Η επίδραση παρευρισκομένων

Η επίδραση των παρευρισκομένων η αλλιώς το Bystander effect είναι ένα φαινόμενο κοινωνικής ψυχολογίας σύμφωνα με το οποίο ο άνθρωπος αρνείται να πάρει την ευθύνη και να βοηθήσει κάποιον που χρειάζεται βοήθεια όταν βρίσκονται παρόντα και άλλα άτομα.

Το συγκεκριμένο φαινόμενο παρατηρήθηκε πρόσφατα και στην Κίνα όταν ένα κοριτσάκι 2 χρονών, η Wang Yue, χτυπήθηκε από ένα αυτοκίνητο με αποτέλεσμα να πέσει αιμόφυρτη στο έδαφος. Από δίπλα της πέρασαν συνολικά 18 άτομα ενώ κανένας δεν έσπευσε να την βοηθήσει. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το κοριτσάκι να μείνει αβοήθητο για 7 λεπτά μέχρι που μια γυναίκα οδοκαθαριστής προσφέρθηκε να τη βοηθήσει. Δυστυχώς όμως, το κοριτσάκι είχε χάσει ήδη πολύ αίμα και έτσι δεν κατάφερε να κρατηθεί στη ζωή πεθαίνοντας στην εντατική μετά από λίγες μέρες.

Το φαινόμενο αυτό έχει προκαλέσει μεγάλη εντύπωση σε ερευνητές και ψυχολόγους από όλο τον κόσμο, και ψάχνουν να βρουν μια εξήγηση για αυτή την αντίδραση των ανθρώπων. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται αλλιώς ως σύνδρομο Genovese και οφείλει το όνομα του σε μια κοπέλα, την Kitty Genovese, η οποία το 1964 μαχαιρώθηκε θανάσιμα έξω από το σπίτι της στη Νέα Υόρκη και παρόλο που πέρασαν 38 άτομα από μπροστά κανείς δεν προσφέρθηκε να βοηθήσει. Αυτό το περιστατικό σηματοδότησε την έρευνα γύρω από την συγκεκριμένη συμπεριφορά των ανθρώπων.

Γιατί λοιπόν ο άνθρωπος δεν βοηθάει έναν ο οποίος ζητά την βοήθεια του στο δρόμο; Οι ερευνητές μέσα από χρόνια πειράματα και έρευνες έδωσαν την απάντηση. Η πιθανότητα λοιπόν ένας περαστικός να βοηθήσει είναι αντιστρόφως ανάλογη του αριθμού των περαστικών. Όσο περισσότεροι άνθρωποι υπάρχουν κοντά στο συμβάν τόσο λιγότερες πιθανότητες έχει κάποιος να πάρει την πρωτοβουλία και να βοηθήσει.

Ο άνθρωπος γενικά όταν δει κάποιον ο οποίος χρειάζεται βοήθεια θα τον βοηθήσει. Όταν όμως υπάρχουν μπροστά και άλλοι άνθρωποι θα σκεφτεί διαφορετικά. Θα προσέξει τις κινήσεις των υπολοίπων για να δει αν είναι απαραίτητο να παρέμβει η όχι. Θα σκεφτεί "Για να μην βοηθάει κανείς ,αυτό πάει να πει ότι ίσως αυτό συμβαίνει για κάποιο λόγο, οπότε και εγώ δεν χρειάζεται να βοηθήσω." Η σκέψη αυτή από όλους τους περαστικούς έχει ως αποτέλεσμα να μην κάνει κανείς την αρχή και να μην σπεύσει κανείς για βοήθεια. Κάποιοι ακόμα φοβούνται την ευθύνη θεωρώντας ότι ίσως δεν δώσουν την σωστή βοήθεια που χρειάζεται και θα την έδινε πιθανότατα κάποιος άλλος, για παράδειγμα ένας γιατρός.

Επιπλέον, υπάρχει και ο φόβος ότι μπορούμε να μπλέξουμε αν πάρουμε την πρωτοβουλία να βοηθήσουμε. Σε πείραμα που έγινε, ένας άντρας ξυλοκοπούσε την γυναίκα του στη μέση του δρόμου. Το 65% των περαστικών βοήθησαν όταν η γυναίκα φώναξε "Σταμάτα, δεν σε ξέρω!". Όταν όμως η γυναίκα φώναξε "Σταμάτα , δεν ξέρω γιατί σε παντρεύτηκα!" , το ποσοστό αυτών που βοήθησαν έπεσε στο 19%. Αυτό δείχνει ότι οι άνθρωποι φοβήθηκαν να ανακατευτούν στα εσωτερικά ζητήματα του ζευγαριού.

Τέλος, κάτι ακόμη που παρατηρήθηκε στη συμπεριφορά των ανθρώπων είναι η τάση να βοηθήσουν την ‘σωστή’ ομάδα ανθρώπων. Σε ένα ανάλογο πείραμα , ο άνθρωπος που ζητούσε βοήθεια ήταν ντυμένος με κοστούμι και η βοήθεια ήρθε μετά από μόλις 4 δευτερόλεπτα ενώ κάποιοι τον αποκάλεσαν και κύριο! Όταν όμως ο άνθρωπος που ζητούσε βοήθεια ήταν πιο πρόχειρα ντυμένος, χρειάστηκαν να περάσουν 20 λεπτά μέχρι να βρεθεί κάποιος για να τον βοηθήσει. Δυστυχώς, ο άνθρωπος κάποιες φορές δίνει περισσότερη αξία σε έναν καλοντυμένο και δρα κρίνοντας αποκλειστικά από την εξωτερική εμφάνιση.

Πηγή