H απεικόνιση του Θεού στον Χριστιανισμό - Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν το Θεό;

 Μια πρόταση της συναδέλφου Στέλλας Μαυρονάνου

Φύλλο Εργασίας Β1,4

ΤΑΞΗ:Β΄ Γυμνασίου

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν το Θεό;

ΒΑΣΙΚΟ ΘΕΜΑ:II H απεικόνιση του Θεού στον Χριστιανισμό

iii. Εικονομαχία: Οι πιστοί ερίζουν για τις εικόνες

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ

Όλοι οι ειδωλολατρικοί λαοί της αρχαιότητας, πλην των Εβραίων αναπαριστούσαν τους Θεούς τους με ομοιώματα ξύλινα ή μαρμάρινα. Η δεύτερη εντολή του Δεκάλογου (ου ποιήσεις σε αυτώ είδωλον, ουδέ παντός ομοίωμα…) απαγόρευε στους Εβραίους κάθε κατασκευή και λατρεία ειδώλων.

 Κατά τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους εκτός από ορισμένες συμβολικές παραστάσεις σε πέτρες ή κατακόμβες (ναύς, ιχθύς, ο καλός ποιμήν κ.λ.π) απαγορευόταν η κατασκευή ομοιωμάτων (εικόνων, αγαλμάτων κλπ) όπως και στους Εβραίους. Από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, άρχισε η απεικόνιση του Σταυρού και κατόπιν των Αποστόλων, του Χριστού, της Παναγίας και των Αγίων.

Κατά τον 8οκαι 9οαιώνα η τιμή προς τις εικόνες ξέφυγε από την ορθή χρήση και έγινε λατρεία. Έτσι έξυναν το ξύλο και τα χρώματα και τα χρησιμοποιούσαν ως φάρμακα…Το κακό προσπάθησε να διορθώσει η δυναστεία των Ισαύρων με πρώτο τονΛέοντα Γ’ τον Ίσαυρο, ο οποίος διέταξε αρχικά να αναρτηθούν ψηλά, ώστε να μην μπορεί να τις προσκυνά ο λαός. Η πράξη αυτή εξόργισε τον λαό και τους μοναχούς, διότι δεν προηγήθηκε δημόσια συζήτηση και μελέτη του θέματος. Ο λαός διχάστηκε σε δύο μερίδες: στους εικονόφιλους και τους εικονομάχους. Ο υιός του Λέοντα του Γ’, οΚωνσταντίνος ο Δ΄αφαίρεσε τελείως τις εικόνες από τους ναούς και καταδίωξε όλους τους αντιτιθέμενους μοναχούς και λαϊκούς.

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ

Τα αίτια της εικονομαχίας είναι κυρίως θεολογικά, αλλά έχουν και πολιτικό και κοινωνικό περιεχόμενο. Ειδικότερα:

1. Τον 8ο μ.Χ. αιώνα εδραιώνεται στην Ανατολή το Ισλάμ, ενώ ο Χριστιανισμός δέχεται ακόμη επιρροές από τον Ιουδαϊσμό. Οι θρησκείες αυτές αρνούνται την απεικόνιση του Θεού, αλλά και όλων των θρησκευτικών προσωπικοτήτων. Οι ανεικονικές αυτές αντιλήψεις επηρέασαν πολλούς πιστούς και βρήκαν γόνιμο έδαφος σε αιρετικές κοινότητες, όπως των Νεστοριανών και των Παυλικιανών.Γενικότερα, στην Μικρά Ασία υπήρχε μια τάση απόρριψης των εικόνων.

2. Το ανεικονικό πνεύμα του Ισλαμισμού και οι αντιλήψεις της Ανατολής επηρέασαν τη δυναστεία των Ισαύρων που καταγόταν από τη Συρία. Ο Λέων Γ' ο Ίσαυρος και ο γιος του Κωνσταντίνος ο Ε', όταν έγιναν αυτοκράτορες, προσπάθησαν να επιβάλλουν στους πιστούς τις εικονομαχικές τους απόψεις.

