Θείος έρωτας και Θεία τρέλα

- Γέροντα, ο θείος έρως είναι η αγάπη για τον Θεό;
-Ο θείος έρως είναι κάτι ανώτερο από την αγάπη για τον Θεό· είναι τρέλλα. Αγάπη-έρως-τρέλλα, όπως φθόνος-μίσος-φόνος. Η ακριβή αγάπη προς τον Θεό, με τις θυσίες της, γλυκοβράζει την καρδιά, και σαν τον ατμό πετιέται ο θείος έρως, ο οποίος δεν μπορεί να συγκρατηθεί, και ενώνεται με τον Θεό.Ο θειος έρως λυγίζει τα σκληρά κόκκαλα και γίνονται τόσο μαλακά, που ο άνθρωπος δεν μπορεί να σταθεί όρθιος, πέφτει κάτω! Γίνεται σαν την λαμπάδα που βρίσκεται σε θερμό χώρο και δεν μπορεί να σταθεί όρθια· πότε λυγίζει από εδώ, πότε λυγίζει από εκεί. Τη σιάζεις, αλλά πάλι λυγίζει, πάλι πέφτει, γιατί είναι θερμός ο χώρος, πολύ θερμός… Όταν κανείς βρίσκεται σ’ αυτή την κατάσταση και πρέπει να πάει κάπου ή να κάνει κάποια δουλειά, δεν μπορεί· παλεύει, προσπαθεί να βγει από αυτή την κατάσταση…
- Γέροντα, όταν βρίσκεται κανείς στην κατάσταση του θείου έρωτος, αν πονάει, το αισθάνεται;
Ό πόνος, αν είναι πολύ δυνατός, μετριάζεται και γίνεται υποφερτός· αν είναι λίγος, χάνεται. Βλέπεις, όσοι είναι ερωτευμένοι, συνεπαίρνονται τελείως, ούτε ύπνος τους πιάνει.
Μου έλεγε ένας μοναχός: «Γέροντα, ο αδελφός μου έχει ερωτευθεί μια γύφτισσα, και ούτε να κοιμηθεί μπορεί. Συνέχεια “Παρασκευούλα μου, Παρασκευούλα μου” λέει. Μάγια του έχουν κάνει; δεν ξέρω! Εγώ τόσα χρόνια καλόγερος, δεν αγαπώ την Παναγία ούτε όσο αγαπάει ο αδελφός μου αυτή τη γύφτισσα! Καθόλου να μη σκιρτάει η καρδιά μου!».
Δυστυχώς υπάρχουν πνευματικοί άνθρωποι που σκανδαλίζονται με τη λέξη «θείος έρως». Δεν έχουν καταλάβει τι θα πει «θειος έρως» και θέλουν να βγάλουν τη λέξη αυτή από τα Μηναία και από την Παρακλη­τική, γιατί λένε ότι σκανδαλίζει. Πού φθάσαμε! Αντίθετα, οι κοσμικοί που έχουν ζήσει τον κοσμικό έρωτα, αν τους μιλήσεις για θείο έρωτα, αμέσως λένε: «Κάτι ανώτερο θα είναι αυτό». Πόσα παιδιά που γνώρισαν τον κοσμικό έρωτα τα φέρνω αμέσως σε λογαριασμό, όταν τους μιλώ για τον θείο έρωτα! «Εσείς πέσατε κάτω καμμιά φορά από την αγάπη που νιώσατε; τα ρω­τάω. Νιώσατε ποτέ εσείς έτσι που να μην μπορείτε να κουνηθείτε, να μην μπορείτε να κάνετε τίποτε;». Αμέσως καταλαβαίνουν ότι αυτό είναι κάτι ανώτερο και συνεννοούμαστε. «Αν εμείς, λένε, από αυτό το κοσμικό κάτι νιώθουμε, φαντάσου τί θα είναι εκείνο το ουράνιο!».


Η θεία τρέλλα
- Πώς μπορείς να παλαβώσεις, Γέροντα, από την αγάπη του Θεού;
Να συναναστρέφεσαι με …παλαβούς, για να σου μεταδώσουν τη τρέλλα τους την πνευματική! Θα εύχομαι να σε δω …θεότρελλη! Αμήν.
Έχω κι εγώ μια μικρή πείρα από την πνευματική τρέλλα, η οποία προέρχεται από το θείο έρωτα. Φθά­νει τότε ο άνθρωπος στη θεία αφηρημάδα και δεν θέλει να σκέφτεται τίποτε εκτός από το Θεό, τα θεία, τα πνευματικά, τα ουράνια. Ερωτευμένος πια θεϊκά, καίγεται εσωτερικά, γλυκά, και ξεσπάει εξωτερικά, παλαβά, μέσα στο θείο χώρο της σεμνότητος, δοξολογώντας σαν Άγγελος μέρα-νύχτα το Θεό και Πλάστη του.
- Είναι έκστασις αυτό, Γέροντα;
Ναι, είναι εκτός εαυτού τότε ο άνθρωπος, με την καλή έννοια. Αυτό είναι… «εκστηθί φρίττων ουρανέ».Η θεία τρέλλα βγάζει τον άνθρωπο έξω από την έλξη της γης· τον ανεβάζει στο θρόνο του Θεού, και νιώθει πια ο άνθρωπος τον εαυτό του σαν το σκυλάκι στα πόδια του αφεντικού του και του γλείφει τα πόδια με χαρά και ευλάβεια.

 (Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, «Λόγοι. Ε΄», σ. 205-207 –απόσπασμα- . Εκδ. Ι. Ησυχαστηρίου Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, Σουρωτή Θεσ/νίκης)