Ο Βουδισμός

Ο Βουδισμός παρότι συγκαταλέγεται στις πέντε μεγαλύτερες θρησκείες του κόσμου, διαφοροποιείται εξολοκλήρου από την λογική και την φιλοσοφία που διέπει τον Χριστιανισμό, των Μωαμεθανισμό, τον Ιουδαϊσμό και εν μέρει τον Ινδουισμό.

Ο Βουδισμός δεν αναφέρεται στην λατρεία ενός υπέρτατου όντος, του Θεού, αλλά αποτελεί ένα ιδεολογικό-φιλοσοφικό σύστημα αξιών που σκοπό έχει να οδηγήσει την ανθρώπινη ύπαρξη στην ολοκλήρωση ή αλλιώς στην φώτιση, δηλαδή σε μια κατάσταση πλήρους πνευματικής και ψυχικής διαύγειας.

Η εμφάνιση του Βουδισμού, μιας από την αρχαιότερες θρησκείες στον κόσμο τοποθετείται στην Ινδία τον 6ο αιώνα π.χ. Ο πρίγκιπας της φυλής Σάκυα στο Νεπάλ ο Σιντάρτα Γκοτάμα ή αλλιώς Σακιαμούνι εγκαταλείπει την πατρογονική του εστία και την πολλά υποσχόμενη ζωή του, για να ξεκινήσει μια εξάχρονη περιπλάνηση που θα οδηγήσει στην εγκαθίδρυση μιας από τις αρχαιότερες θρησκείες στον κόσμο.

Ο Σιντάρτα στην διάρκεια της περιπλάνησης του, κατά την οποία θα ζήσει ασκητικά και μέσα σε απόλυτη αυταπάρνηση, θα προσπαθήσει να ανακαλύψει το νόημα της οδύνης σε αυτό τον κόσμο αλλά και να δώσει απαντήσεις σε μια σειρά από φιλοσοφικά ερωτήματα. Ποια είναι η αλήθεια; Τι είναι η αιωνιότητα; Πως επιτυγχάνει κανείς την εσωτερική γαλήνη, αλλιώς την λεγόμενη νιρβάνα;

 Μετά από έξι χρόνια περιπλάνηση στις βορειοανατολικές πεδιάδες της Ινδίας ο Σιντάρτα θα κάτσει κάτω από το δέντρο Μπόντχι για να διαλογιστεί κι εκεί θα δεχτεί την φώτιση και θα γίνει Βούδας (Βούδας σημαίνει Πεφωτισμένος).

Το φως της θείας γνώσης θα αποκαλυφθεί στον Σιντάρτα, ένα πρωινό με την ανατολή του ήλιου κι ένα μειδίασμα θα σφραγίσει για πάντα την όψη του. Είναι το γνωστό χαμόγελο με το οποίο απεικονίζεται ο Βούδας σε όλες τις μορφές τέχνης και ενσαρκώνει την θεία ευτυχία και μακαριότητα.

Ο Βούδας θα διδάξει για 45 χρόνια σε περιοχές της Ασίας και θα προσελκύσει χιλιάδες πιστούς στο δρόμο του Ντάρμα που καταπιάνεται με τον πόνο που προκαλούν στον άνθρωπο τα γηρατειά, η αρρώστια και ο θάνατος.

 Ο Βούδας στο επίκεντρο της διδασκαλίας του έχει τον άνθρωπο κι όχι τον θεό όπως θα περίμενε κανείς, γι αυτό και από πολλούς ο Βουδισμός θεωρείται μια «άθεη» θρησκεία.

Ο ίδιος ο Βούδας, δεν έδωσε ποτέ θεϊκή υπόσταση στον εαυτό του, ούτε ισχυρίστηκε ότι εκτελεί κάποια θεϊκή αποστολή. Η θεοποίηση του προήλθε αργότερα από τους πιστούς οπαδούς του που στο διάστημα των αιώνων κατέγραψαν την προφορική διδασκαλία του Βούδα.

Ο Βούδας θεωρείται ένας μεταρρυθμιστής της θρησκείας των Βραχμάνων του Ινδουισμού που στο επίκεντρο της διδασκαλίας τους σε αντίθεση με τον Βουδισμό, έχουν την «πλήρη απορρόφηση του πιστού από τον Θεό». Ο Βουδισμός αντίθετα, μιλάει για την πλήρωση, την τελείωση του ανθρώπου μέσα από την ασκητική ζωή που οδηγεί τον άνθρωπο στην θεϊκή γνώση. Δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ ο άνθρωπος μετατρέπεται σε θεό και για να γίνει αυτό, ο άνθρωπος πρέπει να ελευθερωθεί από τα δεινά της ζωής.

Βασική αρχή της διδασκαλίας του Βουδισμού είναι η ματαιότητα της ζωής πάνω στη γη, το εφήμερο και η φθορά που την καθιστούν δαιμονική.