3. Η επιθυμία των Ισαύρων να περιορίσουν την επιρροή των μοναχών,αλλά και να εξουσιάσουν την Εκκλησία.

4. Η λανθασμένη ιδέα που είχαν οι εικονομάχοι ότι οι επιτυχίες των εχθρών του Βυζαντίου, προέρχονταν από τη δίκαιη οργή του Θεού για ότι συνέβαινε στο χώρο της λατρείας.

5. Στη διένεξη αυτή συνέβαλαν πολλοί αφελείς και χωρίς θεολογική παιδεία μοναχοί και λαϊκοί, που προέρχονταν από τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα της κοινωνίας. Με τις υπερβολές και τις δεισιδαιμονίες τους σχετικά με τις εικόνες διαμόρφωσαν ένα κλίμα εικονολατρίας με ειδωλολατρικές εκδηλώσεις. Κατέληξαν να λατρεύουν το ξύλο, το χρώμα και το υλικό της εικόνας, τα οποία θεωρούσαν φορείς της θείας χάριτος και μέσον αγιασμού των πιστών.

6.Οι αντιλήψεις αυτές, αλλά και η δυσαρέσκεια για την αυστηρή οικονομική και κοινωνική πολιτική των Ισαύρων οδήγησε τις λαϊκές και οικονομικά ασθενείς κοινωνικές ομάδες με αφορμή τις εικονομαχικές θέσεις αυτής της δυναστείας, να αντιδράσουν δυναμικά στις μεταρρυθμίσεις.

Α΄φάση Εικονομαχίας (726-787) • Άρχισε με την απομάκρυνση της εικόνας του Χριστού από την Χαλκή Πύλη της Πόλης. • Οι εικονόφιλοι τιμωρήθηκαν με εξορίες, φυλακίσεις και δημεύσεις περιουσιών • Τις εικόνες υπερασπίστηκε ο Ιωάννης Δαμασκηνός, ο μεγαλύτερος θεολόγος της εποχής που έζησε στο Αραβικό Χαλιφάτο (Δαμασκός της Συρίας) • Η Α’ φάση τερματίστηκε με την Ζ’ Οικουμενική Σύνοδο (787) που συγκλήθηκε με πρωτοβουλία της αυτοκράτειρας Ειρήνης της Αθηναίας και αποκατέστησε πανηγυρικά τις εικόνες διευκρινίζοντας ότι στις εικόνες αποδίδεται μόνο τιμητική προσκύνηση

Η Β΄φάση (815-843μ.Χ)Εγκαινιάστηκε από το Λέοντα Ε’ και τερματίστηκε από την αυτοκράτειρα Θεοδώρα, μητέρα του ανήλικου Μιχαήλ Γ’. Η Σύνοδος του 843 προχώρησε στην οριστική αποκατάσταση και αναστήλωση των εικόνων.

Η εικονομαχία διήρκεσε 116 χρόνια και είχε πολύ κακές συνέπειες στην ζωή της Αυτοκρατορίας, διότι δίχασε τον λαό και εξασθένησε το κράτος. Η πιο δυσάρεστη συνέπεια όμως ήταν ότι αύξησε την απόσταση μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας και επιτάχυνε το σχίσμα, που οριστικοποιήθηκε το 1054 μ.Χ.

Εργασία σε ομάδες:

ΘΕΜΑ:Εικονόφιλοι και εικονομάχοι

Α΄ΟΜΑΔΑ: Να εντοπίσετε τα επιχειρήματα των εικονομάχων όπως αυτά διατυπώνονται στην επιστολή του Λέοντα του Γ' προς τον πάπα Γρηγόριο Β'  Να υποστηρίξετε τις απόψεις των εικονομάχων σε ένα debate με τους εικονολάτρες

Επιχειρήματα των εικονομάχων

Οι εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι ειδωλολάτρες [...]. Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα [...]. Πληροφόρησέ με ποιος μας κληροδότησε αυτή την παράδοση, δηλαδή να σεβόμαστε και να προσκυνούμε κατασκευάσματα χεριών, ενώ ο Θεός απαγορεύει την προσκύνηση, και εγώ θα συμφωνήσω ότι αυτό είναι νόμος του Θεού.

