Το ψέμα στη ζωή μας

Θέμα 15: Το ψέμα στη ζωή μας

Στοχοθεσία: Α. Ο κόσμος και η ζωή μας στηρίζονται στο ψέμα που βαφτίζεται αλήθεια και δικαίωμα του ανθρώπου. Το ψέμα ευχαριστεί, η αλήθεια μας δυσκολεύει

Β. Η Εκκλησία προτείνει να ελέγχουμε τα μηνύματα της εποχής μας, αλλά και να μάθουμε να είμαστε ειλικρινείς τόσο έναντι του εαυτού μας όσο και στις σχέσεις μας. Κριτική, αλήθεια κι αγάπη είναι οι απντήσεις στο ψεύτικο που μοιάζει αληθινό

 

Άγγελος Εξάγγελος

(Μουσική Μπόμπ Ντύλαν, στίχοι και τραγούδι Διονύσης Σαββόπουλος, από τον δίσκο Το Ξενοδοχείο)

Άγγελος Εξάγγελος μας ήρθε από μακριά γερμένος πάνω σ’  ένα δεκανίκι

Δεν ήξερε καθόλου μα καθόλου να μιλά και είχε γλώσσα μόνο για να γλύφει!

Τα νέα που μας έφερε ήταν όλα μια ψευτιά μα ακούγονταν ευχάριστα στ’ αυτί μας

Γιατί έμοιαζε μ’ αλήθεια η κάθε του ψευτιά και ακούγοντάς τον ησύχαζε η ψυχή μας!

Έστησε το κρεβάτι του πίσω από την αγορά και έλεγε καλαμπούρια στην ταβέρνα

Μπαινόβγαινε κεφάτος στα κουρεία και στα λουτρά και χάζευε τα ψάρια μες στη στέρνα!

Και πέρασε ο χειμώνας κι ήρθε η καλοκαιριά κι ύστερα πάλι ξανάρθανε τα κρύα

Ώσπου κάποιο βραδάκι, βρε τι του ‘ρθε ξαφνικά, κι άρχιζε να φωνάζει με μανία:

«Τα πόδια μου καήκανε σ’ αυτή την ερημιά η νύχτα εναλλάσσεται με νύχτα.

Τα νέα που σας έφερα σας χάιδεψαν τ’ αυτιά, μ’ απέχουνε πολύ απ’ την αλήθεια».

Αμέσως καταλάβαμε τι πήγαινε να πει και του  ‘παμε να φύγει μουδιασμένα.

Αφού δεν είχε νέα ευχάριστα να πει καλύτερα να μη μας πει κανένα!

Ερμηνευτικά σχόλια

Άγγελος Εξάγγελος: Είναι ένα τραγούδι του Μπόμπ Ντύλαν, διάσημου αστέρα της ροκ, με αρκετό κοινωνικό προβληματισμό στο στίχο και την μουσική του, ο οποίος τα τελευταία  χρόνια έχει κάνει βήματα προσέγγισης με την πίστη και τη θρησκεία. Το τραγούδι μας μιλά για το πόσο ωραία ακούγονται τα ψέματα στη ζωή μας. Ο άγγελος και ο εξάγγελος είναι όροι της αρχαίας τραγωδίας. Ο άγγελος είναι αυτός που έρχεται από έξω από τη ζωή μας, άρα εδώ είναι οι άλλοι, ενώ ο εξάγγελος ο μέσα από τη ζωή μας, άρα εδώ ο εαυτός μας!

Γερμένος πάνω σ’ ένα δεκανίκι: Το ψέμα δεν μπορεί να περπατήσει από μόνο του, χρειάζεται δεκανίκι!

Μιλά…γλύφει: Η ομιλία προϋποθέτει γνώση και πνεύμα, το γλύψιμο κολακεία και υποτέλεια. Ο αληθινός μιλά, ο ψεύτικος γλύφει!

