Η Θριαμβευτική Είσοδος του Χριστού στην Ιερουσαλήμ

ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ LARISSANET (11/4/2014)

 

Στο κατά Ματθαίον ευαγγέλιο, μετά το κεφάλαιο 21, ο Ματθαίος αρχίζει να περιγράφει τα γεγονότα που συνέβησαν στην Ιερουσαλήμ πριν το Πάθος. Ο Ιησούς και οι μαθητές του εισέρχονται στην πόλη του Δαβίδ. Στην αρχή της αφήγησης είναι χαρακτηριστικά τα στοιχεία του μεσσιανικού θριάμβου του, που δικαιολογούν και τον τίτλο Υιός Δαβίδ που θα του αποδώσει το πλήθος. Η χριστολογία όμως κατόπιν αλλάζει και οι πρώτες κοινότητες επιλέγουν να παρουσιάσουν τον αρχηγό της πίστης τους σαν τον Πάσχοντα Δούλο του Θεού, ο οποίος, μέσα από το Πάθος, θα οδηγήσει την ανθρωπότητα, και όχι μόνο τον Ισραήλ, στη λύτρωση.

Πιο αναλυτικά, οι στίχοι Μτθ 21,1-11 αναφέρονται στη θριαμβευτική είσοδο του Ιησού και των μαθητών του στην Ιερουσαλήμ. Μόλις φτάνουν κοντά στην ιερή πόλη ο Ιησούς στέλνει δύο μαθητές του να του φέρουν ένα γαϊδούρι και το πουλάρι του. Ο Ματθαίος συνδέει το γεγονός με τη σχετική προφητεία του προφήτη Ζαχαρία.

Οι μαθητές κάνουν όπως τους λέει ο δάσκαλός τους, που ανεβαίνει στο ζώο, φέροντας στη μνήμη τους παλιούς βασιλιάδες του Ισραήλ, και προχωράει προς την πόλη.  Το πλήθος άρχισε τότε να κραυγάζει: «Δόξα στον Υιό του Δαβίδ! Ευλογημένος αυτός που έρχεται σταλμένος από τον Κύριο! Δόξα στο Ύψιστο Θεό!». Όταν μπήκαν στην πόλη αναστατώθηκαν όλοι και το πλήθος έλεγε ότι αυτός είναι ο προφήτης Ιησούς από τη Ναζαρέτ.

Είναι μία εποχή με έντονες τις μεσσιανικές προσδοκίες. Το αποκαλυπτικό κλίμα του 1^ου αι. μ.Χ. έκανε συνέχεια να εμφανίζονται άτομα που πίστευαν στο μεσσιανικό τους ρόλο και πολλοί τους ακολουθούσαν, χωρίς να λογαριάζουν τις συνέπειες, που θα είχε μία ενδεχόμενη στάση κατά των Ρωμαίων, αφού πάντα τα μεσσιανικά κινήματα, αυτό το στόχο είχαν: Να ξεσηκώσουν το λαό κατά της αυτοκρατορίας Το ζήτημα είναι κατά πόσον ο Ιησούς, στη φάση της εισόδου του στην Ιερουσαλήμ, έδινε στο μεσσιανικό του ρόλο και μία εθνικοαπελευθερωτική διάσταση. Πάντως είναι γεγονός ότι εύκολα το πλήθος θα του απέδιδε μία τέτοια ιδιότητα, αφού δείχνει να γνώριζε τις θεραπείες και τους εξορκισμούς που έκανε.

Άλλωστε ο τίτλος Υιός Δαβίδ, με τον οποίο τον προσφωνεί ο λαός,  οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τον περιμένουν σαν τον απεσταλμένο του Θεού, που θα τους λυτρώσει. Αυτή η λύτρωση σίγουρα περιλαμβάνει και την εθνική αποκατάσταση που αποτελούσε ένα  από τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούσαν τον Ιουδαϊσμό του 1^ου αι. μ. Χ..

Ο τίτλος φαίνεται να είναι ταυτόσημος με τους τίτλους που περιέχονται στην ίδια ενότητα, «βασιλεύς», «ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου» και «Προφήτης». Τον περιμένουν λοιπόν να εισέλθει στην Ιερουσαλήμ  και να επανασυστήσει την ένδοξη βασιλεία του προπάτορα Δαβίδ, σαν βασιλιάς του περιούσιου λαού.