Από επιστολή του Λέοντος Γ' στον πάπα Γρηγόριο Β', Travaux et memoires 3 (1968) 279.

Β΄ΟΜΑΔΑ: Να εντοπίσετε τα επιχειρήματα των εικονολατρών όπως αυτά διατυπώνονται στο Λόγο του Ιωάννη του Δαμασκηνού ‘’Περί εικόνων’’.Να υποστηρίξετε τις απόψεις των εικονολατρών σε ένα debate με τους εικονομάχους

Επιχειρήματα των εικονόφιλων

Εφόσον προσκυνώ και σέβομαι το σταυρό και τη λόγχη, τον κάλαμο και τον σπόγγο, με τα οποία οι θεοκτόνοι Ιουδαίοι προσέβαλαν και σκότωσαν τον Κύριό μου, γιατί όλα αυτά στάθηκαν όργανα του έργου της σωτηρίας των ανθρώπων, πώς να μην προσκυνήσω και τις εικόνες που κατασκευάζουν οι πιστοί με αγαθή προαίρεση και με σκοπό τη δοξολογία και την ανάμνηση των παθημάτων του Χριστού; Και εφόσον προσκυνώ την εικόνα του σταυρού που κατασκευάζεται από οποιοδήποτε υλικό, πώς να μην προσκυνήσω την εικόνα του Χριστού που κατέστησε σωτήριο τον σταυρό; Ότι δεν προσκυνώ την ύλη είναι φανερό, διότι, αν καταστραφεί το εκτύπωμα ενός σταυρού που είναι κατασκευασμένος από ξύλο, παραδίδω το ξύλο στη φωτιά. Το ίδιο συμβαίνει και με το ξύλο των εικονισμάτων, όταν αυτά καταστραφούν.

Ιωάννης Δαμασκηνός, Περί εικόνων, Λόγος δεύτερος, κεφ. 19, Migne, Patrologia Graeca, τ. 94, στήλη 1305.

Γ΄ΟΜΑΔΑ :Αφού παρακολουθήσετε το debate των 2 ομάδων, να συμπληρώσετε τα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, για να ενισχύσετε την άποψη των εικονολατρών.

Η εικόνα επινοήθηκε για να μας φανερώσει, να μας δημοσιεύσει αυτά που είναι κρυμμένα για μας και να μας οδηγήσει να τα γνωρίσουμε.

(Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Λόγοι απολογητικοί προς τους διαβάλλοντας τας ιεράς εικόνας, ΙΙΙ 18)

Τι περισσότερο χρειαζόμαστε ως φωτεινό παράδειγμα, ώστε να αποδειχθεί ότι οι εικόνες αποτελούν βιβλία για τους αγράμματους και ότι δεν παύουν χωρίς φωνή να μας κηρύττουν την τιμή των αγίων και έτσι να μας διδάσκουν αλλά και να αγιάζουν την όρασή μας; Δεν έχω οικονομική δυνατότητα για βιβλία, δεν έχω χρόνο για ανάγνωση. Μπαίνω στην Εκκλησία, το κοινό για όλους μας ιατρείο…και εκεί η εικόνα με τραβά να δω το άνθος της και σαν λιβάδι με ευχαριστεί στα μάτια και με τρόπο που δεν καταλαβαίνω, με αγιάζει.

(Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός, Λόγοι απολογητικοί προς τους διαβάλλοντας τας ιεράς εικόνας, Ι 47)

Δ ΌΜΑΔΑ:Αφού διαβάσετε το κείμενο του Ιωάννη του Δαμασκηνού να σημειώσετε τις απόψεις του  για την “ύλη” και πως εφαρμόζονται αυτές  στην προσκύνηση των εικόνων.

