Κι όμως, το Κοράνι δεν απαγορεύει την απεικόνιση του Μωάμεθ

Πώς προέκυψε η πεποίθηση για την «αμαρτία»







Μπορεί να ακουστεί παράδοξο από όσους δεν γνωρίζουν σε βάθος τα δογματικά ζητήματα της μουσουλμανικής πίστης, όμως πουθενά στο Κοράνι δεν απαγορεύεται ρητά η απεικόνιση του Μωάμεθ. Μάλιστα παλαιότερα, τουλάχιστον από τον 13ο μ.Χ. αιώνα, υπήρχαν αρκετά θρησκευτικά χειρόγραφα με ζωγραφιές του προφήτη, ώστε να είναι πιο εύληπτη η μετάδοση της θρησκείας του Αλλάχ.

«Στην πραγματικότητα το Κοράνι αναφέρει απλώς ότι οι τρεις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες, που είναι το ισλάμ, ο ιουδαϊσμός και ο χριστιανισμός, έχουν ως κοινό γνώρισμα την αποδοχή του ενός και μοναδικού Θεού και την απαγόρευση της απεικόνισής του» τονίζει μιλώντας στον γαλλικό Τύπο ο Αλγερινός ισλαμολόγος και φιλόσοφος Μαλέκ Τσεμπέλ, συγγραφέας του βιβλίου «Μανιφέστο για ένα Ισλάμ των Φώτων» («Manifeste pour un islam des Lumières»).

Τότε όμως, πώς προέκυψε η πεποίθηση ότι η απεικόνιση του προφήτη απαγορεύεται δια ροπάλου ; Η απάντηση είναι ότι προέκυψε από τα «χαντίθ», δηλαδή τις γραπτές συλλογές «με τον λόγο και τις πράξεις του προφήτη ή την έγκρισή του για ό,τι ειπώθηκε ή τελέστηκε ενώπιόν του». Γενεές ιεροσπουδαστών συγκρότησαν τουλάχιστον έξι μεγάλες τέτοιες γραπτές συλλογές οι οποίες έρχονται αμέσως δεύτερες σε σημασία για την μουσουλμανική πίστη μετά από το ίδιο το Κοράνι.

«Οι άγγελοι δεν θα μπουν σε σπίτι που έχει σκύλο, ούτε σε σπίτι που έχει εικόνες» παραδίδεται σε ένα χαντίθ του 9ου μ.Χ. αιώνα. Αν και οι «εικόνες» είναι όρος γενικός, πολλοί ερμηνευτές των χαντίθ ισχυρίστηκαν ότι υπονοείται η απεικόνιση του προφήτη «για να αποφευχθεί ο κίνδυνος της ειδωλολατρείας, ενός από τα χειρότερα αμαρτήματα στο ισλάμ όσο και στον ιουδαϊσμό και τον χριστιανισμό», λέει ο Τσεμπέλ. Και τονίζει: «Παρόλο που το ισλάμ είναι μια αφηρημένη θρησκεία, έπρεπε να επινοήσει ένα σύστημα για να παρουσιάζει τον προφήτη. Γιαυτό επέλεξε την καλλιγραφία, φαινόμενο που αναπτύχθηκε στα τεμένη. Ετσι τόσο ο Αλάχ, ο Θεός του Αβραάμ, όσο και ο προφήτης Μωάμεθ βρήκαν την απεικόνισή τους σε ένα σύστημα γραφής. Είναι το αντίστοιχο των εικόνων του Ιησού στις χριστιανικές εκκλησίες».

Πολλά χαντίθ αναφέρουν ότι «την Ημέρα της Τελικής Κρίσεως όσοι έχουν στη ζωή τους ζωγραφίσει ανθρώπους ή ζώα θα εξαναγκαστούν να τους εμφυσήσουν ζωή». Ο προφήτης ήταν, φυσικά, άνθρωπος και στη βάση τέτοιων κειμένων αναπτύχθηκε ανά τους αιώνες η αντίληψη ότι συνιστά αμαρτία η απεικόνιση της μορφής του.

Είναι όμως και ζήτημα ενίσχυσης της «διαφορετικής» θρησκευτικής ταυτότητας του ισλάμ. Πολλοί ειδικοί εκτιμούν ότι η απαγόρευση επιβλήθηκε στον μουσουλμανικό κόσμο ως αντίβαρο στις εικαστικές τέχνες, θρησκευτικές και κοσμικές, που αναπτύχθηκαν πολύ στις χριστιανικές κοινωνίες της Δύσης.

Αναδημοσίευση:http://e-theologia.blogspot.gr