Όταν ο Ιησούς ήλθε στην Ιερουσαλήμ, μπήκε στο Ναό και, αφού έδιωξε όλους αυτούς που έκαναν αγοραπωλησίες, τον πλησίασαν τυφλοί και κουτσοί, που τους θεράπευσε. Τα παιδιά άρχισαν τότε να φωνάζουν «δόξα στον Υιό του Δαβίδ». Οι αρχιερείς αγανάκτησαν και του είπαν «Δεν ακούς τι λένε αυτοί;» Ο Ιησούς τότε τους απαντάει  με τον ψαλμό 8,3 «από το στόμα των νηπίων και των βρεφών έκανες να βγει τέλειος ύμνος».

Ο Ιησούς φαίνεται λοιπόν να αποδέχεται το μεσσιανικό τίτλο Υιός Δαβίδ και γι’ αυτό προκαλεί την αγανάκτηση των αρχιερέων. Η οικειοποίηση τίτλου που ανήκε στο Μεσσία σήμαινε βλασφημία κατά του Θεού, και η τιμωρία γι’ αυτό ήταν ο θάνατος. Αυτό άλλωστε τονίζεται στο διάλογο με τον Αρχιερέα, που παραθέτουν οι Ευαγγελιστές, ενώπιον του Μεγάλου Συνεδρίου. Επίσης οι αρχές του ιουδαϊσμού φοβούνταν και τις εξεγέρσεις, που προκαλούσαν οπαδοί των επονομαζόμενων Μεσσιών, εναντίον της Ρώμης, επειδή αυτές  κατέληγαν πάντα σε αποτυχία και καταπνίγονταν στο αίμα των επαναστατών. Αυτό άλλωστε υπονοούν και τα λόγια των Αρχιερέων και Φαρισαίων, που παρατίθενται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη (Ιωαν. 11,47-48): «Τι θα κάνουμε; Γιατί πολλά σημεία κάνει αυτός ο άνθρωπος. Αν τον αφήσουμε να συνεχίσει έτσι, όλοι θα πιστέψουν σ’ αυτόν, και τότε θα επέμβουν οι Ρωμαίοι και θα καταστρέψουν και το ναό μας και το έθνος μας».

Στο κέντρο του επεισοδίου βρίσκεται και πάλι ο τίτλος Υιός Δαβίδ. Η πρώτη κοινότητα, διασώζοντας το περιστατικό, ταυτίζει τον Κύριο, ως θεραπευτή, με το γιο του Δαβίδ, Σολομώντα, ο οποίος θεωρούνταν από τις λαϊκές αντιλήψεις, ως ο κατεξοχήν θεραπευτής. Παράλληλα, αφού ο τίτλος έχει αποδοθεί στον Ιησού, και τον ταυτίζει έτσι με το γιο του μεγάλου Ιουδαίου βασιλιά, του δίνει το δικαίωμα να αναμορφώσει τη λατρεία, όπως είχε κάνει και ο Σολομώντας με την ίδρυση του Ναού. Έτσι παρά τη ρητή απαγόρευση  του Μωσαϊκού Νόμου, αποδέχεται τους τυφλούς και τους κουτσούς στο ιερό και τους θεραπεύει, δημιουργώντας έτσι νέες αντιλήψεις για τη σχέση του Θεού με το λαό.  Αυτό φαίνεται να είναι ακόμη μία αιτία για το μίσος εναντίον του των Αρχιερέων και των Γραμματέων.

***

Πάντως, σε κάθε περίπτωση η θριαμβευτική είσοδος του Χριστού στην Ιερουσαλήμ και τα γεγονότα στο ναό των Ιεροσολύμων είναι σημάδια ότι η Βασιλεία του Θεού είναι μία πραγματικότητα, και ότι οι άνθρωποι μπορούν να ελπίζουν στη σωτηρία και τη λύτρωση. Αυτό είναι, εκτός των άλλων, και ένα αισιόδοξο  μήνυμα για το σημερινό άνθρωπο!

Νίκος Παύλου