Α. Στα παλιά τα χρόνια ο Θεός, ο ασώματος και απερίγραπτος, δεν αναπαριστανόταν καθόλου. Τώρα όμως που εμφανίστηκε με σάρκα ο Θεός και έζησε ανάμεσα στους ανθρώπους, ζωγραφίζω την εικόνα του Θεού που μπορεί να γίνει ορατή (τον Ιησού). Δε λατρεύω την ύλη (από μόνη της), αλλά το Δημιουργό της ύλης. Αυτόν που για χάρη μου έγινε ύλη και καταδέχτηκε να κατοικήσει στην ύλη, που μέσω της ύλης κατεργάστηκε τη σωτηρία μου. Δε θα πάψω να σέβομαι την ύλη (την αγιασμένη με τη σάρκωση του Κυρίου) που έγινε αιτία της σωτηρίας μου (Ι. Δαμασκηνού, Προς τους διαβάλλοντας τας αγίας εικόνας 1, 16 PG 94, 1245A).

Β. Σέβομαι, λοιπόν, την ύλη και τη θεωρώ σαν κάτι ιερό˙ και την προσκυνώ, επειδή μέσω αυτής συντελέστηκε η σωτηρία μου˙ και τη σέβομαι όχι ως Θεό, αλλά ως κτίσμα γεμάτο θεία ενέργεια και χάρη. Πράγματι, δεν είναι ύλη το ξύλο του σταυρού το τόσο χαριτωμένο και μακαριστό; Πράγματι, δεν είναι ύλη το σεπτό και άγιο όρος, ο τόπος του Γολγοθά; Πράγματι, δεν είναι ύλη η πέτρα που δώρισε τη ζωή, ο άγιος τάφος, η πηγή της ανάστασης μας; Πράγματι, δεν είναι ύλη η μελάνη και τα δέρματα των Ευαγγελίων; Πράγματι, δεν είναι ύλη η ζωογόνα τράπεζα που μας χορηγεί τον άρτο της ζωής; Πράγματι, δεν είναι ύλη το χρυσάφι και το ασήμι, από τα οποία κατασκευάζονται σταυροί και άγιες εικόνες και ποτήρια; Πράγματι, δεν είναι ύλη πάνω από όλα το σώμα του Κυρίου μου και το αίμα Του; Λοιπόν, ή πρέπει να παύσεις να σέβεσαι και να προσκυνάς όλα αυτά ή να παραδεχτείς την εκκλησιαστική παράδοση και την προσκύνηση των εικόνων του Θεού και των φίλων του που… δέχονται ως δώρο πάνω τους το θείο πνεύμα.

(Iωάννου Δαμασκηνού, Προς τους διαβάλλοντας τας αγίας εικόνας 2, 14 μτφρ. Ν. Ματσούκα, εκδ. Πουρνάρα, Θεσ/νίκη 1988 σ. 277-79.)

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ:

1. Αφού διαβάσετε το παρακάτω κείμενο του Θεοφάνη να απαντήσετε στις ερωτήσεις που σας δίνονται:

 Η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας και η έναρξη της εικονομαχίας

“Τον ίδιο χρόνο (726), το καλοκαίρι, ανέβρασε η θάλασσα και σαν από καμίνι σηκώθηκε ατμός από το βυθό ανάμεσα στη Θήρα και τη Θηρασία. Αυτό κράτησε κάμποσες μέρες. Στο μέσο αυτό της φοβερής φωτιάς σχηματίστηκε ένα νέο νησί που συνενώθηκε με το νησί Ιερά. Όπως η Θήρα και η Θηρασία, έτσι και το νεοσχημάτιστο νησί όφειλε τη γένεσή του στην έκρηξη του ηφαιστείου και δημιουργήθηκε στη διάρκεια της βασιλείας του αντίχριστου Λέοντος. Ο αυτοκράτορας εξήγησε αυτό το σημάδι της θείας οργής εναντίον του με τρόπο ευνοϊκό για τον εαυτό του και σήκωσε ακόμη πιο αναίσχυντο πόλεμο εναντίον των αγίων και σεπτών εικόνων [...].” 

 Θεοφάνης, Χρονογραφία, έκδ. C. De Boor, τόμ. 1, Λειψία 1883. 404-405.

