Η Μονή του Αγίου Νικολάου των Φιλανθρωπινών ή του Σπανού

Εικόνες της Μονής Φιλανθρωπινών

    Στις δυτικές πλαγιές του Νησιού, δυτικά του χωριού, βρίσκεται η Μονή του Αγίου Νικολάου των Φιλανθρωπινών ή του Σπανού. Το τελευταίο όνομα σχετίζεται με κάποια οικογένεια Σπανού που φαίνεται, ευεργέτησε τη Μονή κατά την τελευταία περίοδο της Τουρκοκρατίας. Με την ίδρυση και την ιστορία του μοναστηριού συνδέεται όμως άμεσα η μεγάλη βυζαντινή οικογένεια των Φιλανθρωπινών, της οποίας πολλά μέλη έλαβαν μεγάλα αξιώματα στη διοίκηση του βυζαντινού κράτους. Κλάδος της οικογένειας αυτής μετοίκησε από την Κωνσταντινούπολη στα Γιάννενα με την ίδρυση του Δεσποτάτου της Ηπείρου (1204).

    Κτήτωρ της Μονής αναφέρεται στην υπέρθυρη επιγραφή του κυρίως ναού ο Μιχαήλ Φιλανθρωπινός (1292) ιερεύς και οικονόμος της Αγιωτάτης Μητροπόλεως Ιωαννίνων. Για τον Μιχαήλ Φιλανθρωπινό γνωρίζουμε ακόμη ότι είχε εκλεγεί Μητροπολίτης Ιωαννίνων, αλλά προτού μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη, για να πάρει το χάρισμα της αρχιερωσύνης, πέθανε (1342) και τάφηκε ίσως στον νάρθηκα κατά την βυζαντινή συνήθεια.
    Ο αρχικός ναός του Μιχαήλ , σύμφωνα με την υπέρθυρη επιγραφή του κυρίως ναού, χτίστηκε το 1292.

Οι Φιλανθρωπινοί	Οι επτά φιλόσοφοι

    Αξιοσημείωτο είναι ότι στο νότιο εξωνάρθηκα και αριστερά της εισόδου εικονίζονται ολόσωμοι επτά "φιλόσοφοι", ο Πλάτων, ο Απολλώνιος , ο Σόλων, ο Αριστοτέλης, ο Πλούταρχος, ο Θουκυδίδης και ο Χείλων. Επάνω από τις μορφές μία επιγραφή επεξηγεί το λόγο της παρουσίας των στο ναό : Οι επτά άνδρες " συνεδριάσαντες σε κάποιο σπίτι των Αθηνών διακήρυξαν τη θεία ενανθρώπιση και την παρουσία του Χριστού ".
    Σύμφωνα με τη γραπτή παράδοση του 19ου αιώνα, λειτούργησε εδώ με την ανέγερση της πρώτης Μονής ή, σύμφωνα με άλλη εκδοχή, από τα μέσα του 16ου αιώνα Εκπαιδευτήριο. 

Πηγή/Αναδημοσίευση:http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/nisi_mones.htm