Η τηλεόραση τα λέει και τα δίνει όλα;

Ανακάλυψα στο ίντερνετ ένα κατηχητικό βοήθημα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών το οποίο έχει επιμεληθεί ο Πρωτ. Θεμιστοκλής Μουρτζανός με θέμα : 

Σύγχρονα τραγούδια: αφορμή συζήτησης με τους νέους μας
(συνέχεια)

 

Θέμα 19: Η τηλεόραση τα λέει και τα δίνει όλα;

Στοχοθεσία: Α. Η τηλεόραση είναι όχι μόνο το κυρίαρχο μέσο ενημέρωσης, αλλά αυτή που διαμορφώνει κυριολεκτικά τη ζωή μας. Είναι απαραίτητη λοιπόν η κριτική τοποθέτησή μας έναντί της, αλλιώς γινόμαστε πιόνια του συστήματος

Β. Νέος σημαίνει αυτός που δεν υποτάσσεται σε προκαθορισμένους τρόπους ζωής, αλλά αντιστέκεται. Η Εκκλησία δεν αρνείται την τηλεόραση, η οποία εκ της φύσεως της δεν είναι ούτε καλή ούτε κακή, αλλά ζητά από τους νέους να προσέχουν τη χρήση της

Ερώτηση- Κλειδί

(Μουσική, Στίχοι και Τραγούδι «Ξύλινα Σπαθιά», από τον δίσκο Ξεσσαλονίκη)

Κυρίες και κύριοι περάστε, οι πόρτες είν’  ανοιχτές

Είσοδος πάντα ελευθέρα, οθωνοψυχοφυλακές.

Μετράει ο χρόνος από τώρα, αλλά κανείς μην κουνηθεί

Ανακατοδιαφημίσεις, σε λίγο πάλι μαζί.

Συγχαρητήρια μαντάμ, τα καταφέρατε καλά

Έχετε λύσει όλους τους γρίφους, πού τα μάθατε όλ’ αυτά;

Αν απαντήσετε λοιπόν και στην ερώτηση – κλειδί

Όλα δικά σας, το χρήμα, η δόξα και η χλιδή.

Κυρίες και κύριοι περάστε, οι πόρτες είναι ανοιχτές

Σ’  αυτό το Γύρο του Θανάτου ο ίλιγγος που θες.

Το τρένο-φάντασμα σφυρίζει, ανέβα όσο είναι καιρός

Μα από το Σπίτι του Τρόμου δε βγαίνεις ζωντανός…

Γιατί δε φεύγεις τώρα;

Ερμηνευτικά σχόλια

Κυρίες και κύριοι περάστε: Το τραγούδι μας μιλά για τον γυάλινο κόσμο της τηλεόρασης, ο οποίος μας εγκλωβίζει μέσα του και μας δίνει την αίσθηση ότι όλα μας τα προσφέρει. Η τηλεόραση είναι ένας ανοιχτός κόσμος, όλα είναι ανοιχτά, πατάς απλώς ένα κουμπί και όλα τα βρίσκεις, η είσοδος είναι πάντοτε ελεύθερη, δεν χρειάζεται να πληρώσεις κάποιο εισιτήριο, γι’  αυτό ό,τι είναι ελεύθερο είναι ταυτόχρονα και προσιτό

Οθωνοψυχοφυλακές:  Μία παράξενη λέξη. Οι φυλακές του Όθωνα, ιδίως αυτή του Ναυπλίου που φυλακίστηκε ο Κολοκοτρώνης ήταν τόσο στενή, ώστε δύσκολα μπορούσε να μείνει άλλος άνθρωπος μέσα. Οι ψυχοφυλακές που μας βάζει η τηλεόραση και μας εγκλωβίζουν είναι κι αυτές ατομικές. Η τηλεόραση είναι συνήθως ατομικό γεγονός, δεν χρειάζεσαι παρέα για να την παρακολουθήσεις, όπως τον κινηματογράφο ή τον αθλητισμό, σου αρκεί η μοναξιά σου

Μετράει ο χρόνος από τώρα: Ο χρόνος είναι χρήμα στην τηλεόραση, όλα γίνονται όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, προκειμένου να ελκύσουν το ενδιαφέρον του τηλεθεατή. Δεν απομένει χρόνος για κριτική σκέψη και τοποθέτηση, αλλά όλα πρέπει να κινούνται με μια ταχύτητα προκειμένου ο άλλος να πειστεί να μην αλλάξει κανάλι. Αυτό σημαίνει ότι δεν προλαβαίνεις να σκεφτείς ουσιαστικά καθόλου, αλλά πρέπει να πηγαίνουν τα πάντα με την ταχύτητα της τηλεόρασης