1.Σύμφωνα με την πηγή ποια ήταν η αφορμή της εικονομαχίας;

2.Τι μαρτυρεί αυτό για τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων της εποχής;

3. Πώς ερμήνευσε ο αυτοκράτορας το γεγονός; Ποιες ήταν οι ενέργειες του;

2.α. Παρατηρείστε τις παρακάτω εικόνες που χρονολογούνται στον 8ο αιώνα μ.Χ.

Ποιες από αυτές πιστεύετε ότι έκαναν οι  εικονολάτρες και ποια οι εικονομάχοι;

2.β. Τι παρατηρείτε στην παρακάτω εικόνα; Τι απεικονίζει και ποιας θρησκείας είναι;Πώς ονομάζονται αυτές οι αντιλήψεις ;

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ:

1.Εργάζεστε σε μια εφημερίδα και αναλαμβάνετε να συντάξετε ένα σύντομο άρθρο  σχετικά με τη σύγκλιση της Συνόδου της Κωνσταντινούπολης (843) και τις αποφάσεις της. Στο κείμενό σας να συνυπάρχουν ειδήσεις και σχόλια.

(Σας δίνετε πληροφοριακό υλικό)

Στη Νίκαια της Βιθυνίας, το 787 συνέρχεται η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος. Στη Σύνοδο αυτή συμμετέχει ο Πατριάρχης Ταράσιος, 350 επίσκοποι και εκπρόσωποι από τις Εκκλησίες της Ρώμης, της Αντιόχειας και της Αλεξάνδρειας. Η Σύνοδος καταδικάζει την εικονομαχία ως αίρεση και δέχεται την απόδοση τιμής στις εικόνες, οι οποίες αναστηλώνονται. Η διδασκαλία της Συνόδου συνοψίζεται στην εξής πρόταση: «ή γάρ τἤς εἱκόνος τιμή έπί τό πρωτότυπον διαβαίνει». Δηλαδή, οι εικόνες προσκυνούνται τιμητικά και η τιμή αναφέρεται στο εικονιζόμενο πρόσωπο και όχι στα υλικά, από τα οποία είναι φτιαγμένη η εικόνα. Αλλά και η τιμή προς τους αγίους ανάγεται έμμεσα, μέσα από τις εικόνες στον ίδιο το Θεό που έπλασε τον άνθρωπο «κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσίν» Του. Στον Θεό, άλλωστε, οφείλεται, μαζί με την ανθρώπινη συνεργασία, η αγιότητα της ζωής των αγίων. Η σάρκωση του Κυρίου μας επιτρέπει να Τον απεικονίσουμε, χωρίς όμως να λατρεύουμε ή να τιμούμε το υλικό της απεικόνισης αυτής ή ακόμη και τη συγκεκριμένη απεικόνιση. Ο νους του πιστού οδηγείται στο πρωτότυπο (τον Θεό) και Αυτόν μόνο λατρεύει. Η ενανθρώπηση του Θεού μας επιτρέπει την απεικόνισή Του. Εξάλλου, η άρνηση της απεικόνισης του Χριστού αποτελεί και άρνηση της ενανθρώπησης του Θεού στο πρόσωπο του Ιησού και, κατά συνέπεια, υποτίμηση του ανθρώπου και της ύλης. Αντίθετα, η ενανθρώπηση του Θεού οδηγεί την ανθρώπινη φύση στη θέωση και καθαγιάζει την ύλη. Γι' αυτό και η τιμή στα πρόσωπα των αγίων είναι και τιμή στη ανθρώπινη φύση.