 Ο άνθρωπος μπορεί να αντιμετωπίσει την φθορά και το εφήμερο της ζωής, αποστασιοποιούμενος από τις επιθυμίες της σάρκας, μέσω της κατάστασης της Νιρβάνας που είναι μια κατάσταση απάθειας. Η διέξοδος από τον πόνο και την ματαιότητα της ζωής είναι ο δρόμος του Βουδισμού που οδηγεί στην αυτό-λύτρωση, την φώτιση και τη θεία γνώση.

Η αντίληψη του Βουδισμού για τον κόσμο είναι ότι αποτελείται από τις ψυχές και τους νόμους. Η ψυχή δεν είναι ωστόσο αποκλειστικότητα της ανθρώπινης φύσης αλλά βρίσκεται μέσα σε καθετί έχει ζωή. Οι ψυχές οφείλουν να υπακούν στους νόμους της φύσης για να έρθουν σε αρμονία με το σύμπαν.

Πέρα αυτού του θεωρητικού - θεολογικού υποβάθρου ο Βουδισμός όπως και οι υπόλοιπες θρησκείες, διέπεται από ένα σύστημα σαφών κανόνων που απαγορεύουν συγκεκριμένες πράξεις.

Έτσι σύμφωνα με την διδασκαλία του Βούδα απαγορεύεται να σκοτώσεις, να κλέψεις, να μοιχεύσεις, να πεις ψέματα και να μεθύσεις.

Περαιτέρω ο Βούδας αναλύει οκτώ βαθμίδες λύτρωσης που αν ακολουθήσει ο άνθρωπος θα περιέλθει στην κατάσταση της φώτισης. Αυτές είναι η ορθή πίστη, ο ορθός σκοπός, η ορθή συμπεριφορά, η ομιλία, η ορθή προσπάθεια, ο ορθός τρόπος βιοπορισμού, η ορθή κυριαρχία σκέψεως και η ορθή περίσκεψη.

Στο βουδισμό συναντούμε ξανά το Κάρμα αλλά με μια νέα μορφή που διαφέρει σημαντικά από αυτή που ισχύει στον Ινδουισμό στον οποίο έχει περισσότερο την λογική της τιμωρίας. Ο Βούδας έδωσε στο Κάρμα την μορφή της ανταμοιβής η οποία ωστόσο εξακολουθεί να εξαρτάται από την πορεία της ψυχής στις προηγούμενες ζωές της. Η ψυχή κι εδώ ξεφεύγει από τον ατελείωτο κύκλο του Κάρμα όταν φτάσει στην κατάσταση της Νιρβάνας , της απάθειας στην οποία πλέον ο άνθρωπος δεν επηρεάζεται ούτε από το καλό ούτε από το κακό, δεν αισθάνεται τον πόνο, τα γηρατειά και δεν τον αγγίζει ο θάνατος.

Ο Βούδας πέθανε σε ηλικία 80 ετών (για την ακρίβεια αποφάσισε να πεθάνει) ύστερα από 45 χρόνια διδασκαλίας. Το σώμα του κάηκε και μοιράστηκε σε οκτώ μέρη που διανεμήθηκε σε διάφορες περιοχές όπου και κτίστηκαν μεγάλοι ναοί που έγιναν λατρευτικοί τόποι. Ο ίδιος ο Βούδας ποτέ δεν επιδίωξε την θεοποίηση του.

Αμέσως μετά τον θάνατο του οι πιστοί μαθητές του συγκεντρώθηκαν για να κάνουν την πρώτη καταγραφή της προφορικής διδασκαλίας του Βούδα, δημιουργώντας το μοναστικό τάγμα των Σάγκχα. Οι πρώτοι αυτοί μοναχοί είναι που κωδικοποίησαν το κήρυγμα του Βούδα και στους κόλπους του τάγματος μπορούσε να γίνει δεκτός οποιοσδήποτε, ανεξαρτήτου κάστας. Όπως και σε κάθε άλλη θρησκεία έτσι και στον Βουδισμό έχουμε αναθεωρητικές τάσεις που δημιούργησαν σχίσμα στους κόλπους της κοινότητας των Βουδιστών και σε αρκετές περιπτώσεις διώχθηκαν.

Το παράδοξο της μεγάλης αυτής θρησκείας που προσηλύτισε εκατομμύρια πιστών στην διάρκεια των αιώνων, είναι η σταδιακή ύφεση και σε αρκετές περιπτώσεις η εξάλειψη της.

Μάλιστα το ακόμη πιο παράδοξο είναι πως η σχεδόν πλήρης εξάλειψη του Βουδισμού που είναι μια από τις αρχαιότερες θρησκείες πραγματοποιήθηκε στην γενέτειρα του την Ινδία. Η αιτίες αυτής της συρρίκνωσης δεν γίνεται να προσδιοριστούν με ακρίβεια. Πάντως ένα σημαντικός παράγοντας θεωρείται η εξάπλωση του Ισλαμισμού στην Ασία και ειδικότερα στην Ινδία σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα επίπεδα ανοχής που δείχνει ο Βουδισμός και την μη δογματικότητα του, που τον κατέστησαν ευάλωτο στις «επιθέσεις» άλλων θρησκευμάτων.

Πηγή/Αναδημοσίευση:http://samakos9.blogspot.gr/2013/04/blog-post_2348.html