Ανακατοδιαφημίσεις: Η βασιλεία της τηλεόρασης, με τη δύναμη της διαφήμισης σου υποβάλλει το μοντέλο του καταναλωτισμού που θριαμβεύει σήμερα, με αποτέλεσμα να εθίζεσαι σ’ αυτό

Συγχαρητήρια μαντάμ: Η τηλεόραση δίνει την ψευδαίσθηση της λαϊκότητας, ότι όλοι μπορούμε να γίνουμε πλουσιότεροι, να βρεθούμε στη θέση των ηρώων της, να ερωτευτούμε και να αλλάξουμε την κοινωνική μας κατάσταση. Αυτό βέβαια δεν είναι ουσιαστικό, αλλά μία ψευδαίσθηση. Αν στο θέατρο και στην αρχαία τραγωδία είχαμε την κάθαρση δι’  ελέου και φόβου, στην τηλεόραση έχουμε την κάθαρση δια της βίας, του πλουτισμού, της απιστίας, του υβρεολογίου (αρκεί κανείς να ρίξει μια ματιά στους τίτλους των σήριαλ)

Ερώτηση - κλειδί: Πάντοτε θα υπάρχει μία ερώτηση, ιδίως στα τηλεπαιχνίδια, αλλά και στις σειρές, η οποία θα αποκαλύπτει ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά

Γύρος Θανάτου- Τρένο φάντασμα: δύο χώροι του τσίρκου που πάντοτε προκαλούσαν αγωνία. Έτσι, μέσα από τον χλιδάτο κόσμο της τηλεόρασης αναδύεται η αγωνία τι γίνεται ο πραγματικός κόσμος. Οι ψευδαισθήσεις μπορεί να είναι καλές, γιατί μας βοηθούν να ξεφύγουμε για λίγο από την πραγματικότητα, το πρόβλημα όμως είναι η ίδια η πραγματικότητα. Εκεί τα ερωτήματα παραμένουν σκληρά, και ο όμορφος κόσμος της τηλεόρασης που λύνει τα πάντα, από μυστήρια, απαγωγές, εξαφανίσεις, σκάνδαλα, σε πληροφορεί για όλα τα ανούσια, δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα που όλοι βιώνουμε καθημερινά, το άγχος μας, την ανεργία, τα ναρκωτικά. Χρειάζεται μια άλλη ματιά στην μαγεία της τηλεόρασης

Συμπεράσματα και ερωτήσεις

1. Η Εκκλησία θεωρεί ότι η τηλεόραση δεν είναι καλή ή κακή, αλλά ουδέτερη. Είναι εργαλείο προς χρήσιν και από τη χρήση εξαρτάται αν ωφελεί ή βλάπτει. Είναι γεγονός ότι η τηλεόραση συντροφεύει και τους μοναχικούς και τους αγχωμένους και τους κουρασμένους, και δεν ωφελούν οι κατάρες εναντίον της. Αυτό που χρειάζεται είναι κρίση.

2. Η κριτική σκέψη, που σημαίνει η δεύτερη ματιά, οι ερωτήσεις, η πολιτική στάση, είναι απαραίτητα σήμερα. Αλλιώς, θα πορευόμαστε δούλοι των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και αυτά δεν θα γίνουν Μαζικά Μέσα Ενημέρωσης

3. Έχει και θετικά η τηλεόραση ή πρέπει να την κλείσουμε; Ποιο είναι το νόημα της κριτικής τοποθέτησης έναντι της τηλεόρασης;

4. Μήπως τα όσα αρνητικά προβάλλει η τηλεόραση ως πρότυπα καθιστούν επιτακτική ανάγκη να αναζητήσουμε γνήσια πρότυπα, που δεν θα μας ξεγελάσουν;

5. Να σχολιάσετε τα λόγια του Χριστού: «Με τι να παρομοιάσω αυτή τη γενιά; Μοιάζει με παιδιά που κάθονται στην αγορά, κι η μια ομάδα λέει στην άλλη τραγουδώντας: σας παίξαμε με τη φλογέρα χαρούμενα τραγούδια κι εσείς δεν χορέψατε». Σας τραγουδήσαμε μοιρολόγια, κι εσείς δεν κλάψατε». Το ίδιο κάνει  και αυτή η γενιά. Ήρθε ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, που δεν έτρωγε και δεν έπινε, και είπαν : «είναι δαιμονισμένος». Ήρθε ο Υιός του ανθρώπου, που τρώει και πίνει, και λένε: «Αυτός ο άνθρωπος είναι φαγάς και πότης, κάνει παρέα με τελώνες και αμαρτωλούς». Κι όμως δικαιώθηκε η σοφία του Θεού στο πρόσωπο των απεσταλμένων της» (Ματθ., 11, 16-19). Σας θυμίζει τίποτε από την στάση της τηλεόρασης απέναντι στην Εκκλησία σήμερα;

Πηγή