·      Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος (Συνοδικόν)

Πιστεύουμε όπως είδαν (στα οράματά τους) οι προφήτες, όπως δίδαξαν οι απόστολοι, όπως παρέλαβε την πίστη η Εκκλησία και οι διδάσκαλοί της τη διατύπωσαν, όπως συμφώνησαν οι Εκκλησίες της οικουμένης, όπως έλαμψε η θεία χάρη, όπως έχει αποδειχτεί η αλήθεια και φύγει το ψέμα, όπως η σοφία με παρρησία ομολόγησε και ο Χριστός βράβευσε• έτσι σκεφτόμαστε, και μιλάμε, έτσι κηρύσσουμε το Χριστό, τον αληθινό Θεό μας και τα έργα των αγίων του τιμώντας τους με λόγια, με συγγραφές, με σκέψεις, με πνευματικές θυσίες. με ναούς, με εικονίσματα. Το Χριστό προσκυνούμε και σεβόμαστε, επειδή είναι Θεός και Δεσπότης, τους αγίους τιμούμε, επειδή είναι πραγματικοί υπηρέτες του κοινού Δεσπότη απονέμοντάς τους σχετική προσκύνηση (όχι λατρεία).

Απόσπασμα από το Συνοδικό της Ζ’Οικουμενικής Συνόδου

Να έχουμε και τις σεβαστές και άγιες εικόνες παντού [... και να τις φυλάμε και να τις προσκυνάμε τιμητικά, όχι όμως και να τις λατρεύουμε αληθινά [γιατί η λατρεία], σύμφωνα με την πίστη μας,ταιριάζει μόνο στη θεϊκή φύση [...]γιατί η τιμή πηγαίνει στο πρόσωπο της εικόνας και εκείνος που προσκυνά την εικόνα, προσκυνά όποιον είναι ζωγραφισμένος σ’ αυτή..”

 Πρακτικά της Ζ' Οικουμενικής Συνόδου (απόσπασμα), 787

Κυριακή της Ορθοδοξίας: Η γιορτή της αναστήλωσης των εικόνων

Στη Σύνοδο του 843, στην Κωνσταντινούπολη, καθιερώθηκε η Κυριακή της Ορθοδοξίας ως επίσημη εορτή για την αναστήλωση των εικόνων. Από τότε, την πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής στο τέλος της Θείας Λειτουργίας διαβάζεται η απόφαση της Ζ' Οικουμενικής Συνόδου («Συνοδικό»). Προσκυνούνται και περιφέρονται οι εικόνες στο ναό, δοξάζεται ο Τριαδικός Θεός και εκφράζεται η ενότητα των ορθόδοξων χριστιανών.

Φύλλο Εργασίας Β1,4β

ΤΑΞΗ:Β΄ Γυμνασίου

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν το Θεό;

ΒΑΣΙΚΟ ΘΕΜΑ:II H απεικόνιση του Θεού στον Χριστιανισμό

iii. Εικονομαχία: Οι πιστοί ερίζουν για τις εικόνες

Εργασία στην τάξη:

1.Ποιες από τις παρακάτω φράσεις μπορεί να είπε ένας εικονολάτρης και ποιες ένας εικονομάχος;

α. Στις εκκλησίες των χριστιανών δεν έχουν θέση τα είδωλα.

β. Την Παναγιά μας προσκυνώ και την εικόνα της φιλώ.

γ. Εγώ δεν είμαι ειδωλολάτρης δεν προσκυνώ τα είδωλα.

δ. Δε λατρεύουμε το ξύλο αλλά τα πρόσωπα

ε. Ακόμα και στα κρυφά να τις προσκυνάς ,πάλι ένοχος είσαι.

στ. Μην προσκυνάτε αυτά που έφτιαξαν χέρια ανθρώπων.

ζ. Στην πίστη μου κουμάντο δεν θα κάνει ο αυτοκράτορας

η. Ποιος είδε το Θεό για να τον ζωγραφίσει;

θ. Δόξα στον Άη-Γιώργη!Αυτό τιμώ όχι τις μπογιές!

2.Παρουσίαση σκηνής: “Χριστιανοί μαθαίνουν την αυτοκρατορική απόφαση για την απόμακρυνση των εικόνων”

3.Καρέκλα αφήγησης:΄ “ Ένας εικονόφιλος αφηγείται...”

Εργασία στο σπίτι:

Ένας εικονόφιλος γράφει το ημερολόγιο του μετά από την απόφαση για κατάργηση των εικόνων