Ο γάμος ως Μυστήριο αγάπης

...
Είναι κοινή διαπίστωση ότι σήμερα ο γάμος περνά κρίση. Αυτό μαρτυρεί το πλήθος των διαζυγίων. Αυτό μαρτυρούν τα τόσα ζεύγη που χωρίς να φθάσουν στο διαζύγιο, ζουν κατά συνθήκη και κατ΄ ανοχή συζυγική ζωή και δε βρίσκουν καμιά ευτυχία και καμιά χαρά στο δεσμό τους.
Ένα σοβαρό αίτιο της κρίσης αυτής είναι ότι οι ερχόμενοι εις γάμου κοινωνία Χριστιανοί δεν ζουν τον γάμο ως Μυστήριο.
Πολλοί Χριστιανοί επηρεασμένοι από το κοσμικό και το άθεο κλίμα της εποχής μας, που είναι σήμερα διάχυτο (εφημερίδες, τραγούδια, περιοδικά, θεάματα, διαφημίσεις) αντιλαμβάνονται τον γάμο ως φυσικό, βιολογικό ή κοινωνικοοικονομικό μόνο γεγονός. Ο πανσεξουαλισμός έχει επηρεάσει βαθύτατα τη σκέψη του σύγχρονου ανθρώπου, με αποτέλεσμα να τοποθετεί την ευτυχία του αποκλειστικά και μόνο στο σεξ. Έτσι ο γάμος θεωρείται ως μια νόμιμη και εγκεκριμένη από την κοινωνία ερωτική σχέση χωρίς καμία συνείδηση ευθύνης και αποστολής. Όταν παρέλθει η ερωτική ευχαρίστηση τότε και ο γάμος δεν έχει νόημα. Οι σύζυγοι χωρίζουν, για να βρουν νέο σύντροφο και νέα περιπέτεια.
Όταν όμως ο γάμος μένει φυσικό και κοινωνικό γεγονός, χωρίς να γίνει «Μυστήριο», χωρίς δηλαδή να περάσει μέσα στην Εκκλησία, τη Βασιλεία αυτή του Θεού, και να μεταμορφωθεί, δεν είναι δυνατόν να σωθεί και να σώσει.
Ο γάμος ως φυσικό και κοινωνικό γεγονός ανήκει στον κόσμο που υπάρχει εκτός της Εκκλησίας. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο έξω της Εκκλησίας κόσμος, ζωή, άνθρωπος, φύση, κοινωνία, είναι αλύτρωτα. Είναι όψεις του πεσόντος κόσμου, που λόγω προπατορικού αμαρτήματος έχει δηλητηριαστεί, έχει αρρωστήσει θανάσιμα. Έτσι και ο γάμος ως φυσικό ή κοινωνικό γεγονός είναι άρρωστος και αδύνατος από την ίδια του τη φύση να λυτρώσει τον άνθρωπο και να του χαρίσει ακέραια και ολοκληρωμένη ζωή.
Όταν ο γάμος γίνει «Μυστήριο» μεταθέτει τους συζύγους και τον φυσικό τους γάμο από τον παλαιό, αλύτρωτο και χωρίς Θεό κόσμο του εγωισμού, της φθοράς και του θανάτου, στον καινό, θεανθρώπινο κόσμο της Βασιλείας του Θεού, της αγάπης της Εκκλησίας.
Κάθε Μυστήριο άλλωστε είναι μια μετάβαση και μια μεταμόρφωση του παλαιού κόσμου και της παλαιάς ζωής εις καινό κόσμο και καινή εν Χριστώ ζωή που προσφέρεται ως δώρο του Αγίου Πνεύματος.
Ιδιαιτέρως με το άγιο Βάπτισμα ο άνθρωπος αφήνει τον παλαιό κόσμο, για να εισέλθει οριστικώς στην Βασιλεία του Θεού και με την θεία Ευχαριστία ενώνεται δια του Χριστού με την Αγία Τριάδα και με όλους τους λελυτρωμένους πιστούς.
Χωρίς τη θεία Ευχαριστία δεν θα υπήρχε η Εκκλησία, διότι οι πιστοί δεν θα ήταν δυνατόν να ενωθούν με τον Θεό και να γίνουν νέο θεανθρώπινο Σώμα.
Αυτό που γίνεται στη θεία Ευχαριστία γίνεται και στο Μυστήριο του Γάμου. Οι σύζυγοι ενώνονται με τον Χριστό και μέσω του Χριστού μεταξύ τους σε μια αιώνια και θεανθρώπινη ένωση. Από μια ένωση του παλαιού, αρρωστημένου κόσμου μεταμορφώνονται σε μια υγιή εν Χριστώ ένωση μέσα στην καινή κτίση της Βασιλείας του Θεού.
Απλούστερο: με το Μυστήριο του Γάμου δεν ενώνονται μόνο ο γαμπρός και η νύφη, αλλά ενώνεται μαζί τους και ο Χριστός ή μάλλον αμφότεροι ενώνονται εν Χριστώ, ο οποίος καθιστά έτσι την ένωση τους αγία, τέλεια, υγιή, θεανθρώπινη.
Εννοείται ότι για να είναι ο γάμος γεγονός μεταμορφώσεως στις διαστάσεις της Βασιλείας του Θεού, δεν αρκεί η εκ μέρους των μελλόνυμφων τυπική παρακολούθηση της ιερολογίας του Γάμου χωρίς καμία συνειδητή συμμετοχή στο τελούμενο Μυστήριο.
