξω, αλλά μόλις βγήκε αναποδογύρισε τους πάγκους των ζαχαροπωλών, οι οποίοι όμως τον κτύπησαν τόσο άσχημα που παραλίγο να πεθάνει»
Β. Τι κάνει ο Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος όταν διαπίστωσε ότι αδελφοί μαύροι ήταν θύματα ρα-
τσισμού και πώς αντέδρασαν οι σύγχρονοί του. Τι σκεφτόμαστε εμείς σήμερα για αυτόν και
τις πράξεις του;
σε συμπεριφορές που μπορεί να παρεκκλίνουν από τα καθιερωμένα, αλλά γίνονται από αγάπη;
Γ. Τι κάνουν την περίοδο του Ναζισμού οι νέοι οι οποίοι δημιούργησαν το «Λευκό Ρόδο»,
μία μυστική οργάνωση φοιτητών και νεαρών επιστημόνων του Πανεπιστημίου του Μονάχου
κατά του Ναζιστικού καθεστώτος (1942-1943) και εξέδιδαν παράνομες προκηρύξεις, για να
αφυπνιστεί ο γερμανικός λαός; Τον Φεβρουάριο του 1943 άρχισε η σύλληψη και η εκτέλεση
των μελών του. Ανάμεσά τους ήταν και ο Ορθόδοξος Αλέξανδρος Σμορέλ, νεαρός γιατρός, ο
οποίος έχει ανακηρυχθεί άγιος. Τι σκεφτόμαστε εμείς σήμερα για αυτούς και τις πράξεις τους;
«Για ποιο λόγο ο γερμανικός λαός παραμένει τόσο απαθής μπροστά σε όλα αυτά τα ειδεχθή, ανάξια
όποιου θέλει να λογίζεται άνθρωπος, εγκλήματα; Σχεδόν κανένας δεν σκέφτεται το γιατί. Η κατάσταση
αυτή θεωρείται δεδομένη και τέλειωσε η υπόθεση. Έπειτα ο γερμανικός λαός βυθίζεται και πάλι σε έναν
ηλίθιο ύπνο και οπλίζει αυτούς τους φασίστες εγκληματίες με θάρρος και τη δυνατότητα να συνεχίσουν
το φονικό τους έργο· και εκείνοι αρπάζουν την ευκαιρία […]. Ο Γερμανός πρέπει να νιώσει συνένοχος.
Γιατί με την απάθειά του δίνει σε αυτούς τους παραδομένους στο σκότος ανθρώπους τη δυνατότητα να
δράσουν με αυτό τον τρόπο […].
Σε ρωτώ εσένα, που είσαι χριστιανός, υπάρχει άραγε σε αυτή τη μάχη για τη διαφύλαξη των ύψι-
στων αγαθών σου ο παραμικρός δισταγμός, η παραμικρή επιθυμία να ξεγλιστρήσεις; […]. Δεν σε έχει
οπλίσει ο Θεός με τη δύναμη και το θάρρος να πολεμήσεις; […].
Δεν θα σιωπήσουμε, θα είμαστε οι Ερινύες σας. Το Λευκό ρόδο δεν θα κάνει ποτέ ειρήνη μαζί σας»9
.
Βήμα Τέταρτο
Έχοντας στον νου μας τον τρόπο με τον οποίο έδρασαν οι χριστιανοί στις παραπάνω περιπτώσεις, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονταν τη θέση τους στην κοινότητα, ας σκεφτούμε σε βάθος πώς βλέπει ο σημερινός νέος τον εαυτό του και πώς λειτουργούν κάποιες φορές οι σχέσεις στις σύγχρονες κοινότητες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Βλέποντας τη φωτογραφία που «ανέβασε» μία νέα με το σχετικό μήνυμα σε ένα από τα
γνωστά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ας σκεφτούμε ποιες είναι οι διαφορές στις σχέσεις που αναπτύσσονται στην εκκλησιαστική κοινότητα αφενός και στην κοινότητα των «φίλων»-«ακολούθων» αφετέρου. Ας αναλογιστούμε διαβάζοντας το μήνυμα της νέας, αν πράγματι απευθύνεται σε φίλες ή μήπως σε θεάτριες, τις οποίες χρησιμοποιεί.
Ψάλλουμε στην Εκκλησία τη Μεγάλη Σαρακοστή: «Αυτείδωλον εγενόμην, τοις πάθεσι την
ψυχήν μου, βλάπτων» 10. Πόσο σχέση έχει αυτή η μετατροπή του εαυτού σε είδωλο, ο «ναρκισσισμός», με τη ζωή των χριστιανών σήμερα;
Ο Μεγάλος Κανόνας συνεχίζει ως εξής: «ἀλλ᾿ ἐν μετανοίᾳ με παράλαβε, καί ἐν ἐπιγνώσει ἀνα-
κάλεσαι· μή γένωμαι κτῆμα, μή βρῶμα τοῦ ἀλλοτρίου...»
Αφού γνωρίσουμε περισσότερα για τις νέες κοινότητες ας σκεφτούμε:
Ποια μπορεί να είναι η αγαθή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης;
Αθανάσιος Ν. Παπαθανασίου, Μάριος Κουκουνάρας Λιάγκης, Θέματα Χριστιανικής Ηθικής και Ποιμαντικής Θεολογίας, ΤΕΥΧΟΣ Α΄ ΘΕΜΑΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΗΘΙΚΗΣ Γ΄ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ, σελ:33-40

Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας