24. Το μυστήριο της μετάνοιας

Εισαγωγή

• Η ένταξη των πιστών στο σώμα του Χριστού με το μυστήριο του Βαπτίσματος δεν γίνεται πάντα βίωμα και στόχος της ζωής τους, γι' αυτό και το κακό συχνά επηρεάζει τη ζωή τους.

• Η αμαρτία τους αποξενώνει από το Θεό, τους συνανθρώπους τους και τη φύση.

• Για να περιοριστεί λοιπόν η αμαρτία, χρειάζεται η αλλαγή της εσωτερικής διάθεσης, χρειάζεται η μετάνοια.

α) Έννοια, σύσταση και ιστορική εξέλιξη του μυστηρίου της Μετάνοιας

• Η μετάνοια των ανθρώπων παρατηρείται σε όλη την ανθρώπινη ιστορία. 

==> Στην Παλαιά Διαθήκη πολλές φορές ο λαός του Θεού αμαρτάνει και μετά επιστρέφει με συντριβή στο Θεό

==> Στην Καινή Διαθήκη την κηρύττει πρώτος ο Ιωάννης ο Πρόδρομος

 ==> Η σύσταση του μυστηρίου της Μετάνοιας ή Εξομολόγησης έγινε από τον ίδιο το Χριστό, ο οποίος παραχώρησε τη δυνατότητα της άφεσης αμαρτιών στους αποστόλους και τους διαδόχους τους.

==> Στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες  όσοι είχαν βαριά αμαρτήσει αποκόπτονταν από την Εκκλησία. Για να ξαναγίνουν δεκτοί έπρεπε να μετανοήσουν δημόσια! Λέγονταν λοιπόν, γι' αυτούς, ειδικές ευχές στη Θεία Λειτουργία και ύστερα από μακρά προπαρασκευή έπαιρναν τη συγχώρεση από τον επίσκοπο, συνήθως τη νύχτα του Πάσχα, ημέρα της νίκης του Χριστού ενάντια στην αμαρτία και το θάνατο.

 β) Η βαθύτερη σημασία του μυστηρίου της μετάνοιας

• Η αληθινή μετάνοια δεν είναι απλή μεταμέλεια, είναι ολοκληρωτική μεταβολή  του νου (μετά + νους) , αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς.
• Ύστερα από αυτό έρχεται η συγχώρεση, την οποία δίνει ο ίδιος ο Θεός
• Μέσα από το μυστήριο της Εξομολόγησης και τη μεσολάβηση του ιερέα ο πιστός παίρνει την άφεση των αμαρτιών και τη χάρη του Χριστού

Πώς μπορεί να ξεπεραστεί ο δισταγμός που νιώθουν κάποιοι  για την Εξομολόγηση;

==> Ο ιερέας απλά μεσολαβεί ανάμεσα στον άνθρωπο και τον Θεό. Ουσιαστικά ο Θεός συγχωρεί με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος

==> Δεν πρέπει να ντρέπεται κάποιος στο να εξομολογηθεί κάτι που έκανε. Ο ιερέας είναι κι αυτός άνθρωπος, άρα αμαρτωλός, οπότε θα ακούσει με μεγάλη προσοχή και κατανόηση. Εξάλλου και ο ίδιος εξομολογείται με την σειρά του σε κάποιον άλλο ιερέα.

==> Η μετάνοια είναι κάτι σημαντικό. Το μεγαλύτερο αμάρτημα για τη χριστιανική θρησκεία είναι η αμετανοησία.

==> Ό,τι πεί κάποιος στην εξομολόγηση δεν γίνεται δημόσια γνωστό. Μένει μυστικό ανάμεσα στον εξομολογούμενο και τον εξομολόγο.

==> Η χαρά και η αγαλλίαση είναι τα συναισθήματα που αισθάνεται όποιος απαλλαγεί από ό,τι βαραίνει την καρδιά του

γ) Το μυστήριο της μετάνοιας και ο σύγχρονος άνθρωπος 

• Το μυστήριο της Μετάνοιας μπορεί να απαλλάξει τον άνθρωπο από τις συνέπειες της αμαρτίας, τις ενοχές, τις τύψεις, την αντικοινωνικότητα. 
• Σήμερα πολλοί γιατροί βεβαιώνουν ότι η αρρώστια της ψυχής έχει  τον αντίκτυπό της και στο σώμα. Η καθαρή συνείδηση, λοιπόν, δίνει στον άνθρωπο ψυχική ισορροπία.
• Με τη μετάνοια ο άνθρωπος ξαναβρίσκει το χαμένο του εαυτό, τη χαμένη κοινωνικότητα, επειδή επανασυνδέεται με την πηγή της ζωής, το Θεό.