Μετά από συνειδητή μετοχή στο Μυστήριο ιδρύεται ένα νέο σπίτι, μια μικρή Εκκλησία, ένα μικρό Βασίλειο του Τριαδικού Θεού. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Μυστήριο αρχίζει, όπως και τα άλλα Μυστήρια, με την ευλογία της Αγίας Τριάδος:<< Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος…>>. Ό,τι ενώνει τους συζύγους δεν είναι μόνο η φυσική έλξη των δύο φύλων, η κοινωνική σκοπιμότητα κ.τ.λ. αλλά πρώτιστα όλων ο Χριστός. Στο νέο σπίτι δεν βασιλεύει αυταρχικώς ο άνδρας ή η γυναίκα, αλλά ο Χριστός, διότι αμφότεροι θέλουν να κάνουν το θέλημα του Χριστού και όχι το δικό τους θέλημα. Με την ίδρυση της χριστιανικής οικογένειας ιδρύεται ένα μικρό Βασίλειο του Θεού. Οι σύζυγοι κατά την ιεροτελεστία στεφανώνονται ως βασιλείς, ενώ ψάλλεται το «Κύριε ο Θεός ημών δόξη και τιμή στεφάνωσον αυτούς».
Είναι τόσο αγία η θεανθρώπινη ένωση του κατά Θεόν γάμου, ώστε ο Απόστολος Παύλος, το στόμα του Χριστού, παρομοιάζει τη σχέση των συζύγων με την σχέση του Χριστού προς την Εκκλησία. «Το μυστήριον τούτο μέγα εστίν, εγώ δε λέγω εις Χριστόν και εις την Εκκλησίαν».
Εννοείται όμως ότι για να είναι ο γάμος μια φανέρωση και μια αποκάλυψη του γάμου του Χριστού με την Εκκλησία, πρέπει οι σύζυγοι συνεχώς να ξεπερνούν τον παλαιό άνθρωπο που κρύβουν μέσα τους, να σταυρώνουν τον εγωισμό και τα πάθη τους και να αποκτούν σε βάθος την αγία αρετή της ταπεινοφροσύνης. Από την άποψη αυτή ο γάμος είναι μια συμμετοχή στον θάνατο και την Ανάσταση του Χριστού.
Κανείς δεν μπορεί να ζήσει την καινή αναστημένη ζωή του Χριστού, εάν δεν σταυρωθεί πρώτα μαζί Του και δεν θάψει τον παλαιό άνθρωπο. Οι δυο σύζυγοι βοηθούνται αμοιβαίως να σταυρώσουν τον παλαιό άνθρωπο. Αυτό είναι πολύ δύσκολο. Είναι είδος μαρτυρίου. Δεν είναι τυχαίο ότι στην ακολουθία του Γάμου ψάλλεται το « Άγιοι Μάρτυρες, οι καλώς αθλήσαντες και στεφανωθέντες…», ενώ γίνεται λιτανεία προηγουμένου του ιερέα φέροντος το ιερό Ευαγγέλιο. Η λιτανεία αυτή μας υπενθυμίζει ότι ο Γάμος είναι μια συνεχή πορεία των συζύγων προς τη Βασιλεία του Θεού, σε συνεχή αγώνα για την κατάκτηση της αγιότητας. Η πορεία αυτή των συζύγων θα γίνει προηγουμένου του Χριστού και του Ευαγγελίου μέσω της μαρτυρικής οδού του καθημερινού αγώνα των συζύγων να απαρνούνται τον κακό εαυτό τους και να κάνουν το θέλημα του Θεού, προσφερόμενοι στον σύντροφο της ζωής τους.
Εάν οι Χριστιανοί σύζυγοι δεν αποδεχθούν τον Γάμον των ως αγώνα και θυσία, πώς θα επιζήση η σχέσις των, όταν εμφανισθούν αι πρώται δυσκολίες;
Πρέπει πάντως να κατανοηθή ότι ο γάμος και η οικογένεια δεν μπορούν να σωθούν, εάν οι χριστιανοί σύζυγοι δεν κατηχηθούν και δεν αποκτήσουν συνείδηση της ουσίας του γάμου ως Μυστηρίου της Εκκλησίας.
Πολλά έχομε να πράξωμε προς την κατεύθυνση αυτή οι ποιμένες της Εκκλησίας μας. Το έργο μας δεν είναι έργο ληξιάρχου- ευλογίας και καταγραφής ενός κοινωνικού γεγονότος- αλλά έργο ποιμένος και χειραγωγού εν Χριστώ.
Οι μελλόνυμφοι, οι νεόνυμφοι και οι έγγαμοι Χριστιανοί πρέπει να διδαχθούν από τους ποιμένας των ποιά σημασία έχει ο γάμος των, διατί είναι «Μυστήριον» και πώς δύνανται αξίως να διάγουν τον έγγαμο βίο των.
Εις το δύσκολο αυτό έργο μας- έργο πράγματι ποιμαντικό- πρέπει να βοηθηθούμε και από τους λαϊκούς αδελφούς που είναι οι χείρες και οι πόδες των κληρικών.
Ο αγιασμός και η σωτηρία του γάμου και της οικογένειας δεν είναι έργο μόνον του επισκόπου και των πρεσβυτέρων, αλλ’ ολοκλήρου της κοινότητος, της ενορίας και δι’ αυτό όλοι καλούνται να συμπαρασταθούν εις τους ποιμένας, έκαστος κατά την κλήση του και το δοθέν εις αυτόν χάρισμα.

Αρχιμανδρίτου Γεωργίου Καψάνη

Πηγή