Σχολιασμός επιλεγμένων πηγών από το βιβλίο της Μεσαιωνικής και Νεότερης Ιστορίας (Σελίδες 55-68)

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΩΝ ΠΗΓΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΣΕΛ. 55-68

24.Σελ. 55 (Η πολιτική του Μανουήλ έναντι των Λατίνων): Για ποιους λόγους, σύμφωνα με το κείμενο, ο Μανουήλ Κομνηνός έδωσε στους Λατίνους τα υψηλότερα αξιώματα; Ποια ήταν η αντίδραση των Ελλήνων;

Ο Μανουήλ προτίμησε τους Λατίνους α) επειδή οι Έλληνες ήταν μαλθακοί και θηλυπρεπείς, β) οι Λατίνοι ήταν αφοσιωμένοι και δυνατοί, γ) οι Λατίνοι εκπλήρωναν άριστα τα καθήκοντά τους. Οι Έλληνες μίσησαν τους Λατίνους, επειδή με τη συμπεριφορά του Μανουήλ αποκλείονταν από τα υψηλότερα αξιώματα του κράτους.

25.Σελ. 57. Ποια προνόμια παραχωρούσε το Χρυσόβουλο του 1082 στους Βενετούς;

α) Τους παραχωρούσε τα εργαστήρια μαζί με τους πάνω ορόφους στη συνοικία του Περάματος, β) τρεις σκάλες (αποβάθρες πλοίων) στην ίδια περιοχή, γ) τους έδινε το δικαίωμα να κάνουν εμπόριο με κάθε λογής εμπορεύματα σε όλα τα μεγάλα λιμάνια της αυτοκρατορίας, δ) τους απάλλασσε από την πληρωμή δασμών, ε) τους απάλλασσε από κάθε έλεγχο για τις δραστηριότητές τους.

26. Σελ. 59. (Ο Αλέξιος Α΄ και η πρώτη σταυροφορία). Γιατί ο Αλέξιος χρειαζόταν τη βοήθεια των Λατίνων; Πώς τους έπεισε να τον βοηθήσουν; Ποια ήταν τα αποτελέσματα των ενεργειών του;  

Ο Αλέξιος χρειαζόταν την βοήθεια των Λατίνων, γιατί συνειδητοποίησε ότι ήταν αδύνατον να αντιμετωπίσει μόνος του τους Τούρκους. Τους έπεισε στέλνοντας απεσταλμένους στον Πάπα της Ρώμης και τους άρχοντες της Δύσης, για να τους υπενθυμίσει ότι οι Τούρκοι έλεγχαν τα Ιεροσόλυμα και τους Αγίους Τόπους. Έτσι πολλές χιλιάδες Λατίνοι ξεκίνησαν για να απελευθερώσουν τους Αγίους Τόπους από τους Τούρκους. Τότε ο Αλέξιος βρήκε την ευκαιρία να εκστρατεύσει κι αυτός εναντίον των Τούρκων και να τους διώξει από τις βυζαντινές επαρχίες που είχαν καταλάβει στη Μικρά Ασία (=Ανατολή στο κείμενο).

27.Σελ. 60 (Η συμφωνία σταυροφόρων και Αγγέλων). Ποιες υποσχέσεις έδωσε η οικογένεια των Αγγέλων στους σταυροφόρους, αν οι τελευταίοι τους βοηθούσαν να πάρουν πίσω το θρόνο του Βυζαντίου;

Οι Άγγελοι υποσχέθηκαν στους σταυροφόρους: α) την υποταγή της Κωνσταντινούπολης στη Ρώμη, β) χρήματα και τρόφιμα γ) στρατιωτικό σώμα 10000 ανδρών με δικά τους έξοδα για ένα χρόνο.

28. Σελ. 63 (Η φραγκική καταπίεση στη Στερεά Ελλάδα). Με ποιες πράξεις ο Φράγκος ηγεμόνας καταπίεζε τους κατοίκους στα Σάλωνα; Ποιο περιστατικό προκάλεσε την έκρηξη οργής των κατοίκων; Πώς αντέδρασαν;

Ο Φράγκος ηγεμόνας ξεγύμνωνε, έδερνε και βασάνιζε με αγγαρείες και ταλαιπωρίες τους Σαλωνίτες. Όταν έμαθε ότι ο επίσκοπος Σεραφείμ είχε μια ωραία ανεψιά και πλούτη, προσπάθησε να του τα αρπάξει. Ο Σεραφείμ τότε ξεσήκωσε τους Σαλωνίτες και έστειλε μια επιστολή καλώντας τους Τούρκους να επέμβουν με το σκεπτικό ότι ήταν προτιμότερο να έχουν τους Τούρκους για αφέντες παρά τους Φράγκους.

29. Σελ. 63. Τι αρνητικό παρατήρησε ο Βατάτζης ότι έκαναν οι συμπατριώτες του; Με ποιο νόμο προσπάθησε να αντιμετωπίσει την κατάσταση;

Ο Βατάτζης παρατήρησε ότι οι κάτοικοι του βασιλείου του σπαταλούσαν τα χρήματά τους για να αγοράζουν ρούχα από το εξωτερικό. Έτσι εξέδωσε νόμο με τον οποίο απαγόρευε την αγορά ξένων ρούχων και υποχρέωνε τους Βυζαντινούς να αγοράζουν ρούχα που κατασκευάζονταν στο Βυζάντιο από βυζαντινούς υφαντουργούς.

30. Σελ. 65. Πώς δημιουργήθηκε ο στρατός των γενιτσάρων μέσω του παιδομαζώματος;

Οι Τούρκοι έκαναν επιδρομές και άρπαζαν τα μικρά αγόρια των χριστιανών. Στη συνέχεια τους μάθαιναν την τουρκική γλώσσα, τους έδιναν στρατιωτική εκπαίδευση και τους έκαναν μουσουλμάνους. Έτσι δημιουργήθηκε ο «νέος στρατός» των Τούρκων, οι γενίτσαροι.

31. Σελ. 67. Ποια πόλη αποκαλεί ο Φιλόθεος «Τρίτη Ρώμη»; Ποιες ήταν οι άλλες δύο Ρώμες; Τι προβλέπει για το παρόν και το μέλλον του ρωσικού κράτους;

Ο Φιλόθεος αποκαλεί Τρίτη Ρώμη την Μόσχα, τη νέα πρωτεύουσα των Ρώσων. Οι προηγούμενες δύο Ρώμες, που έπεσαν στα χέρια των απίστων, ήταν η Ρώμη της Ιταλίας και η Κωνσταντινούπολη. Ο Φιλόθεος θεωρεί ότι τώρα η Ρωσία είναι ο ισχυρότερος εκπρόσωπος της Ορθόδοξης πίστης σε όλη την Οικουμένη, ότι είναι ο κυρίαρχος όλων των χριστιανών και ότι δεν πρόκειται να υπάρξει στο μέλλον τέταρτη Ρώμη.