Τα νέα…ησύχαζε η ψυχή μας: Με το ψέμα ο άνθρωπος ευχαριστιέται, δεν θίγεται η ζωή του , ο εγωισμός του, δεν ανησυχεί, αλλά πλάθει έναν φανταστικό κόσμο. Αυτό μπορεί να έχει σχέση με συγκεκριμένα γεγονότα ή με τον ίδιο μας τον εαυτό, που πολλές φορές είναι ψεύτικος (θυμηθείτε την πολύ ωραία ταινία «Κάλπικη Λίρα» με το Χορν και τη Λαμπέτη)

Έστησε…στέρνα: Το ψεύτικο μας κάνει να επαναπαυόμαστε και να περνά ο καιρός χωρίς να κάνουμε τίποτα ουσιαστικό, ώσπου έρχεται μια στιγμή που ο εαυτός μας βαριέται τα ψέματα και φανερώνεται η αλήθεια!

Τα πόδια μου…αλήθεια: Η αποκάλυψη της αλήθειας μας βρίσκει ανίκανους να τη δεχτούμε! Θυμίζει την ιστορία του Αισώπου με το βοσκό που φώναζε «λύκος» κι όταν ήρθε ο λύκος κανείς δεν τον πίστευε!

Αφού δεν είχε νέα…κανένα: Προτιμούμε το ψεύτικο και διώχνουμε την αλήθεια, προτιμούμε το διάβολο, τον πατέρα του ψεύδους και διώχνουμε το Θεό, την όντως Αλήθεια!

Συμπεράσματα – Ερωτήσεις

1. Για την Εκκλησία το ψέμα προέρχεται από τον διάβολο. Ψέματα λέμε για να τύχουμε της τιμής και της επιδοκιμασίας των ανθρώπων ή για να αποφύγουμε την ταπείνωση

2. Μεγάλο πρόβλημα είναι τα ψέματα στην τηλεόραση και την πολιτική. Οι δημοσιογράφοι, ιδίως στα δελτία ειδήσεων, μεγεθύνουν κακές συμπεριφορές, λένε ψέματα για ανθρώπους για να συκοφαντήσουν, προβάλλουν το ψέμα ως αλήθεια, μας κάνουν να ζούμε σε έναν ψεύτικο κόσμο. Εξυπηρετούν συμφέροντα οικονομικά (όλων αυτών που ελέγχουν τα σύγχρονα πρότυπα ζωής) ή πολιτικά (αυτών που θέλουν να βλάψουν τους πολιτικούς αντιπάλους τους) ή αποσκοπούν στην προσωπική τους δόξα. Υπάρχει, βλεβαια, και η καλή δημοσιογραφία. Αυτή που αγωνίζεται για την αλήθεια, ελέγχει την εξουσία, προβάλλει τα αιτήματα των καθημερινών ανθρώπων, ενημερώνει και δεν συκοφαντεί.  Όλα είναι θέμα επιλογής στάσης ζωής.

3. Η Εκκλησία θεωρεί ότι ψέματα μπορούμε να πούμε μόνο όταν χρειάζεται να απαλλάξουμε κάποιον άνθρωπο από κίνδυνο της ζωής του ή όταν θέλουμε να δώσουμε αγάπη και να αποφύγουμε τον σκανδαλισμό των άλλων. Κατά τα άλλα, μας καλεί σε αγώνα αλήθειας, δηλαδή να παλεύουμε να είμαστε γνήσιοι και ειλικρινείς.

4. Το ψέμα είναι κάτι ασυνήθιστο στη ζωή μας;  Για ποιους λόγους λέμε ψέματα;

5. Μήπως μια ψεύτικη εικόνα που έχουμε κατασκευάσει για τον εαυτό μας είναι ό,τι χειρότερο;

6.  Ποια είναι η επίδραση του ψέματος στις ανθρώπινες σχέσεις;

Βοηθητικά κείμενα

«Τίποτε δεν είναι πιο αδύνατο από το ψέμα, έστω κι αν το σκεπάζουν με αμέτρητα πολυτελή παραπετάσματα και ωραία λόγια. Γιατί με την ίδια ευκολία που θριαμβεύει, με την ίδια και καταρρέει» ( Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος)

Πηγή